Αρκετοί Εργαζόμενοι στις Επιχειρήσεις δεν Θέλουν να Είναι Ελεύθεροι

Το να πετάς το μπαλάκι στους άλλους είναι σύνηθες φαινόμενο στις επιχειρήσεις (και όχι μόνο…) Συχνά πυκνά ακούς:

• Δεν φταίω εγώ. Φταίει το γεγονός ότι με φορτώνουν με πολλά projects και δεν προλαβαίνω να τα υλοποιήσω και να έχω τα παραδοτέα στην ώρα τους.
• Δεν φταίω εγώ για το λάθος που έγινε. Όλα έγιναν τελευταία στιγμή, όπως πάντα, γιατί ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης λείπει συνέχεια και δεν μπορούμε να ζητήσουμε κατευθύνσεις και εμφανίζεται μία μέρα πριν, απαιτώντας διάφορα. Έτσι, με το τρέξιμο που έχουμε, τα λάθη και οι παραλήψεις είναι αναπόφευκτες.
• Δεν φταίω εγώ που δεν διάβασα το manual που μου έδωσαν. Δεν έχω ηλεκτρονικό υπολογιστή στο σπίτι.
• Δεν φταίω εγώ που η δουλειά δεν βγαίνει όπως θα έπρεπε. Φταίει το γεγονός ότι η διοίκηση δεν έχει επιλέξει σωστούς και ικανούς ανθρώπους για να στελεχωθεί αποτελεσματικά η ομάδα.
• Δεν φταίω εγώ. Φταίει το αφεντικό που δεν δέχεται να ακούσει καμία άλλη άποψη.

Μπορεί και να είναι έτσι τα πράγματα. Να μην υπάρχουν ικανοί άνθρωποι, να γίνονται όλα τελευταία στιγμή, να υπάρχει υπερβολικός φόρτος εργασίας και το αφεντικό να είναι στενόμυαλο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχουν λύσεις, δεν υπάρχουν εναλλακτικές, δεν υπάρχουν τακτικές, που μπορούν είτε να προταθούν, είτε να υλοποιηθούν άμεσα από τα άτομα που «δεν φταίνε» (εκτός φυσικά από τις πολύ ακραίες περιπτώσεις που τότε πρέπει να βγάζεις κόκκινη κάρτα και να φεύγεις… αλλά δεν μιλούμε γι’ αυτές.)

Φυσικά, για να είναι κάτι τέτοιο εφικτό, προαπαιτούμενο αποτελεί η ύπαρξη της θέλησης για ελευθερία. Ελευθερία της γνώμης, αλλά κυρίως της δράσης. Ελευθερία αξιοποίησης της δύναμης που πηγάζει από τη βιωματική γνώση και κυρίως από τη θέληση για αποφυγή της μετριότητας. Η ελευθερία ενέχει την έννοια της ύπαρξης επιλογών και του θάρρους (ή και του ρίσκου θα μπορούσα να πω.) Και επιλογές υπάρχουν πάντα. Αρκεί να θέλουμε να τις δούμε και στη συνέχεια να τις εφαρμόσουμε.

Όταν απαντάς σε αυτούς τους ανθρώπους που «δεν φταίνε» με συγκεκριμένους τρόπους που υποδεικνύουν δράσεις επίλυσης αυτών των θεμάτων που προκαλούν το «φταίξιμο», συνήθως γίνεσαι μάρτυρας μιας αρνητικής και αντιδραστικής συμπεριφοράς. Σου λένε ότι όλα αυτά είναι ανέφικτα, γιατί πολύ απλά δεν έχουν την ελευθερία από τους managers ή από τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν την επιχείρηση. Πάλι δηλαδή, βρίσκουν μία δικαιολογία, πάλι πετούν το μπαλάκι. Η αλήθεια είναι ότι δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη ή/και να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες. Είναι δύσκολο και κοπιαστικό. Είναι πολύ πιο βολικό να είναι κάποιος άλλος υπεύθυνος και τελικά να φταίει κάποιος άλλος κι όχι εμείς. Είναι πολύ πιο εύκολο και βολικό να μην είμαστε ελεύθεροι. Τότε δεν χρειάζεται να κάνουμε και πολλά παρά μόνο να γκρινιάζουμε.

Η λέξη ευθύνη στα αγγλικά μεταφράζεται ως responsibility και προέρχεται από το λατινικό ρήμα «respondere», που σημαίνει «απαντώ» ή «προσφέρω ως αντάλλαγμα». Δηλαδή η ανάληψη ευθύνης αφορά την ικανότητά μας να αντιδρούμε σε μία κατάσταση και μάλιστα προδραστικά. Όταν επιλέγουμε να αναλάβουμε μία ευθύνη, να γίνουμε υπεύθυνοι, τότε κατανοούμε ότι έχουμε περισσότερες επιλογές. Βλέπουμε περισσότερες ευκαιρίες.

Άρα… Η ελευθερία και η ανάληψη ευθύνης πάνε παρέα. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Ακόμα και «απαγορευτικά» να υπάρχουν, αναλαμβάνοντας μεγαλύτερη ευθύνη, αποκτάς και μεγαλύτερη ελευθερία. Κι αν τελικά θέλεις να αλλάξεις τα πράγματα, για να το πράξεις, πρέπει να θέλεις να είσαι ελεύθερος επιλέγοντας να αναλάβεις περισσότερες ευθύνες.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται σθένος. Γιατί ούτε η ελευθερία αλλά ούτε και η ανάληψη ευθύνης σου χαρίζονται.

Αλλιώς συνεχίζεις να πετάς το μπαλάκι και τελικά είσαι άξιος της μοίρας σου.