Η Τέχνη του Coaching: Αξιοποιώντας δημιουργικά την αντίφαση

Έχοντας μεγάλη εμπειρία στο χώρο του Coaching, πείτε μας τι σημαίνει αυτό για εσάς; Τι είναι η τέχνη του coaching για εσάς;

Για μένα το Coaching δεν είναι απλά ένας ορισμός, είναι μια καθοριστική εμπειρία μάθησης και επίτευξης απαιτητικών στόχων που βασίζεται στη δυναμική σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στον coach και τον coachee. H σχέση που αναπτύσσω με κάθε Manager που συνεργάζομαι, είναι κάτι μοναδικό. Ας ανοίξουμε λίγο την εικόνα και να δούμε τι συμβαίνει... έχουμε μια αυθεντική, συμμαχική σχέση ενδυνάμωσης μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλών απαιτήσεων και ανταγωνισμών όπως αυτό των επιχειρήσεων. Στα δικά μου μάτια, αυτό από μόνο του, είναι τέχνη.

Προχωρώντας λίγο παρακάτω τη συζήτηση, θα σας έλεγα ότι το Coaching είναι δημιουργία, είναι τεχνική, είναι και μια μεγάλη αντίφαση και όλα αυτά με επιστημονική υπογραφή! Καταπληκτικό έτσι; Να τα εξηγήσουμε..

Είναι μια δημιουργία διότι όταν ξεκινάς μια νέα συνεργασία δεν ξέρεις τίποτα, δεν έχεις σχεδιάσει σχεδόν τίποτα από πριν. Εισέρχεσαι σε μια σχέση που εσύ και ο coachee θα συνδημιουργήσετε δεδομένα, πραγματικότητες, προοπτικές και δυναμική.

Είναι τεχνική γιατί σίγουρα πρέπει να είσαι καταρτισμένος και μάλιστα, πολύ καλά, για να ανταπεξέλθεις στις απαιτήσεις αυτού του επαγγέλματος.

Και βέβαια το coaching είναι από μόνο του μια διαρκής αντίφαση, από την αρχή μέχρι το τέλος, ισορροπεί στο όριο, αυτή είναι η γοητεία του, είναι γεμάτο παράδοξα που πρέπει να διαχειριστείς με δεξιοτεχνία. Μπορώ να σας αναφέρω τα τρία πιο σημαντικά από αυτά, τα έχουν καταγράψει οι Glunk και Follini σε ένα εξαιρετικό άρθρο τους στο Journal of Management Development το 2011.

Πρώτον, το παράδοξο της ασφάλειας και της πρόκλησης. Στο Coaching διαμορφώνουμε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης στο οποίο ο coachee αισθάνεται ασφαλής να σκεφτεί, να μοιραστεί ενώ ταυτόχρονα προκαλούμε τις βεβαιότητες και τα όριά του. Συχνά δηλαδή, ενθαρρύνουμε τον πελάτη για να προκαλέσει αυτά που θεωρούσε μέχρι πρότινος, τα όριά του. Αυτό φυσικά συμβαίνει μέσα από μια πολύ δομημένη μεθοδολογία και δεν το κάνει ένας αρχάριος coach.

Δεύτερον, το διάσημο παράδοξο ανάμεσα στην αποδοχή και την αλλαγή. Βοηθάμε τον coachee να αποδεχτεί, να αγκαλιάσει τον εαυτό του πλήρως διότι μόνον έτσι θα κατακτήσει εις βάθος όλες τις πτυχές του, τα καλά και τα αρνητικά του στοιχεία, θα κατακτήσει τις δυνάμεις αλλά και τα ελλείμματά του ενώ ταυτόχρονα εργαζόμαστε και στοχεύουμε στην αλλαγή του. Η αποδοχή μιας κατάστασης με άμεσο σκοπό την αλλαγή της, ως στάση και τεχνική, μας συνοδεύει ήδη από την δεκαετία του 1970 και την σπουδαία σχολή της ανθρωπιστικής ψυχολογίας. Είναι η ίδια σχολή που ανέδειξε και την έννοια της συνέργειας στο εταιρικό περιβάλλον.

Τρίτον, το παράδοξο ανάμεσα στην εμβάθυνση και τη δράση, ένα παράδοξο που ισορροπεί ανάμεσα στους δύο άξονες, τον κάθετο της εμβάθυνσης της γνώσης και τον οριζόντιο της πορείας προς τα εμπρός. Την ίδια στιγμή που βοηθάμε τον coachee να εμβαθύνει την κατανόησή του για τα πράγματα, να αποκτήσει νέα γνώση, την ίδια στιγμή στρέφουμε το βλέμμα προς τα εμπρός και μετατοπίζουμε την προσοχή στην δράση. Αν διακόψω την διαδικασία της μάθησης του πελάτη μου σχετικά νωρίς, δεν θα είναι έτοιμος για να σχεδιάσει αποτελεσματικές δράσεις κι αντιστρόφως, εάν προκαλέσω μια συζήτηση για δράση σχετικά αργά θα έχουμε βυθιστεί σε μια συζήτηση αυτεπίγνωσης και μάθησης χωρίς κινητοποίηση προς τα εμπρός.

Αυτά τα στοιχεία, προσωπικά με προκαλούν και με κινητοποιούν όλα αυτά τα χρόνια.

Και για να ολοκληρώσω την απάντησή μου, όλα αυτά συμβαίνουν με την υπογραφή της επιστήμης. Κυρίως της ψυχολογικής επιστήμης. To coaching και συγκεκριμένα το evidence-based coaching, για να το ξεχωρίσουμε από τα… «5 μυστικά του επιτυχημένου ηγέτη», το «coaching για αφθονία» και άλλες τέτοιες ανοησίες, έχει πλέον μια βάση τεκμηρίωσης που προκύπτει από την σύγχρονη έρευνα. Μετράμε σχεδόν 10 επιστημονικά περιοδικά τα οποία εκδίδουν δύο με τρία τεύχη το χρόνο, με αποκλειστικό περιεχόμενο πρωτογενείς και δευτερογενείς έρευνες για το coaching. Σήμερα λοιπόν, γνωρίζουμε τεκμηριωμένα ότι το coaching λειτουργεί, ξέρουμε ότι είναι αποτελεσματικό και υπό ποιες συνθήκες.

«GROWTH: Ένα πρόγραμμα για νέα στελέχη και επαγγελματίες». Πείτε μας δυο λόγια για το νέο αυτό πρόγραμμα. Ποιος είναι ο σκοπός του, σε ποιους απευθύνεται και πώς μπορεί κάποιος να συμμετάσχει;

Είμαστε περήφανοι, χαρούμενοι και πολύ κινητοποιημένοι για το πρόγραμμα αυτό. Το GROWTH είναι ένα πρόγραμμα δωρεάν coaching συνεδριών για στελέχη και επιχειρηματίες από 24 έως 35 ετών και υλοποιείται από τελειόφοιτους Coaches που κάνουν την πρακτική τους άσκηση. Δίνουμε έτσι την ευκαιρία σε επαγγελματίες, στελέχη επιχειρήσεων, νέους επιστήμονες να ωφεληθούν από το Coaching και ταυτόχρονα δημιουργούμε ένα πεδίο πρακτικής και ενδυνάμωσης για τους Coaches που εκπαιδεύουμε. Πρόκειται μια ζωντανή κοινότητα ανταλλαγής και μοιράσματος με εξαιρετική δυναμική. Κι αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός του.

Η διαδικασία συμμετοχής για τους ενδιαφερόμενους είναι απλή. Εφόσον πληρούν τα τυπικά προσόντα, δηλαδή είναι από 24 έως 35 ετών, εργάζονται σε κάποια επιχείρηση ή έχουν ιδρύσει τη δική τους επιχείρηση και επιθυμούν να πετύχουν υψηλούς στόχους, συμπληρώνουν μια αίτηση και μας την αποστέλλουν. Στην ιστοσελίδα του προγράμματος, στο athenscoaching.gr/growth μπορούν να βρουν όλες τις λεπτομέρειες και την αίτηση και τους όρους συμμετοχής.

Γιατί είναι σημαντικό το πρόγραμμα GROWTH; Τι το κάνει ξεχωριστό;

Είναι σημαντικό διότι προσφέρεται έργο στη νέα γενιά, οι νέοι άνθρωποι λαμβάνουν μια πολύ σημαντική βοήθεια στα επαγγελματικά τους βήματα με μηδενικό κόστος. Και ταυτόχρονα κερδίζουμε μια πολύτιμη εμπειρία για τους νέους coaches.

Mε το GROWTH, το Athens Coaching Institute γίνεται ο πρώτος πιστοποιημένος φορέας εκπαίδευσης στο Coaching με δομημένο εσωτερικό πρόγραμμα πρακτικής άσκησης. Το 2014 εγκαινιάσαμε τις ημέρες coaching πρακτικής προσκαλώντας το κοινό σε δωρεάν συνεδρίες με εκπαιδευόμενους σε έναν μαραθώνιο coaching. Από το 2016, διατηρούμε μια ανοιχτή πρόσκληση για εθελοντές με τους οποίους θα ασκηθούν οι εκπαιδευόμενοί μας. Μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί περισσότερες από 750 δωρεάν συνεδρίες, είναι καταπληκτικό αυτό. Με το πρόγραμμα GROWTH, για ακόμη μία φορά, χαράσσουμε δρόμο εκεί που ακόμη το τοπίο είναι αδιαμόρφωτο.

Πάνω σε ποιους τομείς θα εργαστούν οι συμμετέχοντες;

Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Coaching και οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να εργαστούν σε όλες τις πτυχές της επαγγελματικής τους ανάπτυξης. Δηλαδή:

• Να διατυπώσουν το όραμα τους για τη ζωή και την εργασία τους, να συνδεθούν δηλαδή, με τον βαθύτερο σκοπό και την αποστολή τους.
• Να δεσμευτούν απέναντι στον εαυτό τους για αυτά που πραγματικά επιθυμούν να πετύχουν.
• Να εμβαθύνουν στην αυτογνωσία τους, να κατακτήσουν τον αυτό-έλεγχό τους και να παραμείνουν εστιασμένοι στον στόχο και το αποτέλεσμα.
• Να αποκτήσουν επίγνωση του οργανωσιακού συστήματος στο οποίο εργάζονται.
• Να σχεδιάσουν ένα πλάνο ανάπτυξης με επιμέρους στόχους και βήματα υλοποίησης.
• Να καλλιεργήσουν δεξιότητες ηγεσίας και οργάνωσης.
• Να επεξεργαστούν προβλήματα εστιάζοντας άμεσα και πρακτικά στην λύση.
• Να αλλάξουν συμπεριφορές που σαμποτάρουν την αλλαγή τους και να τις αντικαταστήσουν με συμπεριφορές που οδηγούν στην επιτυχία.
• Να εντοπίσουν τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα τους, τις δυνάμεις τους και να τα αξιοποιήσουν σωστά στο εργασιακό τους περιβάλλον.
• Και φυσικά να αυξήσουν τις επιδόσεις τους.

Ποια είναι η διάρκεια του προγράμματος και τι περιλαμβάνει;

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 8-12 συνεδρίες σε εβδομαδιαία βάση, διαρκεί περίπου δύο με τρεις μήνες. Υλοποιείται δύο φορές σε κάθε ακαδημαϊκό έτος, από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο και από Μάιο έως Ιούλιο, όπου είναι και οι φάσεις πρακτικής άσκησης των εκπαιδευόμενών μας.

Πρόκειται για τρεις μήνες πολύ ζωντανούς, υπάρχει θα έλεγα, υπερδιέγερση εργασιών, σκέψεων και αλλαγών. Συζητώ με εθελοντές, τους ενημερώνω, ταυτόχρονα αφιερώνουμε χρόνο με κάθε εκπαιδευόμενο ατομικά σε συνεδρίες εποπτείας όπου ξετυλίγεται μπροστά μας όλη η προσέγγιση και η τεχνική του. Το ζω από πολύ κοντά και είναι κάτι που μου αρέσει πολύ.

Τι συμβουλές έχετε να δώσετε σε όσους έχουν στόχο να ασχοληθούν με το coaching;

Μου δίνετε την ευκαιρία να πω απλά τα αυτονόητα που έχουμε ξεχάσει τελευταία. Μεθοδικότητα, σχέδιο, αλήθεια, υπομονή, επιμονή, μελέτη, πρακτική εξάσκηση, συνέπεια, σοβαρότητα, χρόνος, ρίσκο, επένδυση. Όπως άλλωστε συμβαίνει και σε κάθε επάγγελμα το coaching δεν είναι κάτι που μαθαίνεται πιο εύκολα ή πιο γρήγορα. Όποιος αναζητά το εύκολο καταδικάζεται στην στασιμότητα. Αυτό που πρέπει να ξέρει κανείς είναι ότι το coaching είναι πολύ προσωποκεντρικό. Η προσωπικότητα του coach ως ένα μεγάλο βαθμό, καθορίζει τι coaching κάνει και αν υπάρχουν εκεί ζητήματα που δεν έχουν λυθεί, είναι βέβαιο ότι θα αναδυθούν. Υπό αυτή την έννοια, πιστεύω ότι η κατάκτηση μιας εσωτερικής ισορροπίας, όσο το δυνατόν, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για κάθε νέο ή παλαιό επαγγελματία.

Εκτός από coach είστε και συγγραφέας. Μάλιστα αναμένεται σύντομα να κυκλοφορήσει η τρίτη έκδοση του βιβλίου σας. Πείτε μας δυο λόγια για αυτό. Πώς πήγαν οι πρώτες εκδόσεις και τι μπορούμε να αναμένουμε να διαβάσουμε στη τρίτη έκδοση;

Η τρίτη και μάλιστα επαυξημένη έκδοση! Η επίσημη παρουσίαση θα υλοποιηθεί τον Σεπτέμβριο σε Αθήνα και Λευκωσία. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2015, ακριβώς τρία χρόνια πριν. Τα τρία χρόνια εμπειριών και γνώσεων, με τους ρυθμούς που εργαζόμαστε στο Ινστιτούτο, είναι πολλά. Αποφάσισα λοιπόν, να εμπλουτίσω το εγχειρίδιο αυτό με νέο υλικό, έχω προσθέσει νέα μοντέλα στοχοθεσίας, νέα εργαλεία για την ανάπτυξη του επαγγελματία Coach, μια ακόμη πιο ολοκληρωμένη διαδικασία αξιολόγησης συμβατότητας του πελάτη με το Coaching, έναν οδηγό μελέτης επιστημονικών άρθρων, που είναι απαραίτητη κάθε έναν από εμάς και πολλές πληροφορίες για το ίδιο το προφίλ του Coach.

Σήμερα, είμαστε στη φάση όπου μας νοιάζει πάρα πολύ ποιος είναι ο Coach, ποια είναι η κατάρτιση, ποιες οι σπουδές και οι τεχνικές του.

Προσπαθώ να παραμένω και συγγραφέας καθημερινά, μελετώντας ή γράφοντας έστω και λίγο γιατί είναι κάτι που αγαπώ, δεν είναι εύκολο όμως λόγω του περιορισμένου χρόνου. Το Athens Coaching Institute στο τέλος της ημέρας είναι μια επιχείρηση με πολλούς μαθητές, προγράμματα πρακτικής, εκπαιδευτικό προσωπικό, γραφεία σε Αθήνα και Λευκωσία, που πρέπει να διοικηθεί και να αναπτυχθεί. Ωστόσο είμαι πολύ χαρούμενος που ένα εγχειρίδιο για το Coaching έχει πάει τόσο καλά, και θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς την κοινότητά μας που το έχει αγκαλιάσει. Επίσης, σε λίγες εβδομάδες θα δημοσιευθεί και μια πολύ ωραία δουλειά που κάναμε στις εκδόσεις iWrite.gr για την Ευτυχία, ένα συλλογικό έργο.

Τι άλλο νεότερο μπορούμε να αναμένουμε σύντομα από το Athens Coaching Institute;

Από το Athens Coaching Institute περιμένουμε και θα δούμε ακόμη πάρα πολλά. Είναι πια ένας ηγετικός φορέας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, που κάνει τα βήματά του και στο εξωτερικό. Σίγουρα θα δούμε και νέα προγράμματα εκπαίδευσης, νέα Μasterclasses που μου αρέσουν ιδιαίτερα γιατί έχω την ευκαιρία να μοιράζομαι με τους συναδέλφους μου νέα εργαλεία και τεχνικές που προκύπτουν από την έρευνα. Και βέβαια σύντομα θα δούμε και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης σε Master Practitioner level.

Εκείνο ωστόσο που με χαροποιεί ακόμη περισσότερο είναι ότι πλέον βγαίνουμε από τα ελληνικά σύνορα.