Συνεχίζει να προβληματίζει ο πραγματικός τζίρος ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα

Εδώ και τέσσερα χρόνια πριν είχα εκφράσει δημοσίως, μέσω του neoecommerce, τον προβληματισμό μου σχετικά με το πραγματικό μέγεθος της αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα (Ποιος είναι άραγε ο πραγματικός τζίρος του Ηλεκτρονικού Εμπορίου στην Ελλάδα;) καθώς και το πραγματικό ποσοστό ανάπτυξής του. Παράλληλα είχα δώσει ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του πραγματικού μεγέθους των ηλεκτρονικών αγορών.

Τα πρόσφατα στοιχεία της ετήσιας έρευνας του ELTRUN, σύμφωνα με τα οποία ο τζίρος ηλεκτρονικού εμπορίου προϊόντων και υπηρεσιών για το 2017 ανήλθε σε 4,5 – 5 δισ. ευρώ (ELTRUN: Σπάει τα κοντέρ το ηλεκτρονικό εμποριο), εμφανίζοντας αύξηση 12,5% έως 20% έναντι της περυσινής χρονιάς η οποία είχε εκτιμηθεί σε 4 δισ. ευρώ, αναθέρμαναν και πάλι τον προβληματισμό μου αλλά και την ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών επίλυσης του παραπάνω θέματος.

Όπως έχω επισημάνει και στο παρελθόν, το πρώτιστο μέλημα των επιχειρηματιών και των φορέων της ελληνικής αγοράς θα πρέπει να είναι η διαφάνεια της ελληνικής αγοράς του Ηλεκτρονικού Εμπορίου και η όσο το δυνατόν πλήρης και επακριβής καταγραφή του μεγέθους της, εάν επιθυμούμε την ανάπτυξη του μελλοντικού εμπορίου. Είναι άλλωστε γελοίο να βρισκόμαστε σε συνέδρια ηλεκτρονικού εμπορίου και να μιλάμε για δήθεν καινοτομία και ανάπτυξη στην ελληνική αγορά, κάνοντας χρήση παραπλανητικών στοιχείων, τα οποία για τους παίκτες της ελληνικής αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου – διαχειριστές ηλεκτρονικών καταστημάτων θα έχουν μοιραίες συνέπειες – από άστοχες επιχειρηματικές στρατηγικές μέχρι και λάθος επενδυτικές αποφάσεις.

Κανείς δεν αμφιβάλλει για τη δυναμική του ηλεκτρονικού εμπορίου, μια δυναμική η οποία μάλιστα τα προσεχή χρόνια θα ενταθεί με ιδιαίτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Άλλωστε, το neoecommerce είναι αφιερωμένο στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στην επίτευξη της αριστείας στο μελλοντικό εμπόριο – με ιδιαίτερη έμφαση στη στρατηγική ανάπτυξη και την κατάδειξη ευκαιριών και δυνατοτήτων.

Όταν, όμως, το ELTRUN δεν δημοσιοποιεί ξεκάθαρα τον τζίρο ηλεκτρονικού εμπορίου αποκλειστικά ως τις διαδικτυακές πωλήσεις προϊόντων, όπως θα έπρεπε, αλλά αντί αυτού τον «φουσκώνει» προσθέτοντας σε αυτόν τις πωλήσεις ψηφιακών αγαθών και υπηρεσιών, όπως π.χ. ταξιδιωτικές υπηρεσίες, διαμονή σε καταλύματα, εισιτήρια σε εκδηλώσεις και παραγγελία ετοίμου φαγητού, τότε υπάρχει θέμα. Καθώς σύμφωνα με ίδια στοιχεία του ELTRUN, οι τρεις κατηγορίες όπου ξοδεύτηκαν τα περισσότερα χρήματα το 2017 είναι οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες, τα καταλύματα και τα εισιτήρια. Οπότε, εάν υποθέσουμε ότι το 50 – 60% του τζίρου του ηλεκτρονικού εμπορίου όπως το επικοινωνεί το ELTRUN αφορά πωλήσεις ψηφιακών αγαθών και υπηρεσιών, τότε ο σωστός τζίρος ηλεκτρονικού εμπορίου βάση των μετρήσεων του ELTRUN πιθανώς να ανέρχεται σε περίπου 2 – 2,5 δις. ευρώ και όχι σε 4,5 – 5 δισ. ευρώ!

Οπότε λαμβάνοντας τα παραπάνω, τότε και η πληροφορία του ELTRUN ότι το 7 στους 10 online καταναλωτές πραγματοποιούν πάνω από το 80% των online αγορών τους σε ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα δεν μπορεί να θεωρηθεί σωστή, καθώς σε αυτή καταμετρούνται και τα ηλεκτρονικά καταστήματα που προσφέρουν προς πώληση ψηφιακά αγαθά και υπηρεσίες.

Επιπλέον, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η παραπάνω ετήσια έρευνα διεξάγεται τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο και όχι από τον Ιανουάριο-Δεκέμβριο, όπως θα ήταν πιο σωστό, λαμβάνοντας υπόψη ότι παραδοσιακά στο ηλεκτρονικό εμπόριο οι μεγαλύτερες πωλήσεις πραγματοποιούνται τον μήνα Δεκέμβριο.

Βέβαια, δε θα πρέπει να υποτιμηθεί καθόλου η προσπάθεια που καταβάλει ο καθηγητής Γιώργος Δουκίδης, διευθυντής του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου του ELTRUN, για την καταμέτρηση-εκτίμηση των ηλεκτρονικών αγορών B2C στην Ελλάδα. Αυτή αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, καθώς τα μη ικανοποιητικά στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας οφείλονται τόσο στην ελλιπή συνεργασία των ηλεκτρονικών καταστημάτων προκειμένου να υπάρχουν αξιόπιστες μετρήσεις για την αξία της συγκεκριμένης αγοράς, όσο και στην έλλειψη κονδυλίων για την διεκπεραίωση αυτών.

Εάν θέλουμε, όμως, οι επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου να μη μεταλλαχτούν και αυτές σε επιχειρήσεις – Zombie (Zombie firms and weak productivity: what role for policy?) όπως συμβαίνει σε μεγάλο ποσοστό σε επιχειρήσεις του παραδοσιακού εμπορίου στην Ελλάδα, τότε ο διαδικτυακός κόσμος θα πρέπει επιτέλους κάποια στιγμή να κερδίσει πρωτίστως  την αξιοπιστία της αγοράς.