Υπάρχουν επικίνδυνα κοσμήματα; - Ο κανονισμός REACH και οι υποχρεώσεις των έμπορων

Φυσικά, οι έλεγχοι δεν αποτελούν νέο γεγονός. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας που έχει ξεκινήσει ήδη από το 2009, οι επιθεωρητές σε 27 κράτη μέλη έλεγξαν 1.009 μείγματα, 4.599 αντικείμενα και 17 χημικές ουσίες για περιορισμούς όπως είναι η ύπαρξη φθαλικών εστέρων σε παιγνίδια και είδη παιδικής φροντίδας, η ύπαρξη νικελίου σε ψευδοκοσμήματα και είδη που έρχονται σε συνεχή επαφή με το δέρμα κτλ. Από τους ελέγχους προέκυψε ότι το 18% των συνολικά 5.625 στοχευμένων ελέγχων αφορούσε προϊόντα που δεν ήταν συμμορφούμενα ως προς τον υπό εξέταση περιορισμό.

Καθώς ο έλεγχος ήταν υποχρεωτικής φύσης, ευλόγως δημιουργήθηκαν ερωτήματα σχετικά με το τι προβλέπει ακριβώς αυτός ο κανονισμός και ποιες είναι οι ευθύνες από την πώληση των εμπορευμάτων.

1.ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ REACH;

Ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία των ουσιών, υπό καθαρή μορφή, σε μείγματα και σε αντικείμενα.

Ο κανονισμός REACH θεσπίζει διαδικασίες για τη συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών που αφορούν τις ιδιότητες ουσιών και τους κινδύνους που ενέχουν οι ουσίες.

2. ΜΕ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός REACH επηρεάζει ένα μεγάλο εύρος επιχειρήσεων από πολλούς κλάδους, ακόμα και εκείνες που ίσως θεωρούν ότι δεν έχουν κάποια σχέση με χημικά προϊόντα.

Σε γενικές γραμμές, στο πλαίσιο του κανονισμού REACH μπορεί και εσείς να έχετε κάποιον από τους ακόλουθους ρόλους:

• Παρασκευαστής: Εάν παρασκευάζετε χημικά προϊόντα, είτε για δική σας χρήση είτε για διάθεση σε κάποιον τρίτο (ακόμα και αν πρόκειται για εξαγωγή), τότε μάλλον έχετε κάποιες σημαντικές υποχρεώσεις δυνάμει του κανονισμού REACH.
• Εισαγωγέας: Εάν αγοράζετε κάτι από ένα κράτος μη μέλος της ΕΕ/του ΕΟΧ, μάλλον έχετε ορισμένες υποχρεώσεις δυνάμει του κανονισμού REACH. Ίσως πρόκειται για μεμονωμένα χημικά προϊόντα, μείγματα για μεταπώληση, ή τελικά προϊόντα όπως ενδύματα, έπιπλα ή πλαστικά.
• Μεταγενέστεροι χρήστες: Οι περισσότερες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν χημικά προϊόντα, μερικές φορές χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται και, κατά συνέπεια, εάν χειρίζεστε οποιαδήποτε χημικά προϊόντα στο πλαίσιο της βιομηχανικής ή επαγγελματικής σας δραστηριότητας, οφείλετε να ελέγξετε τις υποχρεώσεις σας διότι μπορεί να έχετε κάποιες υποχρεώσεις δυνάμει του κανονισμού REACH. Οι καταναλωτές δεν είναι μεταγενέστεροι χρήστες.

Μερικά παραδείγματα προϊόντων αναφορικά με τα κοσμήματα είναι τα εξής:

• Σκουλαρίκια και άλλα αντικείμενα piercing.
• Βραχιόλια, λουράκια από ρολόγια.
• Κολιέ των οποίων το υλικό (μέταλλο) έρχεται σε απευθείας επαφή με το δέρμα.

3. ΠΟΙΑ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ;

Αναφορικά με τα κοσμήματα:

• Το νικέλιο χαρακτηρίζεται ως ευαισθητοποιητικό και συμβάλλει στην ανάπτυξη δερματίτιδας, προκαλώντας κνησμό, ερεθισμό της περιοχής επαφής και συμπτώματα ερυθρότητας και οιδήματος. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε προϊόντα που έρχονται σε άμεση και παρατεταμένη επαφή με το δέρμα, όπως είναι τα σκουλαρίκια, τα περιδέραια, τα μενταγιόν, τα βραχιόλια, οι αλυσίδες, τα δακτυλίδια και άλλα, εάν το ποσοστό απελευθέρωσης του νικελίου από τα μέρη των εν λόγω αντικειμένων είναι μεγαλύτερο του 0,5 μg / cm2 / εβδομάδα.
• Απαγορεύεται επίσης η χρήση του καδμίου και του μολύβδου σε μεταλλικές χάνδρες και άλλα μεταλλικά υλικά για την κατασκευή κοσμημάτων, σε μεταλλικά μέρη κοσμημάτων και σε απομιμήσεις κοσμημάτων όπως είναι τα βραχιόλια, τα περιδέραια, τα δαχτυλίδια, τα σκουλαρίκια, τα ρολόγια χεριού και τα μπρασελέ, οι καρφίτσες και τα μανικετόκουμπα καθώς και σε εξαρτήματα για τα μαλλιά. Το κάδμιο είναι ιδιαίτερα τοξικό και καρκινογόνο για τον άνθρωπο.

4. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΟΥ;

• Ως παρασκευαστής ή εισαγωγέας που καταχωρίζετε τέτοιες ουσίες, πρέπει να αποδεικνύετε στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό Χημικών Προϊόντων ότι αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια και παράλληλα να ενημερώνετε με ένα δελτίο δεδομένων ασφάλειας τους πιθανούς χρήστες στην αλυσίδα εφοδιασμού για τυχόν μέτρα διαχείρισης κινδύνων που ίσως χρειαστεί να λάβουν.
• Αν η επιχείρησή σας είναι μεταγενέστερος χρήστης, έχετε διαφορετικές υποχρεώσεις, με κυριότερη, την εφαρμογή των μέτρων διαχείρισης των κινδύνων, τα οποία προβλέπονται στα δελτία δεδομένων ασφαλείας. Πρέπει να επαληθεύετε ότι οι χρήσεις των ουσιών αναφέρονται στους φακέλους καταχώρισης και να επικοινωνείτε με τους προμηθευτές σας και τους χρήστες στην αλυσίδα εφοδιασμού.
• Λιανική πώληση σε καταναλωτές: Όταν ένα προϊόν (μια χημική ουσία ή μείγμα), προσδιορίζεται ως επικίνδυνο, πρέπει να φέρει επισήμανση και να είναι συσκευασμένο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού CLP.

Αυτό είναι ευθύνη των παρασκευαστών, των τυποποιητών, των εισαγωγέων και των διανομέων. Αν αλλάξετε την επισήμανση ή την συσκευασία τέτοιων προϊόντων για να συμπεριλάβετε το δικό σας εμπορικό σήμα, φέρετε και εσείς την ίδια ευθύνη.

5. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΠΟΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΟΥ;

Ναι! Ο Navigator είναι ένα διαδραστικό εργαλείο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού Χημικών Προϊόντων που μπορεί να σας βοηθήσει:

• Να αποσαφηνίζετε τον ρόλο σας στην αλυσίδα εφοδιασμού.
• Να προσδιορίζετε τις υποχρεώσεις σας όσον αφορά μεμονωμένες ουσίες.
• Να βρίσκετε συναφή έγγραφα καθοδήγησης, εγχειρίδια, νομοθεσία και ηλεκτρονικούς συνδέσμους προς άλλες πηγές πληροφόρησης που μπορούν να σας βοηθήσουν στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών σας.

6. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΑΝ ΔΕΝ ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΩ;

Ναι! Βάσει της Υπουργικής Απόφασης για την εκτέλεση του Κανονισμού 1907/2006 (ΦΕΚ 581/2009) τα πρόστιμα, ανάλογα με το ποια άρθρα του Κανονισμού παραβιάζονται, μπορούν να είναι τα εξής:

• Απαγόρευση παραγωγής/κυκλοφορίας/χρήσης και
• Πρόστιμα από 100 έως 35.000 ευρώ ανά επιχείρηση ανάλογα με τη φύση και το ύψος της παράβασης.