Φουρτούνες για την Airbnb, τη δημοφιλή ηλεκτρονική πλατφόρμα βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών, που έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο κατά τη διάρκεια των 10 ετών λειτουργίας της. Σήμερα περίπου πέντε εκατ. ακίνητα σε 191 χώρες και 81.000 πόλεις παγκοσμίως διατίθενται μέσω Airbnb, ενώ περίπου 300 εκατ. επισκέπτες έχουν κάνει χρήση της υπηρεσίας. Ως αποτέλεσμα της ραγδαίας εξάπλωσής της, πληθώρα πόλεων και χωρών επιβάλουν πλέον περιορισμούς στον τρόπο λειτουργίας, είτε όσον αφορά τον αριθμό των ακινήτων που μπορούν να διατεθούν (ανά ιδιοκτήτη) είτε τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό ημερών ετησίως που μπορεί κανείς να εκμισθώνει το ακίνητό του.
Η ανάγκη ρύθμισης της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι εντονότερη σε πόλεις που ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγασης, λόγω της δυσκολίας που υπάρχει για την επέκτασή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις όπως το Αμστερνταμ, το Λονδίνο, το Βερολίνο, το Παρίσι, η Βαρκελώνη, όπως επίσης και περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλό αριθμό ξένων επισκεπτών, π.χ. Μαγιόρκα, Ιμπιθα. H Airbnb έχει μεν αυξήσει κατακόρυφα την τουριστική κίνηση –στοιχείο θετικό για την εκάστοτε τοπική οικονομία– ωστόσο έχει περιοριστεί σημαντικά τα διαθέσιμα ακίνητα για τους ντόπιους μισθωτές, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες προτιμούν να εκμισθώνουν τα ακίνητά τους μέσω της Airbnb. Εναλλακτικά, αυξάνουν σημαντικά τις ζητούμενες τιμές ενοικίασης, αποκλείοντας εκ των πραγμάτων τους περισσότερους εγχώριους μισθωτές.
Το ζήτημα έχει σοβαρές προεκτάσεις και στην Ελλάδα, όπου υπολογίζεται ότι πάνω από 60.000 ακίνητα διατίθενται μέσω των ηλεκτρονικών πλατφορμών βραχυχρόνιων μισθώσεων - περίπου 10.000 καταγράφονται στην περιοχή της Αττικής, με την πλειονότητα να εντοπίζεται στο ιστορικό κέντρο και σε άλλες συνοικίες του κέντρου, όπως Νέος Κόσμος, Παγκράτι, Εξάρχεια και Αμπελόκηποι. Πλέον, το ιστορικό κέντρο (Πλάκα, Μοναστηράκι), το Κουκάκι και η Ακρόπολη έχουν επί της ουσίας «αποκλείσει» τους εγχώριους μισθωτές, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων αναφέρεται σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, προκαλώντας συχνά την έντονη δυσαρέσκεια των «γηγενών» ιδιοκτητών.
Αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος
Η επιτυχία της Airbnb και στην Αθήνα άνοιξε την όρεξη σε εγχώριους αλλά και ξένους επενδυτές. Έχουν, μάλιστα, καταγραφεί αρκετές αγοραπωλησίες ακινήτων, αρχικά σε περιοχές υψηλής ζήτησης, όπως το Κουκάκι, και στη συνέχεια και σε άλλες, πιο φθηνές περιοχές, όπως τα Εξάρχεια. Εκεί, Κινέζος επενδυτής απέκτησε σταδιακά 100 διαμερίσματα, προκειμένου να τα εκμεταλλευθεί μέσω της Airbnb και στη συνέχεια να τα μεταπωλήσει ως επενδυτικό προϊόν, μισθωμένα κυρίως σε Κινέζους επισκέπτες της ελληνικής πρωτεύουσας.
Ανάλογες κινήσεις έχουν πραγματοποιηθεί από Ρώσους και Ισραηλινούς επενδυτές, οι οποίοι προσανατολίζονται στην απόκτηση ολόκληρων πολυκατοικιών στο κέντρο της Αθήνας. Το δέλεαρ είναι μεγάλο, δεδομένου ότι οι τιμές στην Αθήνα (πλην του ιστορικού κέντρου) παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, μετά την πτώση τους κατά 50% κατά μέσον όρο από την αρχή της οικονομικής κρίσης, ιδίως για τα πιο παλιά διαμερίσματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κέντρο της Αθήνας το 58% των ακινήτων που εκμισθώνονται μέσω Airbnb διατίθεται από επαγγελματίες/επενδυτές που κατέχουν περισσότερα από δύο ακίνητα έκαστος και όχι από ιδιώτες.
Εκτός από τους ξένους επενδυτές, ανάλογες κινήσεις έχουν πραγματοποιήσει το τελευταίο διάστημα και πολλοί Ελληνες επιχειρηματίες, εφοπλιστές και ελεύθεροι επαγγελματίες, άνθρωποι δηλαδή που έχουν σχετική ρευστότητα. Η απήχηση της Airbnb αποδίδεται στο ότι τα χρήματα του ενοικίου είναι εξασφαλισμένα, σε αντίθεση με τις συχνές και πολύμηνες καθυστερήσεις που συνεπάγεται η μακροχρόνια εκμίσθωση σε ένα ελληνικό νοικοκυριό. Ταυτόχρονα, με την κατάλληλη προεργασία, τα έσοδα μπορούν να είναι πολλαπλάσια μιας συμβατικής μίσθωσης, ακόμα και αν ληφθεί υπόψη ότι τα κοινόχρηστα και οι λειτουργικές δαπάνες επιβαρύνουν τον ιδιοκτήτη και όχι τον ενοικιαστή.
Εσχάτως, στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν εισέλθει και ξενοδοχειακοί όμιλοι. Για παράδειγμα, η Zeus International, που διαχειρίζεται το σήμα Wyndham στην Ελλάδα, εγκαινίασε πρόσφατα τη λειτουργία συγκροτήματος επιπλωμένων διαμερισμάτων στην πλατεία Καραϊσκάκη, δίπλα στο ομώνυμο ξενοδοχείο. Το εν λόγω συγκρότημα απευθύνεται σε πιο νεανικό κοινό. Παράλληλα, όμως, ετοιμάζει και ένα ακόμα συγκρότημα από 94 επιπλωμένες σουίτες σε έτερο ακίνητο, επίσης στην πλατεία Καραϊσκάκη, το οποίο αποσκοπεί να προσελκύσει κοινό υψηλότερων απαιτήσεων.
Σχόλια