Θεόδωρος Κόντες: «Η κρουαζιέρα έχει λαμπρό μέλλον στην Ελλάδα» [Συνέντευξη]

Καταρχάς μιλήστε μας για την Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων & Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ). Από ποιους ακριβώς αποτελείται και ποιοι είναι οι στόχοι και το όραμά της;

Η ΕΕΚΦΝ δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2011 από στελέχη και φορείς της κρουαζιέρας. Η κρουαζιέρα είναι μία ιδιαίτερη και πολύπλοκη μορφή της επιβατηγού ναυτιλίας με περίπου οκτώ Υπουργεία να εμπλέκονται και αυτός ήτο ο λόγος που διαχωρίσαμε τη θέση μας από τον ΣΕΕΝ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας) δημιουργώντας τον νέο φορέα.

Αναλύοντας την πιθανή στελέχωση του νέου φορέα και των μελών και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την μικρή συμμετοχή Ελληνικών Εταιρειών Κρουαζιέρας, πήραμε την απόφαση να διευρύνουμε το καταστατικό, συμπεριλαμβάνοντας και άλλους φορείς κρουαζιέρας αλλά και εκπροσώπους ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια. Όπως καταλαβαίνετε, ο σκοπός μας είναι η ανάπτυξη του ελληνικού θαλάσσιου τουρισμού με τα γνωστά οφέλη που όλοι γνωρίζουμε.

Έτσι λοιπόν στα μέλη μας συμπεριλαμβάνονται:

• Εφοπλιστικές και διαχειριστικές εταιρείες κρουαζιέρας.
• Γενικοί πράκτορες, εκπρόσωποι και τουριστικοί πράκτορες κρουαζιέρας.
• Νηογνώμονες με εμπειρία και ιδιαίτερη επιρροή στην κρουαζιέρα.
• Broker’s με ιδιαίτερη απασχόληση στην επιβατηγό ναυτιλία.
• Βοηθητικά σκάφη (εταιρείες) που εξυπηρετούν τα κρουαζιερόπλοια σε διάφορους προορισμούς που είναι αδύνατη η πλαγιοδέτηση πλοίων.
• Σκάφη ρυμούλκησης – εταιρείες που έχουν ιδιαίτερη απασχόληση με κρουαζιερόπλοια.
• Εταιρείες και σκάφη που απασχολούνται με την απορρύπανση, στερεάς και θαλάσσιας και εξυπηρετούν κρουαζιερόπλοια σε λιμένες.
• Consultant’s και surveyors με ιδιαίτερη απασχόληση στα επιβατηγά πλοία.

Το όραμά μας είναι η ανάπτυξη και σωστή διαχείριση της κρουαζιέρας στην Ελλάδα.

Σε πρόσφατο άρθρο σας αναφέρεστε στις προβλέψεις για την κρουαζιέρα. Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στο συγκεκριμένο τομέα του θαλάσσιου τουρισμού, σε σύγκριση με περασμένα χρόνια;

Στο άρθρο που αναφέρεστε γίνεται μία επισκόπηση και ανάλυση της κίνησης των τελευταίων ετών και πρόβλεψη για το 2018. Στην ανάλυση αυτή, αναφέρονται οι λόγοι της παρατηρηθείσας μείωσης το 2017 και 2018 ανά λιμένα και ανά περιοχή.

Σε διάφορα άρθρα μας, αναφέρεται το λαμπρό μέλλον που έχει η κρουαζιέρα στην χώρα μας λόγω της πολυνησίας, με τις φυσικές ομορφιές, τα ιστορικά μνημεία και πολλά άλλα.

Μια συνοπτική ανάλυση έχει ως εξής:

• Το 2016 είχαμε μία έκτακτη βελτίωση στους περισσότερους προορισμούς με αφίξεις της τελευταίας στιγμής, λόγω των γεγονότων του πραξικοπήματος στην Τουρκία μετά την έναρξη της season με αποτέλεσμα οι εταιρείες να ακυρώνουν τα τουρκικά λιμάνια και να αναζητούν ελληνικούς προορισμούς, συμπεριλαμβανομένων και homeporting με χρήση του λιμανιού του Πειραιά.
• Το 2017, για τους ίδιους λόγους με την γείτονα χώρα, αλλά και το μεταναστευτικό, και έχοντας οι εταιρείες χρόνο να αναδιοργανώσουν τους προορισμούς, επέφεραν μια από τις σημαντικότερες μειώσεις των τελευταίων ετών.
• Όσο για το 2018, αν και αρχικά προβλέπαμε μια μικρή διόρθωση της τάξεως του +2%, τα τελευταία προγνωστικά μας δείχνουν μια περαιτέρω μείωση των αφίξεων -2%. Οι λόγοι παραμένουν οι ίδιοι αλλά εδώ πρέπει να προσθέσουμε την επιδοτική πολιτική των γειτόνων μας για να πείσουν την κρουαζιέρα να επιστρέψει στα τούρκικα λιμάνια.

Γενικότερα, η κατάσταση στον θαλάσσιο τουρισμό και ιδιαίτερα στα mega yachts είναι πολύ καλή. Υπάρχει σημαντική αύξηση αλλά χρειάζεται αλλαγή πολιτικής για να αναπτυχθεί ακόμα περαιτέρω,  περισσότερες υποδομές για ελλιμενισμούς (marinas) και βελτίωση υπηρεσιών.

Ποια είναι τα βασικά αίτια για τη μείωση που προβλέπεται πως θα υπάρξει για το 2018; Γενικότερα, ποια είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα;

Τα βασικά αίτια για την περαιτέρω μείωση είναι, όπως προείπαμε, τα γεγονότα στην Τουρκία, αλλά και το μεταναστευτικό. Επίσης, η επιδοτική πολιτική της Τουρκίας προσπαθώντας να επαναφέρει την κρουαζιέρα στα λιμάνια τους.

Βασικές μακροχρόνιες εκκρεμότητες έλλειψης υποδομών και δυσχερείς διεκπεραιώσεις διαφόρων υπηρεσιών είναι ακόμη στην πρώτη γραμμή.

Επιπροσθέτως, η κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο (Αίγυπτος, Ισραήλ κλπ.) με την αποσταθεροποίηση της περιοχής, συμβάλει στην καθυστέρηση επαναφοράς της κρουαζιέρας στην περιοχή.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η ανάπτυξη νέων αγορών στην Ασία, που έχουν συμβάλλει στην απομάκρυνση πλοίων από την περιοχή μας προς την Ανατολή. Ελπίδα μας είναι σύντομα να ηρεμήσει ολόκληρη η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και να γίνει και πάλι πόλος έλξης της κρουαζιέρας και γενικότερα του θαλάσσιου τουρισμού.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας, οι άμεσες δαπάνες που πραγματοποιούν οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας στην χώρα μας είναι σημαντικά λιγότερες σε σύγκριση με εκείνους στην Ιταλία και την Ισπανία. Ποια είναι τα αίτια αυτού;

Οι άμεσες δαπάνες που πραγματικά οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας αφήνουν στην χώρα μας είναι χαμηλότερες συγκριτικά με Ιταλία και Ισπανία.

Οι κύριοι λόγοι συνοψίζονται στα ακόλουθα:

• Η διάρκεια παραμονής του πλοίου στα λιμάνια είναι καταλυτική.
• Το κόστος εκδρομών ή αγαθών και souvenirs είναι χαμηλότερο.
• Το homeporting είναι επίσης μια αιτία που στην Ελλάδα έχουμε πολύ μικρό αριθμό αποεπιβίβασης τουριστών, αλλά σε Ιταλία και Ισπανία είναι σε αρκετά υψηλά νούμερα. Ταξιδιώτες ξοδεύουν σε μετακινήσεις, ξενοδοχεία, εστιατόρια, αεροδρόμια και πολλά άλλα.
• Επίσης, ο αριθμός που διακινείται σε Ιταλία και Ισπανία είναι κατά πολύ μεγαλύτερος, μια που έχουν μεγάλη διακίνηση τουριστών στα διεθνή αεροδρόμια.

Αυτά είναι τα άμεσα έξοδα ταξιδιωτών που αναλογούν σε κάθε χώρα και προορισμό. Υπάρχουν βέβαια και άλλα πολύ σημαντικά οφέλη από τον τομέα της κρουαζιέρας, που και πάλι είμαστε σε πολύ μικρά επίπεδα. Αναφέρομαι στις ναυπηγήσεις και επισκευές κρουαζιεροπλοίων, προμήθειες υλικών, υπηρεσίες που απαιτούνται κλπ.

Ποιοι είναι οι προορισμοί που παρουσιάζουν τις περισσότερες προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων στην Ελλάδα και ποιοι είναι οι άμεσοι ανταγωνιστές της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Οι κύριοι προορισμοί της πατρίδος μας είναι:

• Ο Πειραιάς, ο οποίος χρησιμοποιείται και ως λιμάνι έναρξης της κρουαζιέρας (Homeporting). Ακολουθούν η Σαντορίνη και η Μύκονος, που αναφέρονται ως οι κορυφαίοι προορισμοί.
• Στη συνέχεια είναι η Κέρκυρα, το Ηράκλειο, η Ρόδος, το Κατάκολο, που έχουν την προτίμηση των ταξιδιωτών και των tour operators για διάφορους λόγους.
• Τα υπόλοιπα νησιά στα Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, προορισμοί Κρήτης και νησιά Ιονίου έχουν εναλλακτικές επιλογές και προτιμήσεις.
• Τέλος, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και ιδιαίτερα του Βορείου είναι αυτά που έχουν πληγεί ιδιαίτερα με τα γεγονότα στην Τουρκία και το μεταναστευτικό.

Πόσο σημαντικός θεωρείται πως είναι ο παράγοντας του home porting, η χρησιμοποίηση, δηλαδή, ενός νησιού ως βάσης και όχι η απλή διέλευση του κρουαζιερόπλοιου από αυτό;

Το homeporting είναι άκρως σημαντικό, καθώς τα έσοδα είναι 4 – 5 φορές περισσότερα από τους transit προορισμούς, αλλά απαιτούνται διάφορες extra υποδομές όπως terminals, αεροδρόμια κλπ.

Ο Πειραιάς, το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, κατέχει την πρώτη θέση και ακολουθούν η Κέρκυρα, το Ηράκλειο, η Ρόδος (αναφερόμενοι σε κύριους τουριστικούς προορισμούς), με περιστασιακές και μικρής εκτάσεως αποεπιβιβάσεις τουριστών.

Γιατί οι εταιρείες επιλέγουν ξένες σημαίες για τα πλοία τους; Μπορεί να επανέλθει κάποτε η Ελληνική σημαία στα κρουαζιερόπλοια;

Ο κύριος λόγος που επιλέγεται η ξένη σημαία είναι καθαρά ανταγωνιστικός και υπολογίσιμος από τις μεγάλες εταιρείες και tour operators. Επίσης, απαιτούνται απλοποιημένες διαδικασίες έναντι γραφειοκρατίας και χρονοβόρες διαδικασίες σε υπηρεσίες για ελληνική σημαία που πρέπει να εκλείψουν.

Επίσης, οι οργανικές συνθέσεις των πληρωμάτων με απαιτήσεις παράλογες συγκριτικά με τα ξένα πλοία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να επανέλθει η ελληνική σημαία στα κρουαζιερόπλοια. Και πρέπει να γίνουν προσπάθειες να γίνει ανταγωνιστική και αυτό αφορά σε συνθέσεις πληρωμάτων, απλοποίηση διαδικασιών νηολόγησης, αλλά και συντήρησης του νηολογίου.

Μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για το πώς θα κινηθεί η κρουαζιέρα μέσα στην επόμενη χρονιά και τι θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να γίνει για να βελτιωθούν οι σχετικοί δείκτες;

Όπως είπαμε και σε προηγούμενες τοποθετήσεις μας, η κρουαζιέρα έχει λαμπρό μέλλον στην Ελλάδα. Οι προβλέψεις μας είναι ότι σταδιακά το 2019 θα δούμε κάποια μικρή βελτίωση και το 2020 θα υπάρξει μεγαλύτερη αύξηση του θαλάσσιου τουριστικού ρεύματος.

Αυτά βέβαια προϋποθέτουν ότι θα έχει ηρεμήσει η περιοχή και ελπίζουμε οι αρμόδιοι να μην κάνουν κινήσεις που θα απωθήσουν το κρουαζιερόπλοιο από τον τόπο που έχει αποδειχθεί ως ιδανικός προορισμός. Αναφέρομαι σε πιθανές αυξήσεις των λιμενικών τελών κλπ. Υπηρεσιών και όχι μόνο.

Θα πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί σε κόστος αλλά και σε προσφερόμενες υπηρεσίες.