4 Μαθήματα ηγεσίας μέσα από πραγματικά παραδείγματα μεγάλων ηγετών

Ηγεσία: Η καθοδήγηση, η αρχηγία, η άσκηση της εξουσίας είναι μερικοί από τους ορισμούς που θα βρει κάποιος αν ανατρέξει σε ένα ερμηνευτικό λεξικό. Αυτό είναι το θεωρητικό κομμάτι, το πρακτικό όμως σύμφωνα με τον John Maxwell, Αμερικανό συγγραφέα και ειδικό σε θέματα ηγεσίας, ηγεσία στην πράξη σημαίνει επιρροή. Είναι η ικανότητα που έχει κάποιος να επηρεάζει με θετικό τρόπο τα συναισθήματα των τριγύρω του έτσι ώστε να καταφέρει τελικά να τους καθοδηγήσει και να γίνει ο αρχηγός τους. Και όλοι συμφωνούν ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να ηγηθεί κάποιος από το να ηγείται δια του παραδείγματος του. Τόσο στην σύγχρονη εποχή όσο και στο παρελθόν υπήρξαν μεγάλοι ηγέτες που μέσα από τη ζωή τους μπορούμε να διδαχθούμε σημαντικά μαθήματα και να πάρουμε παράδειγμα του πώς πρέπει εμείς να ηγούμαστε του οργανισμού ή της ομάδας μας. Ας δούμε 4 από αυτά:

• Όλα ξεκινούν και τελειώνουν στην ηγεσία

Σε προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στον Γκόρντον Μπέθουν ένα από τους πιο επιτυχημένους Αμερικανούς επιχειρηματικούς ηγέτες των τελευταίων δεκαετιών. Είναι αυτός που πιστώνεται με την ανάκαμψη της αεροπορικής  Continental Airlines.

Η Continental είχε απώλειες 600 εκατομμύρια δολάρια το 1994. Το 1995, είχε κέρδος 225 εκατομμύρια δολάρια – με τους ίδιους ανθρώπους και τα ίδια αεροπλάνα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος «δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα με τους εργαζόμενους. Ήταν η διοίκηση – και πάντα είναι».

• Σημασία δεν έχει τι σου συμβαίνει αλλά το πώς εσύ αντιδράς σε αυτό

Δεν μπορούμε με κανένα τρόπο να προβλέψουμε τα εμπόδια που θα συναντήσουμε στη ζωή μας. Αυτό που μπορούμε σίγουρα να προβλέψουμε και να επιλέξουμε είναι το πως αυτά θα ορίσουν τη ζωή μας, αν δηλαδή θα μας περι-ορίσουν ή θα μας προσδι-ορίσουν. Ο Ιούλιος Καίσαρας ήταν ένας από αυτούς που επέλεγαν να χρησιμοποιούν τα εμπόδια που τους παρουσιαζόταν για να τον προσδιορίσουν ως έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες της παγκόσμιας ιστορίας. Μετά την αποχώρηση του Πομπήιου λόγω της διαφαινόμενης ήττας  στη μάχη των Φαρσάλων το 48 π.χ. ο Καίσαρας άφησε τον στρατό του και τον κατεδίωξε προκειμένου να τον αιχμαλωτίσει. Καθώς το πλοίο του διέσχιζε τον Ελλήσποντο , βρέθηκε μπροστά σε ένα στόλο προσκείμενο στον Πομπήιο. Αντί να προτιμήσει την λύση της φυγής λόγω της ανισότητας των δυνάμεων ο Καίσαρας προσέγγισε την εχθρική ναυαρχίδα, ανέβηκε στο πλοίο και μίλησε με το διοικητή του στόλου. Χρησιμοποιώντας ως όπλο της φήμη του και τη ρητορική του ικανότητα και τονίζοντας το γεγονός ότι ο Πομπήιος είχε εγκαταλείψει το στρατό του για να σωθεί απαίτησε από το διοικητή την παράδοση του στόλου και τα τελικά το κατάφερε.

• Μην κρίνεις για να μη κριθείς 

Ο Κομφούκιος είχε πει ότι «Μην παραπονιέσαι για το χιόνι στη στέγη του γείτονα όταν δεν είναι καθαρό το κατώφλι σου». Όλοι έχουμε τη συνήθεια να κρίνουμε τη συμπεριφορά των άλλων πιστεύοντας ότι έτσι κάνουμε το σωστό και ότι βοηθούμε τον άλλο να διορθωθεί. Παρόλα αυτά η κριτική μόνο καλό δεν κάνει. Όχι  μόνο είναι μάταια άλλα και επικίνδυνη. Η κριτική πληγώνει τον εγωισμό του άλλου, αναγκάζοντας να περάσει στην αντεπίθεση λειτουργώντας πλέον με το ένστικτο και όχι με την λογική. Ο Αβραάμ Λίνκολν κόντεψε να χάσει τη ζωή του όταν ως νεαρός έγραψε μια επιστολή με την οποία ασκούσε έντονη κριτική και πρακτικά γελοιοποιούσε ένα πολιτικό της εποχής ο οποίος για να ξεπλύνει την ντροπή τον κάλεσε σε μονομαχία. Η μονομαχία απετράπη την τελευταία στιγμή αλλά από τότε ο Λίνκολν δεν ξανά άσκησε κριτική για κανέναν. Έκανε μάλιστα τακτική του το να μην απαντάει εν βρασμό ψυχής. Όταν ήθελε να ασκήσει κριτική σε κάποιον είχε το συνήθειο να γράφει ένα γράμμα με αυτά που ήθελε να του πει και το έβαζε στο συρτάρι για να το διαβάσει την επόμενη μέρα. Αν την επόμενη μέρα είχε τα ίδια συναισθήματα τότε το αναπροσάρμοζε έτσι ώστε να μην θίγει τον παραλήπτη και τότε το έστελνε, ενώ αν ο θυμός του είχε καταλαγιάσει τότε το έσκιζε και ξεχνούσε το περιστατικό.

• Γίνε εσύ η αλλαγή που θέλεις να δεις στο μάτια των άλλων

Υπάρχει καλύτερος τρόπος να δείξεις στους άλλους ότι η ανάγκη για αλλαγή είναι χειροπιαστή και όχι κενά λόγια; Νομίζουμε πως όχι. Αλλά πως μπορείς να το εφαρμόσεις εσύ όταν ο άλλος σου έχει κλέψει 27 χρόνια από τη ζωή σου φυλακίζοντας σε άδικα; Δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα ηγέτη που να υλοποιεί το όραμα του για την ανάγκη δημιουργίας μιας νέας σελίδας στην ιστορία ενός τόπου από αυτό του Νέλσον Μαντέλα. Ο Νοτιοαφρικάνος ηγέτης του αγώνα κατά του απαρτχάιντ παρότι βασανίστηκε και φυλακίστηκε από τους αντιπάλους του για 27 ολόκληρα χρόνια όταν ήρθε η ώρα της ανάληψης της εξουσίας από αυτόν παρότρυνε τους οπαδούς τους να κινούνται τηρώντας τις αρχές της δημοκρατίας και της ακεραιότητας απαγορεύοντας την εκδίκηση για τα δεινά που είχαν υποστεί όλα αυτά τα χρόνια. Προτίμησε να αποδείξει με πράξεις το πόσο πολύ πιστεύει στο όραμα του ανθρωπισμού και της έννοιας του συμβιβασμού.

Αν θέλουμε λοιπόν να ηγηθούμε με επιτυχία μιας ομάδας ή ενός οργανισμού δεν έχουμε παρά να διδαχθούμε από τα παραδείγματα επιτυχημένων ηγετών της παλιότερης αλλά και της σύγχρονης ιστορίας.