Η άνοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης και ο Agent Smith

15_11_2023

Καινοτομία & Τεχνολογία

«Attention Is All You Need». Αυτός ακριβώς ήταν ο τίτλος της επιστημονικής εργασίας οκτώ ερευνητών της Google οι οποίοι περιέγραψαν το μοντέλο Deep Learning, Transformers, στις 12 Ιουνίου του 2017, μη γνωρίζοντας ίσως ότι τα ονόματά τους θα συνδεθούν με μια στιγμή μεγάλης αλλαγής στην ανθρώπινη ιστορία. Σήμερα όλοι αυτοί οι ερευνητές, μαζί με εκατοντάδες άλλους, έχουν συστήσει τις δικές τους AI Startups και συμμετέχουν και αυτοί στον μετασχηματιστικό «αγώνα» της ψηφιακής και υπολογιστικής μας ζωής.

H Βαθιά Μάθηση (Deep Learning) είναι ένας τρόπος για τους υπολογιστές να μάθουν και να κατανοήσουν πράγματα, ακριβώς όπως τα μαθαίνουμε εμείς οι άνθρωποι, μέσω εξάσκησης και βελτίωσης με την πάροδο του χρόνου. Αλλά αντί να χρησιμοποιούν βιβλία και δασκάλους, οι υπολογιστές χρησιμοποιούν πολλά δεδομένα και ειδικούς αλγόριθμους.

Οι Μετασχηματιστές (Transformers) είναι ένα ειδικό μοντέλο βαθιάς μάθησης που βασίζεται σε νευρωνικά δίκτυα και βοηθά τους υπολογιστές να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν την ανθρώπινη γλώσσα και είναι ικανοί να αναλύουν τις προτάσεις σπάζοντάς τες σε λέξεις -μικρότερα μέρη που ονομάζονται tokens.

Τα μοντέλα αυτά «εκπαιδεύονται» από τεράστια σύνολα ψηφιακών δεδομένων – πληροφοριών π.χ. Wikipedia, Sites, αποθετήρια κώδικα, βιβλιοθήκες κ.ά., αλλά και από συνθετικά δεδομένα πλέον π.χ. ερωτοαπαντήσεις ενός υποθετικού πελάτη και ενός εκπροσώπου εξυπηρέτησης πελατών, ή μαθητή – καθηγητή.

Η βασική λειτουργία των Μετασχηματιστών είναι να αναζητούν μοτίβα και συνδέσεις όλων αυτών των δεδομένων για να κατανοήσουν το πλαίσιο και το νόημα της πρότασης. Μόλις ο μετασχηματιστής καταλάβει την πρόταση μπορεί να δημιουργήσει νέο κείμενο βάσει του μοτίβου, να μεταφράσει λέξεις ή προτάσεις από τη μια γλώσσα στην άλλη, να βοηθήσει στην απάντηση ερωτήσεων ή ακόμα και να γράψει σχετικές ιστορίες, ποιήματα και προγράμματα με βάση το αρχικό κείμενο εισόδου από τον χρήστη, το λεγόμενο prompt.

Παρόμοια μοντέλα μπορούν να δημιουργήσουν εικόνες, μουσική, βίντεο, αλλά και ολόκληρους κόσμους μέσω κειμένων, υψηλής πιστότητας και ποιότητας, με την κάθε εταιρεία να επεμβαίνει μέσω ειδικών – «απόρρητων» σταθμίσεων και ρυθμίσεων στην κρίση, ορθότητα και συμπεριφορά του μοντέλου.

Και εφόσον το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο έχει στη διάθεσή του όλα τα ελεύθερα κείμενα, δεδομένα και πληροφορίες του Internet για να εκπαιδευτεί, μαζί βέβαια με τα εκατομμύρια ερωτήσεων του κοινού, αντιλαμβανόμαστε και εμείς ότι είναι θέμα χρόνου να έχουμε στη διάθεσή μας έναν «σούπερμαν» προσωπικό βοηθό που θα αλληλοεπιδρά μαζί μας με φωνή και κείμενο για κάθε ανάγκη, προσωπική η επαγγελματική, πληροφόρησης, εκπαίδευσης και δημιουργίας, ο οποίος θα συνδυάζει όλα τα διαθέσιμα (πολυ)μέσα, τρίτες υπηρεσίες και εφαρμογές.

Πώς η OpenAI έπιασε τους τεχνολογικούς γίγαντες στον ύπνο

Η δεύτερη ημερομηνία - σταθμός είναι αναμφισβήτητα η 30η Νοεμβρίου 2022, τότε ακριβώς όπου η Startup OpenAI παρουσίασε το ChatGPT, ένα chatbot το οποίο επέτρεψε σε όλους να συνδεθούν με αυτό, δωρεάν αρχικά, στη διεύθυνση https://chat.openai.com και να ρωτάνε τα πάντα για τα πάντα! Και μάλιστα με δυνατότητα ρόλων χρήσης, παραμετροποίησης του μεγέθους κειμένου, του στιλ, της γλώσσας, αλλά και του επιπέδου της λεπτομέρειας που χρειάζεται.

Από εκείνη την ημέρα και πέρα στην ουσία έχει αλλάξει ο κόσμος που ζούμε! Μέσα σε ένα έτος έχει πραγματοποιηθεί τέτοια τεχνολογική εξέλιξη, η οποία δεν έχει γίνει τα τελευταία 50 χρόνια, ενώ πολλοί παρομοιάζουν το γεγονός αυτό σαν τη στιγμή που ανακαλύφθηκε ο ηλεκτρισμός, ενώ άλλοι προβλέπουν ότι τα επόμενα 5-10 έτη θα υπάρξει τέτοια εξέλιξη στην πορεία του ανθρώπου αντίστοιχη με αυτή που είχε γίνει τα τελευταία χιλιάδες χρόνια! Αυτή τη στιγμή χιλιάδες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ήδη με κάποιο τρόπο το ChatGPT και πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες το χρησιμοποιούν κάθε εβδομάδα!

Αυτή τη στιγμή χιλιάδες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ήδη με κάποιο τρόπο το ChatGPT και πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες το χρησιμοποιούν κάθε εβδομάδα!

Η Google παρότι είχε σχεδόν έτοιμο το δικό της chatbot Bard, και οι ερευνητές της είχαν ανακαλύψει τους Transformers, δεν το «πήρε απόφαση» να το βγάλει εγκαίρως και από τη μια μέρα στην άλλη κινδυνεύει να βρεθεί εκτός αγοράς στον τομέα της αναζήτησης, ενώ η Meta από το Metaverse έστριψε προς το AI επίσης και όλοι προσπαθούν να δουν τι επιπτώσεις θα έχει η νέα AI στην επιχείρηση και ευρύτερα στην αγορά τους.

Η μόνη που αισθάνεται άνετα είναι η Microsoft, η οποία είχε εντοπίσει εγκαίρως την OpenAI, επενδύοντας 10 δισ. δολάρια στην εταιρεία, και έχει ήδη ενσωματώσει το ChatGPT σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της, από το Bing, το Edge και το Office μέχρι το Azure φυσικά.

Η Siri της Apple, η Alexa της Amazon και ο Google Assistant βασίζονται σε παρόμοιες τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης και θα μπορούσαν θεωρητικά να έχουν το προβάδισμα, αλλά καμιά από αυτές τις εταιρείες δεν κατάφερε να εξελίξει τα συγκεκριμένα chatbots όπως έπρεπε, ενώ αναμένεται και αυτά να δεχθούν την ενίσχυση, μέσω νέων ικανοτήτων, από τη νέα ΑΙ.

Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα σήμερα και αύριο

Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) εκπαιδεύονται με κάθε είδους ψηφιακή γνώση, ειδικά σύνολα πραγματικών δεδομένων ή ακόμα και συνθετικών, και πλέον βασίζονται στους Μετασχηματιστές για να επικοινωνήσουν με τον χρήστη με γραπτό λόγο αρχικά και μέσω φωνής προσεχώς. Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα επανασυστήθηκαν το 2017 όπως προαναφέραμε, από την Google μάλιστα, με την εισαγωγή των Transformers.

H Google, μέσα από μια περίοδο έντονων προκλήσεων, παρουσίασε επίσης σε χρόνο ρεκόρ το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο PaLM-2, πάνω στο οποίο βασίζεται το chatbot Bard, η Meta παρουσίασε το -μερικώς ανοικτό και δωρεάν μάλιστα - LLaMA, ενώ το αντίστοιχο μοντέλο της OpenAI είναι το GPT-4 στο οποίο βασίζεται το chatbot ChatGPT.

Ήδη η Google ετοιμάζει την επόμενη γενιά γλωσσικών μοντέλων με στοιχεία αυτόνομης μάθησης, με το προσωνύμιο Gemini, από την ομάδα του Demis Hassabis και την DeepMind, ενώ και η OpenAI ετοιμάζει το GPT-5, με τον δρόμο προς την Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη να είναι ορθάνοικτος και με ακόμα περισσότερες και μεγαλύτερες προκλήσεις. Με την εξέλιξη να είναι τόσο ραγδαία, πλέον μιλάμε για τεράστια άλματα δυνατοτήτων που γίνονται κάθε έξι ή το πολύ δώδεκα μήνες.

Η Amazon επίσης, αναπτύσσει ένα νέο γλωσσικό μοντέλο με την ονομασία «Olympus», καθώς επιδιώκει να καλύψει τη διαφορά με την OpenAI και τη Microsoft, ειδικά σε ό,τι αφορά στην προσφορά υπηρεσιών ΑΙ σε εταιρικούς πελάτες μέσω AWS, με άμεση χρήση και στο γνωστό marketplace, ενώ ακόμα και η Apple πειραματίζεται με το δικό της γλωσσικό μοντέλο.

Από τις Startups του χώρου η Anthropic φαίνεται να έχει ένα τεράστιο προβάδισμα με το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο Claude, στην οποία μάλιστα έχουν επενδύσει Amazon, Google και Salesforce!

Ειδική και Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη

Προφανώς δεν είναι κάτι καινούργιο η ειδική ή «στενή» Τεχνητή Νοημοσύνη, χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια κατά κόρον σε διάφορους ειδικευμένους τομείς, όπως για παράδειγμα στην αυτόνομη οδήγηση, στην αναγνώριση προσώπων, στις προτάσεις προϊόντων σε μεγάλα site αγορών, στην πρόβλεψη διαθεσιμότητας δικτύων κινητής τηλεφωνίας ή ακόμα και στις μεταφράσεις που κάνουμε online.

Το ChatGPT είναι μια μορφή ΑΙ που, όπως προαναφέραμε, ειδικεύεται στον γραπτό λόγο, επιτρέποντάς μας για πρώτη φορά να έχουμε πρόσβαση σε ένα πραγματικά «έξυπνο» και παντογνώστη chatbot που μας παρουσιάζει κείμενα όπως τα θέλουμε και σε σχετικά καλή ποιότητα, απαντώντας σε όλες σχεδόν τις ερωτήσεις μας.

H Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη (AGI) θα μπορεί να σκέφτεται, να αναρωτιέται, ενδεχομένως και να «αισθάνεται» και να ψάχνει τρόπους να μάθει πράγματα, με παρόμοιο τρόπο που τα κάνει ο άνθρωπος, και ειδικά ο εγκέφαλός μας, μέσω ειδικών αλγορίθμων, νευρωνικών υπολογιστικών δικτύων και απεριόριστη πρόσβαση σε γνώση, χωρίς να υπάρχει προγενέστερη εκπαίδευση. Αντιλαμβανόμαστε τις επιπλοκές αν τοποθετεί μια AGI σε ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ και του ζητήσουμε να κάνει κάτι που ενδεχομένως να μην θέλει να κάνει ή εκτιμήσει ότι το συγκεκριμένο ή κάτι άλλο δεν είναι καλό και ηθικό. Όταν έρθει αυτή η ώρα, που δεν είναι μακριά, θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί από πριν τα απαραίτητα πλαίσια ελέγχου και λειτουργίας της AGI για να μην επαληθευτούν ποτέ τα σενάρια των ταινιών επιστημονικής φαντασίας.

Ο υπερ-βοηθός μας πάντα δίπλα μας αλλάζει βιομηχανίες και ρόλους και μας χαρίζει υπερδυνάμεις

Η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να αναμορφώσει αρκετούς κλάδους της αγοράς και να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για επιχειρηματικότητα, καινοτομία και δημιουργικότητα όντας πάντα δίπλα μας, στο κινητό μας ή τον υπολογιστή μας, σαν ένας ανέλπιστα ισχυρός και παντογνώστης βοηθός ακόμα και για κρίσιμους τομείς, όπως, για παράδειγμα, οι προσωπικές, νομικές και ιατρικές συμβουλές και αναμένεται να αλλάξει ριζικά και τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους υπολογιστές και τα κινητά μας τηλέφωνα. Ήδη το ChatGPT περνάει με άριστα σχεδόν όλες τις γνωστές (ιατρικές, νομικές κ.ά.) επαγγελματικές πιστοποιήσεις παγκοσμίως, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα αντικαταστήσει τους δικηγόρους, τους γιατρούς ή τους δημοσιογράφους, αλλά θα αντικαταστήσει άμεσα την πρώτη γραμμή θέσεων εργασίας που έκαναν εργασίες «χαμηλού επιπέδου» π.χ. να ψάχνουν νομολογίες ή να γράφουν περιλήψεις κειμένων, να δημιουργούν λίστες και άρθρα marketing κ.ά. Επίσης, δεν θα χρειάζεται πλέον προγραμματιστής για βασικές και τυποποιημένες εργασίες ή ακόμα και graphic designer, web designer ή ακόμα και φωτογράφος ή και ένας data analyst. Αυτό που θα χρειάζεται είναι ένας πολύ καλός prompt engineer, που θα έχει μεγάλη εμπειρία από τον χώρο του και θα ξέρει τι να ζητήσει από τον υπερ-βοηθό AI, με τα αποτελέσματα να βγαίνουν άμεσα και να είναι υψηλού επιπέδου, επιταχύνοντας projects και απελευθερώνοντας πόρους και αναξιοποίητες δυνάμεις. Σε κάθε περίπτωση ένας γιατρός, δικηγόρος, κειμενογράφος θα έχει πάντα μαζί του έναν πανίσχυρο βοηθό να του προτείνει διαγνώσεις, στρατηγικές και κείμενα για να τον βοηθήσει να αποφασίσει. Φυσικά, όλο αυτό το προσωπικό που ενδεχομένως αντικατασταθεί από τους υπερ-βοηθούς, θα πρέπει να εκπαιδευτεί εκ νέου, μαζί με τη νέα γενιά ειδικών, έτσι ώστε να καλύψει τις νέες ΑΙ θέσεις εργασίας. Βέβαια, για να γίνει αυτό θα πρέπει και ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα να αλλάξει εκ βάθρων, όπως και η διαδικασία προσλήψεων και εκπαίδευσης προσωπικού στις επιχειρήσεις. Αυτά τα δύο τεράστια θέματα θα τα αναλύσουμε σε επερχόμενα άρθρα.

Agent Smith

AI-Agent-Smith.jpg?mtime=20231114135855#asset:445783

Σε ένα πρόσφατο άρθρο του ο Bill Gates περιέγραψε με μεγάλη γλαφυρότητα τι έρχεται στην επαφή μας με τους υπολογιστές και όχι μόνο: «Στα επόμενα πέντε χρόνια οι χρήστες δεν θα χρειάζεται πλέον να χρησιμοποιούν διάφορες εφαρμογές για διάφορες εργασίες, αλλά θα μπορούν απλά να πουν στη συσκευή τους τι θέλουν να κάνουν και το λογισμικό θα ανταποκρίνεται σε προσωπικό επίπεδο, καθώς θα έχει μια πλούσια κατανόηση της ζωής του χρήστη. Αυτό το είδος λογισμικού, που ανταποκρίνεται σε φυσική γλώσσα και μπορεί να εκτελέσει πολλές διαφορετικές εργασίες βασιζόμενο στη γνώση που έχει για τον χρήστη, ονομάζεται agent. Οι agents θα αλλάξουν τον τρόπο που όλοι αλληλεπιδρούμε με τους υπολογιστές και θα ανατρέψουν τη βιομηχανία του λογισμικού. Θα επηρεάσουν τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το λογισμικό, αλλά και τον τρόπο που γράφεται. Θα αντικαταστήσουν τις μηχανές αναζήτησης, θα αντικαταστήσουν πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα και θα αντικαταστήσουν τις εφαρμογές παραγωγικότητας».

H AI σαν νέος Προμηθέας

Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο πλέον! Η OpenAI και το ChatGPT άλλαξαν τα πάντα μέσα σε μια νύχτα! Για πρώτη φορά η ΑΙ πήρε χειροπιαστή και ανθρώπινη μορφή, έστω με τη μορφή γραπτού λόγου προς το παρόν, και θα κατακτήσει σε ελάχιστο χρόνο τον ψηφιακό μας κόσμο και ειδικά τον χώρο της εταιρικής λειτουργίας και καινοτομίας, αλλάζοντας ακόμα και το μοντέλο πρόσβασης στις πληροφορίες μέσω υπολογιστών και Smartphones. Σε κάθε περίπτωση το ChatGPT και τα παρόμοια συστήματα ΑΙ θα μετατραπούν σε έναν ανεκτίμητο προσωπικό βοηθό για ένα μεγάλο – αποκλεισμένο πληθυσμό παγκοσμίως, ακόμα και για ευαίσθητα, προσωπικά και ιατρικά θέματα, λειτουργώντας πραγματικά σαν ένας νέος Προμηθέας, σώζοντας ζωές και κάνοντας τον κόσμο μας καλύτερο. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις παιδικές ασθένειες κάθε νέας τεχνολογίας, όπως και τα συνοδευτικά ηθικά, κανονιστικά και νομικά θέματα που σχετίζονται με τη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι τα οφέλη της χρησιμοποιούνται με ασφάλεια απ' όλους και θα έχουν μόνο θετικό αντίκτυπο. Ήδη έχουν αρχίσει να συγκροτούνται πολλές ομάδες εργασίας παγκοσμίως, και σε επίπεδο κρατών, που θα θέσουν τo πλαίσιο και τα όρια, αλλά και τον δρόμο προς την επίλυση των διαφόρων επιπλοκών, ελπίζουμε και ευχόμαστε χωρίς να μπουν εμπόδια στην καινοτομία, αλλά και στην πρόσβαση των μικρότερων παικτών στην ανάπτυξη της AI με το πρόσχημα της γενικής ασφάλειας.

Δεν θα είναι εύκολος ο δρόμος της ΑΙ, αλλά ποιος δρόμος που μας ανέβασε εξελικτικό επίπεδο σαν ανθρώπινο είδος ήταν εύκολος;