Ο πολύπλοκος και αβέβαιος κόσμος στον οποίο…πάντα ζούσαμε! [video]

Η πολυπλοκότητα είναι μια ευρέως χρησιμοποιημένη έννοια που χαρακτηρίζει τον κόσμο που ζούμε σήμερα. Τη συναντάμε σε αρθρογραφίες και μοντέλα που προσπαθούν να εξηγήσουν την αβεβαιότητα της ταχέως αναπτυσσόμενης τεχνολογικής εποχής, προσφέροντας πιθανές λύσεις αντιμετώπισής της για τους επιχειρηματίες και τα στελέχη.

Αν και ο ρυθμός της ζωής έχει αλλάξει, η πολυπλοκότητα και η αβεβαιότητα ήταν ανέκαθεν εγγενείς στην ίδια τη φύση και κατ’ επέκταση στα κοινωνικά σύνολα που δημιουργεί ο άνθρωπος, είτε πρόκειται για κοινωνικές ομάδες ή επιχειρήσεις (ως κοινωνικό υποσύνολο). Γι’ αυτό οργανώσαμε ανθρώπινες ομαδοποιήσεις σε διάφορα επίπεδα, για να ξεπεράσουμε προβλήματα επιβίωσης (αβεβαιότητα), μέσα από τη συνεργασία και την κάλυψη των ατομικών μας αδυναμιών.

Αυτό λοιπόν που πρέπει να έχουμε υπόψη είναι ότι οι ομάδες αυτές, ως μέρος του φυσικού κόσμου, δημιουργούνται και εξελίσσονται ακολουθώντας τους ίδιους συμπαντικούς κανόνες. Οι μονάδες που τις αποτελούν (οι άνθρωποι) βρίσκονται συνεχώς σε μια δυναμική αλληλεπίδραση και προσαρμογή, μεταξύ τους αλλά και με το ίδιο το περιβάλλον που δημιουργούν, που τελικά καταλήγει στην έκφραση κοινών χαρακτηριστικών και συμπεριφορών, όπως οι αξίες, που πιθανότατα κανένας άνθρωπος δε θα είχε αναπτύξει ως μονάδα.

Αυτή η δυναμική ενέχει την πολυπλοκότητα για την οποία συζητάμε, βασισμένη στη θεωρία του χάους. Αυτό σημαίνει πως είναι κάτι που δεν μπορείς ουσιαστικά να ελέγξεις ή να επηρεάσεις πλήρως. Η συμπεριφορά που εμφανίζει το σύνολο, άρα και η απόδοσή του, είναι κάτι που «αναδύεται» μέσα από την αλληλεπίδραση και συνεχή προσαρμογή μεταξύ των μονάδων που το αποτελούν, στην προκειμένη περίπτωση τους ανθρώπους ενός οργανισμού.

Οι ηγέτες πρέπει να δουν τους ανθρώπους τους ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα που ακολουθεί τους κανόνες της φυσικής εξέλιξης και για να επιβιώσει πρέπει να βρει ένα σημείο ισορροπίας που θα προσφέρει την απαραίτητη σταθερότητα, για να αποφύγει την κατάρρευση, αλλά και την ελευθερία για εξέλιξη. Αυτή η εξέλιξη θα έρθει μονάχα όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν αυτό που πραγματικά μπορούν.

Αυτό δηλαδή που πρέπει να δημιουργήσουν είναι το κατάλληλο περιβάλλον που θα προσφέρει τις απαραίτητες συνθήκες και πόρους για να υλοποιήσει το σύστημα το σκοπό του. Μέσα σε αυτό το ασφαλές πλαίσιο οι άνθρωποι θα μπορέσουν να κινηθούν ελεύθερα και δημιουργικά και να εξελιχθούν μέσα από τη συνεργασία. Δε χρειάζονται περίπλοκοι και γραφειοκρατικοί κανόνες που περιορίζουν τη σκέψη. Καθώς η επιχείρηση (το σύστημα) εξελίσσεται, οι άνθρωποι θα μάθουν να προσαρμόζονται ο ένας στον άλλον, να συνεργάζονται ολοένα πιο αποδοτικά και στην πορεία θα αναδυθούν οι αξίες και οι στρατηγικές που θα οδηγήσουν στο όραμα.

Σε ένα ιδανικό πλαίσιο, μάλιστα, ακόμα και το ίδιο το όραμα μιας επιχείρησης θα αλλάζει και θα εξελίσσεται μαζί με τον οργανισμό. Οι προσπάθειες για υπερβολικό έλεγχο οδηγούν στα αντίθετα αποτελέσματα, αργά ή γρήγορα. Το να πιέζεις το σύστημα και να το περιορίζεις δεν έχει καμιά θετική επίδραση στη δημιουργικότητα και στη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητά του. Αντιθέτως, δημιουργεί αγχογόνες καταστάσεις με επιπτώσεις στην υγιή λειτουργία του, καθώς και στην ευελιξία του.

Η πολυπλοκότητα είναι καινούργια έννοια, αλλά όχι καινούργια πραγματικότητα. Αυτό που έχουμε προσθέσει είναι οι γρήγοροι και απαιτητικοί ρυθμοί που έχουμε επιβάλλει στον εαυτό μας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Εάν λοιπόν η πολυπλοκότητα είναι εγγενής στη φύση, η φρενίτιδα στην οποία ζούμε είναι στο χέρι μας να την αναστρέψουμε, αρκεί να δίνουμε προτεραιότητα σε αυτά που έχουν ουσιαστικό νόημα και θα μπορέσουν να μας αναπτύξουν ως άτομα και ως ομάδες. Αν δημιουργήσετε το κατάλληλο ασφαλές πλαίσιο, τότε το ίδιο το σύστημα θα σας ανταμείψει με απόδοση, κάνοντας αυτό που ξέρει καλύτερα να κάνει, να εξελίσσεται.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε και ένα σχετικό βίντεο παρακάτω.