Λαγκάρντ: Τι είπε για επιτόκια, δασμούς, πληθωρισμό - αυξάνονται οι κίνδυνοι για την οικονομία

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΤΙΝ ΛΑΓΚΑΡΝΤ

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα τη μείωση των τριών βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση για μείωση του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – του επιτοκίου μέσω του οποίου καθορίζουμε τον προσανατολισμό της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγηση των προοπτικών του πληθωρισμού, των τάσεων του υποκείμενου πληθωρισμού και της αποτελεσματικότητας της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού εξελίσσεται ικανοποιητικά. Ο πληθωρισμός συνέχισε να κινείται όπως ανέμενε το προσωπικό μας, με τόσο τον γενικό όσο και τον πυρήνα του πληθωρισμού να υποχωρούν τον Μάρτιο. Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες έχει επίσης μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Οι περισσότερες μετρήσεις του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% με βιώσιμο τρόπο. Η αύξηση των μισθών μετριάζεται και τα κέρδη των επιχειρήσεων απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπο από τη συνεχιζόμενη, αν και αυξημένη, αύξηση των μισθών στον πληθωρισμό. Η οικονομία της ζώνης του ευρώ έχει ενισχύσει την ανθεκτικότητά της απέναντι σε παγκόσμια σοκ, ωστόσο οι προοπτικές για την ανάπτυξη έχουν επιδεινωθεί λόγω της αύξησης των εμπορικών εντάσεων. Η αυξημένη αβεβαιότητα ενδέχεται να πλήξει την εμπιστοσύνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ η αρνητική και ευμετάβλητη αντίδραση των αγορών στις εμπορικές εντάσεις είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά τις συνθήκες χρηματοδότησης. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επιβαρύνουν περαιτέρω τις οικονομικές προοπτικές της ζώνης του ευρώ.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί βιώσιμα στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Ειδικά υπό τις παρούσες συνθήκες εξαιρετικής αβεβαιότητας, θα ακολουθούμε μια προσέγγιση βασισμένη στα δεδομένα και θα αποφασίζουμε από συνεδρίαση σε συνεδρίαση την κατάλληλη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής. Οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγηση των προοπτικών του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών δεδομένων, των τάσεων του υποκείμενου πληθωρισμού και της αποτελεσματικότητας της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για κάποια συγκεκριμένη πορεία επιτοκίων.

Οικονομική δραστηριότητα

Οι προοπτικές της οικονομίας παραμένουν ασαφείς λόγω εξαιρετικής αβεβαιότητας. Οι εξαγωγείς της ζώνης του ευρώ αντιμετωπίζουν νέα εμπόδια στο εμπόριο, παρότι η έκτασή τους παραμένει ασαφής. Οι διαταραχές στο διεθνές εμπόριο, οι εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και η γεωπολιτική αβεβαιότητα επιβαρύνουν τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Οι καταναλωτές γίνονται πιο επιφυλακτικοί και μπορεί να περιορίσουν τις δαπάνες τους.

Την ίδια στιγμή, η οικονομία της ζώνης του ευρώ επιδεικνύει ανθεκτικότητα. Είναι πιθανό να σημειώθηκε ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ η μεταποίηση δείχνει σημάδια σταθεροποίησης. Η ανεργία υποχώρησε στο 6,1% τον Φεβρουάριο, το χαμηλότερο ποσοστό από την εισαγωγή του ευρώ. Η ισχυρή αγορά εργασίας, τα αυξημένα πραγματικά εισοδήματα και η στήριξη της νομισματικής πολιτικής μας ενισχύουν την κατανάλωση. Σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την αύξηση των δαπανών σε άμυνα και υποδομές αναμένεται να τονώσουν τη μεταποίηση, όπως καταγράφεται και σε πρόσφατες έρευνες.

Στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον, είναι ακόμη πιο επείγον οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές να ενισχύσουν την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέχει συγκεκριμένο οδικό χάρτη και οι προτάσεις της – συμπεριλαμβανομένων αυτών για την απλοποίηση – πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα. Περιλαμβάνεται και η ολοκλήρωση της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, με σαφές και φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση. Είναι επίσης σημαντικό να θεσπιστεί γρήγορα το ρυθμιστικό πλαίσιο για την πιθανή εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να εξασφαλίσουν βιώσιμα δημόσια οικονομικά και να δώσουν προτεραιότητα σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στρατηγικές επενδύσεις.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,2% τον Μάρτιο. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κατά 1,0%, ενώ ο πληθωρισμός στα τρόφιμα αυξήθηκε στο 2,9% (από 2,7% τον Φεβρουάριο). Ο πληθωρισμός στα αγαθά παρέμεινε σταθερός στο 0,6%. Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες υποχώρησε στο 3,5% – μισή ποσοστιαία μονάδα κάτω από τα επίπεδα του τέλους του 2024.

Οι περισσότεροι δείκτες υποκείμενου πληθωρισμού δείχνουν βιώσιμη επιστροφή στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Ο εσωτερικός πληθωρισμός μειώθηκε από τα τέλη του 2024. Οι μισθοί σταδιακά περιορίζονται. Η ετήσια αύξηση της αποζημίωσης ανά εργαζόμενο στο τελευταίο τρίμηνο του 2024 διαμορφώθηκε στο 4,1%, από 4,5% το προηγούμενο τρίμηνο. Η αυξημένη παραγωγικότητα επιβράδυνε επίσης την αύξηση του μοναδιαίου κόστους εργασίας. Τα εταιρικά κέρδη μειώθηκαν κατά 1,1% ετησίως στο τέλος του 2024, συμβάλλοντας στην υποχώρηση του εσωτερικού πληθωρισμού.

Οι μακροπρόθεσμες πληθωριστικές προσδοκίες παραμένουν κοντά στο 2%, στηρίζοντας την επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο.

Εκτίμηση κινδύνων

Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη έχουν αυξηθεί. Η σημαντική επιδείνωση των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων ενδέχεται να περιορίσει την ανάπτυξη μέσω της μείωσης των εξαγωγών και της επιφυλακτικότητας στις επενδύσεις και την κατανάλωση. Η επιδείνωση του επενδυτικού κλίματος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης και σε μείωση της προθυμίας για δανεισμό και κατανάλωση. Η συνεχιζόμενη γεωπολιτική ένταση, όπως ο άδικος πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η τραγική σύρραξη στη Μέση Ανατολή, αποτελεί επίσης σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίρροπη επίδραση μπορεί να έχει η αύξηση των δημόσιων δαπανών για άμυνα και υποδομές.

Οι παγκόσμιες διαταραχές στο εμπόριο εντείνουν επίσης την αβεβαιότητα γύρω από τις πληθωριστικές προοπτικές. Η μείωση των τιμών ενέργειας και η ενίσχυση του ευρώ ενδέχεται να ασκήσουν καθοδική πίεση στον πληθωρισμό, όπως και η μειωμένη εξωτερική ζήτηση και η μετατόπιση εξαγωγών προς την ΕΕ από χώρες με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. Αντιθέτως, η κατακερματισμένη αλυσίδα εφοδιασμού και οι αυξημένες στρατιωτικές και υποδομειακές δαπάνες μπορεί να ωθήσουν ανοδικά τις τιμές. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση ενδέχεται να αυξήσουν τις τιμές τροφίμων περισσότερο από το αναμενόμενο.

Χρηματοοικονομικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια χωρίς κίνδυνο μειώθηκαν λόγω της αύξησης των εμπορικών εντάσεων. Οι τιμές μετοχών υποχώρησαν, τα spreads εταιρικών ομολόγων διευρύνθηκαν και το ευρώ ενισχύθηκε, καθώς οι επενδυτές δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη ζώνη του ευρώ.

Τα τελευταία επίσημα στοιχεία για τον επιχειρηματικό δανεισμό δείχνουν ότι οι προηγούμενες μειώσεις επιτοκίων διευκόλυναν το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις. Το μέσο επιτόκιο για νέα επιχειρηματικά δάνεια υποχώρησε στο 4,1% τον Φεβρουάριο, από 4,3% τον Ιανουάριο. Οι αποδόσεις εταιρικών ομολόγων μειώθηκαν στο 3,5%, αν και τελευταία υπάρχει ανοδική πίεση. Η χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις αυξήθηκε στο 2,2% και η έκδοση χρεογράφων παρέμεινε σταθερή στο 3,2%.

Ωστόσο, τα κριτήρια χορήγησης δανείων έγιναν και πάλι ελαφρώς πιο αυστηρά, κυρίως λόγω της ανησυχίας των τραπεζών για την οικονομική κατάσταση των πελατών τους. Η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις μειώθηκε ελαφρώς το πρώτο τρίμηνο, μετά από μικρή ανάκαμψη.

Το μέσο επιτόκιο νέων στεγαστικών δανείων αυξήθηκε στο 3,3% τον Φεβρουάριο, επηρεασμένο από προηγούμενες αυξήσεις στις αγορές ομολόγων. Η χορήγηση στεγαστικών δανείων συνέχισε να αυξάνεται, αν και με χαμηλό ετήσιο ρυθμό 1,5%, καθώς οι τράπεζες χαλάρωσαν τα πιστοδοτικά τους κριτήρια.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η μείωση του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων βασίζεται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τις τάσεις του υποκείμενου πληθωρισμού και την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί βιώσιμα στο 2%. Υπό συνθήκες εξαιρετικής αβεβαιότητας, θα αποφασίζουμε από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, με βάση τα δεδομένα. Δεν δεσμευόμαστε προκαταβολικά για καμία πορεία επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα, εντός του πλαισίου της εντολής μας, ώστε να διασφαλίσουμε τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο και τη διατήρηση της ομαλής μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.