Κωνσταντίνος Κουκάς, Δήμαρχος Μυκόνου: Οι Μυκονιάτες βασικοί πρωταγωνιστές της διαχρονικής επιτυχίας της Μυκόνου

Μπορεί η Μύκονος να αποτελεί ένα από τα πλέον ισχυρά brand παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες, αλλά το πιο αξιοθαύμαστο είναι πώς σε μία περίοδο πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, καταφέρνει να διατηρεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα που την έκανε διάσημη σε όλο τον κόσμο, και δεν είναι άλλο από τη νοοτροπία των κατοίκων της. Σε συνδυασμό με έναν βέρο Μυκονιάτη τριανταπεντάχρονο Δήμαρχο Κωνσταντίνο Κουκά, με τέσσερα(!) πανεπιστημιακά πτυχία, ο οποίος μαζί με την ομάδα των στενών συνεργατών του κάνει τη Μύκονο σήμερα να επωφελείται από τη γνώση και το πάθος για προσφορά στον τόπο τους, το «μείγμα» γίνεται εκρηκτικό και εκτοξεύει το νησί των Ανέμων ακόμα πιο ψηλά!

Λέγεται ότι η Μύκονος ξεκίνησε ως τουριστικός προορισμός λόγω της κοντινής Δήλου. Πότε ξεκίνησε να δημιουργείται η Μύκονος ως προορισμός;

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι σημαντικό ρόλο στη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη της Μυκόνου, έπαιξε και το Ιερό Νησί της Δήλου, και πώς θα μπορούσε να συμβεί το αντίθετο, αφού μιλάμε για ένα ολόκληρο νησί-αρχαιολογικό θησαυρό..; Δεν είναι τυχαίο άλλωστε και το γεγονός ότι η UNESCO έχει ανακηρύξει τη Δήλο ως μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από το 1990.

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως η μετεξέλιξη της Μυκόνου σε ένα παγκόσμιο τουριστικό προορισμό από τη δεκαετία του ‘50 και έπειτα, οφείλεται και σε άλλους εξίσου καθοριστικούς παράγοντες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τόσο το φυσικό κάλλος του νησιού με τις υπέροχες παραλίες και το εκπληκτικό μυκονιάτικο τοπίο, το οποίο φυλάσσουμε ως κόρη οφθαλμού, όσο και την εργατικότητα και το φιλότιμο των Μυκονιατών, οι οποίοι υπήρξαν οι καλύτεροι οικοδεσπότες για τους αλλοδαπούς τουρίστες.

Και μπορεί αυτό να μας φαίνεται αυτονόητο σήμερα - το γεγονός δηλαδή ότι σταρ παγκόσμιου βεληνεκούς κατακλύζουν τη Μύκονο κάθε χρόνο - το 1950 ή το 1960 όμως οι συνθήκες και η ελληνική νοοτροπία δεν ήταν οι ίδιες... Άρα δεν ήταν αυτονόητη και η στάση που τήρησαν οι διορατικοί Μυκονιάτες!

Πότε ξεκίνησε να γίνεται γνωστό το brand Μύκονος;

Βασικά ήταν να μη γίνει η αρχή στη Μύκονο... Θέλω να πω με αυτή τη φράση ότι από πολύ νωρίς, μετά την έλευση των πρώτων μεγάλων προσωπικοτήτων και σταρ της εποχής, η Μύκονος ξεκινά να γίνεται το επίκεντρο του παγκόσμιου τουριστικού ενδιαφέροντος. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 ήδη, δε νοούνταν να είσαι παγκοσμίως αναγνωρίσιμος (επιχειρηματίας, ηθοποιός, τραγουδιστής κλπ) και να μην περνάς μέρος των καλοκαιρινών σου διακοπών στη Μύκονο.

Ποιος ο ρόλος των κατοίκων της Μυκόνου στο brand Μύκονος;

Όπως προανέφερα, οι Μυκονιάτες ήταν και είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές αυτής της διαχρονικής επιτυχίας και ο μεγαλύτερος πλούτος του νησιού. Και μάλιστα με έναν μαγικό τρόπο, καθώς δεν υπήρχε ποτέ στρατηγικός σχεδιασμός για τη διαφύλαξη του brand της Μυκόνου, εντούτοις η «μαγική συνταγή» για αυτό το σκοπό περνούσε και περνά από γενιά σε γενιά. Αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί έτσι η Μύκονος συνεχώς εξελίσσεται ως τόπος αλλά και ως τρόπος, ακολουθώντας την τάση κάθε εποχής. Μιλάμε για έναν ολοζώντανο οργανισμό!

Η έμφυτη ανάγκη των Μυκονιατών για τη διατήρηση των εθίμων και των παραδόσεων, του παραδοσιακού μυκονιάτικου τοπίου, και παράλληλα, η φημισμένη φιλοξενία που διαδόθηκε από στόμα σε στόμα στα πέρατα της γης, η εργατικότητά τους και η προσήλωση στο στόχο προκειμένου τα παιδιά και τα εγγόνια τους να ζήσουν υπό καλύτερες συνθήκες, αποτέλεσαν το βασικό συστατικό της επιτυχίας που βιώνει η Μύκονος τις τελευταίες δεκαετίες.

Με ποιόν άξονα κινηθήκατε να βελτιώσετε ως δήμαρχος το brand Μύκονος;

Όπως αντιλαμβανόμαστε όλοι, βρισκόμαστε ένα βήμα πριν το 2020! Οι συνθήκες σε παγκόσμιο επίπεδο, συγκριτικά με αυτές που επικρατούσαν το 1950 ή το 1960, σαφώς και έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις νέες γενιές τουριστών, καθώς οι απαιτήσεις τους «εκσυγχρονίζονται».

Η Μύκονος, ως κορυφαίος παγκόσμιος προορισμός, οφείλει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Εμείς οι νεότεροι Μυκονιάτες έχουμε παράλληλα ως ύψιστο καθήκον, τη διαφύλαξη της κληρονομιάς που μας παρέδωσαν οι προηγούμενοι. Επομένως εμείς, ως Δημοτική Αρχή, οφείλουμε να παντρέψουμε το χθες με το σήμερα, με βασική στόχευση τη διατήρηση της Μυκόνου στην κορυφή τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν, βρισκόμαστε στην ολοκλήρωση ενός αρκετά σημαντικού διαγωνισμού, με κύριο αντικείμενο τη χάραξη και την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου που αφορά στο brand της Μυκόνου.

Πέραν αυτού όμως, φροντίσαμε τα τρία τελευταία χρόνια που είμαστε Δημοτική Αρχή, όχι απλά να διατηρήσουμε αλλά και να διευρύνουμε το τουριστικό προφίλ της Μυκόνου. Με την υλοποίηση σημαντικών αθλητικών διοργανώσεων, όπως οι Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες και το Μύκονος Run, καθώς και με σημαντικές πολιτιστικές δράσεις όπως η διεθνής αρχαιολογική έκθεση Vanity που στόχο έχει την ανάδειξη του κυκλαδικού πολιτισμού εντός και εκτός συνόρων, και παράλληλα με τη διενέργεια συνεδρίων, επιχειρούμε ένα σημαντικό άνοιγμα σε διαφορετικά κοινά (πέραν αυτού της διασκέδασης) και συνάμα τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου πέραν των 3 μηνών του καλοκαιριού.

Ισχύουν οι φήμες που ακούγονται για τη Μύκονο ότι διώχνει τους Έλληνες επισκέπτες;

Να μην δίνετε ιδιαίτερη σημασία στις φήμες, σημασία έχει ποιος και γιατί τις διαδίδει, κάτι το οποίο μάλλον είναι προφανές... Η Μύκονος αγκαλιάζει τον κάθε επισκέπτη της από κάθε γωνιά της γης. Θα ήταν ποτέ δυνατόν να μην αγκάλιαζε με τον ίδιο τρόπο και ακόμα πιο ζεστά τους Έλληνες επισκέπτες; Η Μύκονος προσφέρει στην πατρίδα μας κάθε χρόνο εκατομμύρια ευρώ μέσω της άμεσης ή έμμεσης φορολογίας και χιλιάδες θέσεις εργασίας σε Έλληνες από κάθε γωνιά της χώρας μας. Η Μύκονος διαφημίζει την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς οι περισσότεροι από τους σημαντικότερους επισκέπτες της Μυκόνου είναι Έλληνες! Είναι αστείο λοιπόν και μόνο να συζητούμε, και μόνο να σκεφτόμαστε, ότι η Μύκονος «διώχνει τους Έλληνες επισκέπτες της».

Πολλοί προορισμοί παραπονιούνται ότι οι επισκέπτες τους δεν έχουν χρήματα να καταναλώσουν. Μήπως θα πρέπει να ξεκολλήσουμε από τη νοοτροπία που μονίμως μας ωθεί να εστιάζουμε στον πλούσιο τουρίστα;

Οι Έλληνες έχουμε αυτή την κακή συνήθεια... Αν αφιερώναμε το χρόνο που παραπονιόμαστε προκειμένου να εργαστούμε λίγο παραπάνω ή να εξετάσουμε τι μπορεί να κάνουμε λάθος, είναι δεδομένο ότι θα είχαμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα ως χώρα. Εμείς πάντως στη Μύκονο είμαστε ευγνώμονες! Δοξάζουμε τον Θεό για το μοναδικό φυσικό κάλλος της Μυκόνου και εργαζόμαστε σκληρά για να εξυπηρετήσουμε όλα τα βαλάντια. Για εμάς δεν υφίσταται η έννοια «τουριστικός ρατσισμός».

Σαφώς και κατά τις περιόδους που υπάρχει μεγάλη ζήτηση, ο ανταγωνισμός ανεβαίνει, αυτός είναι βασικός κανόνας της παγκόσμιας οικονομίας. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αποκλείεται κανείς. Και θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό! Είναι μύθος ότι το νησί μας απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε φουσκωμένα πορτοφόλια, όπως παραπληροφορούν ορισμένοι. Αποτελεί μια παρεξήγηση όλο αυτό. Ναι, είναι σαφέστατα ένας πολυτελής ελληνικός προορισμός που προσελκύει ανθρώπους με ακριβά γούστα, αλλά δεν σημαίνει ότι αφορά μόνο εκείνους. Κι αυτό διότι αποτελεί παράλληλα έναν τόπο πολλών ταχυτήτων, που προσφέρει πλήθος επιλογών για όλα τα βαλάντια. Ως εκ τούτου, ο μέσος Έλληνας μπορεί άριστα να κάνει τις διακοπές του εδώ, χωρίς κανένα πρόβλημα, αρκεί φυσικά να κάνει τις κατάλληλες επιλογές.

Τι είδους επιχειρήσεων θα είχε νόημα να δραστηριοποιηθούν στη Μύκονο για τη βελτίωση του προϊόντος της;

Όπως γνωρίζετε πολύ καλά, η επιχειρηματικότητα δεν αποτελεί «παγκόσμια σταθερά». Μάλλον μεταβλητή θα την αποκαλούσαμε, καθώς οι τάσεις αλλάζουν κάθε χρόνο με ραγδαίους ρυθμούς. Είναι σημαντικό το γεγονός βέβαια ότι στη Μύκονο ο επιχειρηματίας απευθύνεται σε εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες - αγοραστικό κοινό -, οι οποίοι μάλιστα έχουν και διαφορετικά κριτήρια αναλόγως με τον τόπο καταγωγής τους.

Άρα, η σωστή επιχειρηματική απόφαση αποτελεί ένα σύνθετο παζλ και σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσα να δώσω μια «μαγική συνταγή» μέσω μιας συνέντευξης. Πάντως, με την ομάδα των συνεργατών μου διαβλέπουμε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για ανάπτυξη των παραδοσιακών αλλά και νέων τομέων επιχειρηματικότητας στο νησί. Και σε κάθε περίπτωση, η Δημοτική μας Αρχή βρίσκεται στη διάθεση όποιου επιχειρηματία ή επενδυτή επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στη Μύκονο. Μόνη προϋπόθεση είναι ο σεβασμός στη νομιμότητα και στην αισθητική του νησιού. Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε πρώτα απ’ όλα τον παραδοσιακό χαρακτήρα του νησιού και τις φυσικές ομορφιές του, προκειμένου να διαφυλάξουμε την ιδιαίτερη ταυτότητά του. Σε αυτό είμαστε ανυποχώρητοι.

Τελικά, υπάρχουν περιθώρια για καλύτερα;

Θα αναγκαστώ να απαντήσω με το τετριμμένο «εχθρός του καλού είναι το καλύτερο», ή με μια μικρή αναπροσαρμογή «εχθρός του καλύτερου είναι το άριστο». Εμείς στη Μύκονο παλεύουμε και στοχεύουμε να επιτύχουμε αυτό ακριβώς, το άριστο! Ξέρετε, η κατάκτηση της αριστείας όντως είναι δύσκολη, η διατήρηση στην κορυφή όμως απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια και ακόμα περισσότερες θυσίες!

Πρέπει να σας πω ότι δεν είμαστε σε καμία περίπτωση από εκείνους που απλά επαναπαυόμαστε στις δάφνες των όσων καταφέραμε χθες. Όλοι μαζί, συλλογικά και ατομικά, παλεύουμε για το «σήμερα» και προσπαθούμε καθημερινά να κάνουμε το κάτι παραπάνω που θα μας φέρει ακόμη υψηλότερα. Εξάλλου, ως κορυφαίος τουριστικός προορισμός παγκοσμίως και ως βιτρίνα της χώρας μας, οφείλουμε να παραμένουμε πρωτοπόροι. Πρόκειται για ένα ηθικό χρέος που πηγάζει πρώτα απ’ όλα από την ιστορία μας. Χρειάζεται όμως αδιάκοπη προσπάθεια χωρίς εφησυχασμό για να παραμένεις σε αυτή τη θέση. Αν ο στόχος μας όλα αυτά τα χρόνια δεν ήταν να κάνουμε κάθε μέρα ένα βήμα μπροστά, το παγκόσμιο τουριστικό θαύμα της Μυκόνου θα ήταν ένα φαινόμενο εφήμερο. Κάτι που φυσικά δε συμβαίνει, αφού οι άνθρωποι που μας επισκέπτονται από ολόκληρο τον πλανήτη αυξάνονται κάθε χρόνο με γεωμετρική πρόοδο. Και είμαστε πραγματικά υπερήφανοι γι’ αυτό!

Ακούγεται ότι η Μύκονος συνεισφέρει πολύ στο εθνικό ΑΕΠ. Ισχύει αυτό;

Όχι απλά ισχύει. Ισχύει και με το παραπάνω! Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι η Μύκονος συνεισφέρει κάθε χρόνο σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που αποτιμάται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως η Μύκονος αποτελεί σήμερα έναν σημαντικό χρηματοδότη της εθνικής οικονομίας.

Εν μέσω της δύσκολης συγκυρίας που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια στη χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το νησί μας όχι μόνο προσελκύει έσοδα και επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, αλλά παράλληλα συμβάλλει και στη μείωση της εγχώριας ανεργίας, προσφέροντας χιλιάδες θέσεις εργασίας ετησίως, σε συμπολίτες μας που καταφθάνουν εδώ για να κερδίσουν τη μάχη της επιβίωσης. Και βέβαια, για να κάνουμε και εμείς το «παράπονό» μας, δεν υπάρχει καμία αναλογία ανάμεσα σε αυτά που δίνει η Μύκονος στο Κεντρικό Κράτος, σε σχέση με αυτά που λαμβάνει ως αντιστάθμισμα (υπηρεσίες, παροχές κλπ). Είναι αδιανόητο ωστόσο η κυβέρνηση να γεμίζει τα Δημόσια Ταμεία της με κέρδη από τον τουρισμό της Μυκόνου και την ίδια στιγμή να αδρανεί μπροστά σε κρίσιμα προβλήματα που ταλαιπωρούν διαχρονικά τους κατοίκους της.

Επί παραδείγματι, το νησί έχει επείγουσα ανάγκη αναβάθμισης του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, έργα τα οποία δεν διαθέτουμε τους πόρους να πραγματοποιήσουμε. Άλλο τεράστιο πρόβλημα είναι επίσης αυτό της υποστελέχωσης σε πολύ σημαντικούς τομείς του δημοσίου τομέα που αφορούν στην Υγεία, την Εκπαίδευση, την Αστυνομία καθώς και τις ίδιες τις υπηρεσίες του Δήμου Μυκόνου. Αν το Κεντρικό Κράτος συνεχίσει να κωφεύει, μη νομοθετώντας ανταποδοτικές υπηρεσίες στη Μύκονο με την αξιοποίηση ενός μικρού μέρους των κερδών του που προέρχονται από το νησί, τότε οι ευθύνες θα είναι εγκληματικές. H Πολιτεία έχει πρώτα απ’ όλα την ηθική υποχρέωση να σταθεί δίπλα στους κατοίκους, οι οποίοι αποτελούν και την «ατμομηχανή» του τουριστικού θαύματος της Μυκόνου.

Τι θα «δίδασκε» η Μύκονος τους υπόλοιπους ελληνικούς προορισμούς;

Η λέξη «διδάσκω» στην περίπτωση του τουρισμού είναι ίσως κάπως βαριά. Και όπως σας είπα και πριν, δε νομίζω ότι υπάρχει κάποια μαγική συνταγή επιτυχίας για τον τουρισμό. Εμείς στη Μύκονο έχουμε την ευλογία να συνδυάζουμε τα «ιερά χώματα» της Δήλου με το μοναδικό αρχιτεκτονικό τοπίο της Μυκόνου. Δουλέψαμε και δουλεύουμε σκληρά, με φιλότιμο, με έντονο το αίσθημα της φιλοξενίας, τιμώντας τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις μας, διαφυλάττοντας και αναδεικνύοντας την αρχαία μας κληρονομιά, ανανεώνοντας και εμπλουτίζοντας κάθε χρόνο τις προτάσεις μας προς τους επισκέπτες μας, σε μια αγαστή συνεργασία μεταξύ Δημοτικής Αρχής, φορέων, κατοίκων και επιχειρηματιών της Μυκόνου. Όταν εργαζόμαστε ενωμένοι για το κοινό καλό, η επιτυχία είναι «μοιραία».

Έτσι λειτουργούμε και οι Μυκονιάτες, όλοι μαζί με στόχο να διατηρήσουμε τη Μύκονο στην κορυφή του κόσμου!