5 βήματα για την χάραξη στρατηγικής σε επιχειρηματικό επίπεδο

Κάθε εταιρία ή επιχείρηση, όσο μικρή ή μεγάλη και αν είναι, έχει πάντα περιθώρια βελτίωσης, τα οποία μπορεί εύκολα να συνειδητοποιήσει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Αυτό που κάνει ωστόσο μία εταιρία περισσότερο επιτυχημένη από τις υπόλοιπες του κλάδους της είναι το γεγονός ότι, όχι απλά συνειδητοποιεί την ύπαρξη περιθωρίων βελτίωσης, αλλά ακολουθεί συγκεκριμένες τεχνικές για να καταγράψει, σχηματοποιήσει, μελετήσει, προσεγγίσει και μετρήσει αυτά τα περιθώρια βελτίωσης με τρόπο σαφές και απτό. Τον Ιανουάριο του 2018, μέσω της κυβερνητικής σελίδας business.gov.au της Κυβέρνησης της Αυστραλίας, δημοσιεύθηκαν ΠΈΝΤΕ σημεία σε αυτή την πορεία έμπρακτης χάραξης επιχειρηματικής στρατηγικής. Ουσιαστικά, αποτελεί έναν απλό και συμπαγή τρόπο κατηγοριοποίησης σε βήματα των σταδίων χάραξης στρατηγικής για την επίτευξη των στόχων μίας εταιρίας.

Πρώτο βήμα είναι η απόκτηση μίας πλήρους κατανόησης των παραγόντων και του τρόπου με τον οποίο αυτοί επηρεάζουν την επιχειρηματική πορεία και επιτυχία της εταιρίας. Αυτό απαιτεί την ανάπτυξη μίας εποπτείας του τρόπου λειτουργίας της εταιρίας, των τάσεων της αγοράς, αλλά και πολύ ευρύτερων παραγόντων οι οποίοι επιδρούν θετικά ή αρνητικά στη διαμόρφωση της επιχειρηματικής πολιτικής.

Στο δεύτερο βήμα, αυτό της στοχοθεσίας, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι στόχοι μπορεί να είναι ευρείς ή συγκεκριμένοι, αλλά σε κάθε περίπτωση, είναι αξιοποιήσιμοι, αν και μόνο αν είναι συνειδητοί με απτό τρόπο. Η καλύτερη μέθοδος επιβεβαίωσης αυτού είναι η φυσική καταγραφή των στόχων αυτών με τρόπο σαφές και συγκεκριμένο.

Έχοντας κατανοήσει τους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την πορεία της επιχείρησης και έχοντας θέσει συγκεκριμένους στόχους, τρίτο βήμα αποτελεί ο προσδιορισμός και η επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής η οποία θα οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα. Σε αυτό το σημείο, θέλει ιδιαίτερη προσοχή το γεγονός ότι πολλές φορές ο ιδιοκτήτης μίας επιχείρησης δεν είναι το κατάλληλο άτομο που θα πάρει αυτήν την απόφαση. Συνήθως χρειάζεται η συμβουλή κάποιου εξειδικευμένου συμβούλου. Είναι η τρίτη αντικειμενική και επιστημονική γνώμη, αυτή η οποία θα δώσει την απαιτούμενη ματιά out of the box.

Στο τέταρτο βήμα, εφόσον επιλεχθεί κάποια στρατηγική, είναι βέβαιο ότι θα περιλαμβάνει διάφορα επιμέρους σημεία και επίπεδα υλοποίησης. Κάθε ξεχωριστή μονάδα θα πρέπει να εκτελεστεί με συγκεκριμένο τρόπο, σε συγκεκριμένο χρόνο και πολλές φορές σε συνάρτηση με άλλα σημεία υλοποίησης. Εδώ, επομένως, γίνεται αντιληπτή η ανάγκη δημιουργίας πλάνου βάσει του οποίου θα γίνει εναρμόνιση των απαιτούμενων πράξεων στο σύνολό τους.

Τελευταίο σημείο (πέμπτο βήμα) αποτελεί η εγκαθίδρυση και εφαρμογή ενός τρόπου μέτρησης των επιθυμητών ή μη αποτελεσμάτων της εφαρμοζόμενης πολιτικής και ιδίως των μεγεθών εκείνων που έχει κριθεί ότι επηρεάζουν σημαντικά την επίτευξη ή μη των ορισμένων στόχων.

Έχοντας μία γενική εικόνα της πορείας που περιγράφηκε παραπάνω, αξίζει να γίνει αναφορά σε ορισμένα εργαλεία και μεθόδους που χρησιμοποιούνται ευρέως στα διάφορα στάδια από αυτά που προαναφέρθηκαν. 

Συγκεκριμένα, για το πρώτο βήμα της κατανόησης, προτείνονται οι εξής μέθοδοι:

• SWOT analysis – Βοηθάει στο να προσδιορίσει κάποιος τα δυνατά σημεία (Strengths), τις αδυναμίες (Weaknesses), τις επιχειρηματικές ευκαιρίες (Opportunities) και απειλές (Threats) της επιχειρηματικής πολιτικής τους.
• Benchmarking – Διαδικασία σύγκρισης της επίδοσης μίας εταιρείας σε σχέση με παρόμοιες σε μέγεθος εταιρίες του κλάδου.
• Trend analysis – Χρησιμοποιεί στατιστικά δεδομένα από τη λειτουργία της εταιρίας σε βάθος χρόνου για να εντοπίσει συγκεκριμένες τάσεις και μοτίβα, όπως εμπορικά πεδία τα οποία είναι πιο δυνατά από άλλα ή ακόμη και χρονικές περιόδους με αυξημένη – μειωμένη ζήτηση.

Στο στάδιο της στοχοθέτησης χρησιμοποιείται με επιτυχία το ακρωνύμιο SMART, όπως φαίνεται παρακάτω:

• Specific: Κάθε στόχος πρέπει να δηλώνει με σαφήνεια τι θέλει να επιτύχει.
• Measurable: Η επιτυχία ή όχι ενός στόχου θα πρέπει να είναι μετρήσιμη.
• Achievable: Αυτό που υπόσχεται να πετύχει κάθε στόχος θα πρέπει να το επιτρέπουν οι διαθέσιμοι φυσικοί, οικονομικοί, ανθρώπινοι και χρονικοί πόροι που έχει στη διάθεσή της η εταιρία.
• Relevant: Οι επιδιωκόμενοι στόχοι θα πρέπει να είναι στενά συνδεδεμένοι με τους γενικότερους στόχους και σκοπούς της εταιρίας.
• Timely: Κάθε στόχος θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο χρονικό εύρος υλοποίησης.

Τέλος, όσον αφορά το πλάνο υλοποίησης της στρατηγικής (4ο βήμα), εννοείται ότι θα δημιουργηθεί με τρόπο που να εξυπηρετεί την ανάγνωσή του από τους αρμόδιους της υλοποίησης, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής σημεία:

• A time frame: Πόσο χρονικό διάστημα απαιτείται για την ολοκλήρωση κάθε σημείου υλοποίησης (task), όπως επίσης και συγκεκριμένες χρονικές στιγμές έναρξης και λήξης του.
• Actions: Κάθε ενέργεια ή διαδικασία υλοποίησης θα πρέπει να συνοδεύεται με λεπτομερή και ακριβή περιγραφή – οδηγία.
• Responsibilities: Επίσης, πρέπει να υπάρχει ακρίβεια στον τρόπο ανάθεσης της υλοποίησης των διάφορων ενεργειών. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο το ποιος είναι ο υπεύθυνος υλοποίησης ενός task, όπως επίσης και σε ποιόν supervisor θα πρέπει να αναφέρεται για την ολοκλήρωσή του.
• A desired outcome: Απαιτείται ξεκάθαρη δήλωση της κατάστασης στην οποία κάποια επιθυμητή πράξη υλοποίησης θεωρείται ότι έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία.

Τα παραπάνω αποτελούν έναν χρήσιμο κορμό για τη χάραξη μίας πορείας στοχοθέτησης και επίτευξης σημαντικών στόχων για την πορεία μίας εταιρίας. Μένει να πληρωθεί αυτός ο κορμός με τη δημιουργικότητα και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε εταιρίας. Όσο πιο δημιουργική και πρακτικά εφαρμόσιμη είναι η προσέγγιση αυτή, τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα οφέλη στο τέλος αυτής της πορείας. Όπως αναφέρει ο John P. Kotter: “Leaders establish the vision for the future and set the strategy for getting there”.