Η διαχείριση κρίσης είναι μια μονοκόμματη, εστιασμένη και καθόλου ομαδική εργασία. Απαιτεί δύο πράγματα: Απλή, βασική, γνώση κι έναν ηγέτη που έχει το θάρρος, την πρόθεση και την ικανότητα να κρατάει «το τραίνο» της διαχείρισης ευθυγραμμισμένο στις τρεις παρακάτω φάσεις:
- Τις πρώτες μέρες, στην έξαρση της κρίσης, μια είναι η εστίαση: πως θα ελαχιστοποιήσεις το «κακό». Δεν είναι η ώρα για συναισθηματικές εξάρσεις, δεν είναι η ώρα για φωτογραφίες, ούτε η ώρα της ενημέρωσης των φίλων (εκτός κι αν είναι έκκληση για να βοηθήσουν). Όλο το δυναμικό, όλων των εμπλεκομένων, χρειάζεται να είναι αφοσιωμένο στο πως θα ελαχιστοποιηθεί η ζημιά. Είναι το παράδειγμα του πλοίου που βουλιάζει. Αυτό που θα κάνεις είναι να συγκεντρώσεις όλους τους πόρους σου στο να σωθούν οι άνθρωποι. Ούτε φωτογραφίες βγάζεις, ούτε μηνύματα στέλνεις (και δεν αναφέρομαι στην ενημέρωση που κάνεις στους δικούς σου ότι είσαι καλά). Σε αυτήν την φάση, δεν περισσεύει κανείς. Όσο περισσότεροι στο πεδίο της δράσης, τόσο καλύτερα. Αρκεί να είναι συντονισμένοι προς τον ίδιο στόχο (ο ηγέτης που λέγαμε) και τη δράση.
- Αφού κοπάσει η έξαρση, η εστίαση πηγαίνει στο πως θα αποκαταστήσεις όσες ζημιές μπορείς, όσο πιο γρήγορα μπορείς. Να δώσεις αποζημιώσεις, να διασφαλίσεις αξιοπρέπεια στους ζωντανούς και τιμή στους νεκρούς, να επιδιορθώσεις το πλοίο. Πάλι θέλει σχέδιο, πάλι χρειάζονται όλοι, πάλι χρειάζεται ένα γενικό πρόσταγμα αποκατάστασης.
- Η τρίτη φάση είναι να φτιάξεις υποδομή για να μην ξανασυμβεί «το κακό». Εκεί χρειάζεται σχέδιο, δέσμευση πόρων και πάνω από όλα πρόθεση να μάθεις από την κρίση και να εξελιχθείς, είτε σαν άτομο, είτε σαν πλαίσιο. Τότε είναι η ώρα της διάχυσης των πληροφοριών, τότε είναι η ώρα των ευθυνών. Και πάλι όμως, όχι σαν δικαιολογία θυμού, τιμωρίας και έλλειψης δράσης, αλλά σαν αναζήτηση και διόρθωση των πραγματικών αιτιών.
Είναι απλό κι όχι τόσο ανέφικτο όσο ακούγεται.
Αντ` αυτού, αυτό που γίνεται είναι το χάος. Συναισθηματικές εξάρσεις, κατηγορίες, φωτογραφίες, έλλειψη σχεδίου και μετά από λίγο καιρό η λήθη. Όχι για αυτούς που επλήγησαν, αυτοί μόνο που δεν ξεχνούν, αλλά για όλους εμάς, με τις συναισθηματικές εξάρσεις, τις δραματοποιήσεις, τις κατηγορίες. Το θετικό είναι ότι ζούμε σε μια χώρα με έντονη την αίσθηση «της κοινότητας» και της αλληλεγγύης. Είναι σημαντικό αλλά όχι αρκετό.
Είπαμε, χρειάζεται γνώση και ηγεσία. Αλλά ακόμα κι αν λείπει το δεύτερο, που λείπει, καλό είναι να έχεις τη γνώση και να την διεκδικείς.
Με την ευχή οι άνθρωποι να μην ξεχαστούν μες την καλοκαιρινή ραστώνη: ούτε οι ζωντανοί, ούτε οι νεκροί.
Σχόλια