Γιατί «ανακατεύετε», με το ζόρι, ατομικούς και ομαδικούς στόχους;

Τουλάχιστον μην καταπιείτε αμάσητη την κρατούσα αντίληψη που συνοψίζεται στο ότι «η ευθυγράμμιση των ατομικών με τους ομαδικούς στόχους είναι ζωτικής σημασίας για να προάγουμε ένα συνεκτικό εργασιακό περιβάλλον που θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα». Η παραπάνω δήλωση όπως και πολλές ακόμα αντίστοιχες, βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος και, ακούγονται τόσο κοινότοπες και αυτονόητες που σπεύδουμε, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, να συμφωνήσουμε και να τις αναπαράγουμε αβίαστα.

Υπάρχει όμως ένα «αλλά»

Η λέξη –παντός καιρού και δια πάσα νόσο– είναι η ευθυγράμμιση. Δεν αρκεί, σου λέει, να συμβάλλεις στην επίτευξη του κοινού στόχου αλλά ο ατομικός σου στόχος θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τον ομαδικό. Προκύπτουν κάποιες ερωτήσεις:

• Τι εννοείτε λέγοντας ευθυγράμμιση και μάλιστα του στόχου;
• Έστω ότι ευθυγραμμίζεται. Μπορεί κάποιος να καταλήξει με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι όντως θα δημιουργηθεί συνεκτικό εργασιακό περιβάλλον και κυρίως ότι με αυτό τον τρόπο θα επιτύχουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε;
• Και το σημαντικότερο όλων, πώς συγκεκριμένα θα επιτευχθεί αυτή η πολυπόθητη (και πολύπαθη) ευθυγράμμιση;

Μια άσκοπη συζήτηση… ειδικών

Στο διάλειμμα για μεσημεριανό φαγητό, στα πλαίσια συνεδρίου, ένας ομοτράπεζος θέτει το ερώτημα στην ομήγυρη των οκτώ ατόμων: «Πώς θα καταφέρουμε επιτέλους να ευθυγραμμίσουμε τον στόχο του κάθε στελέχους με τον εταιρικό στόχο;». Ο άνθρωπος έμοιαζε «σκασμένος». Ποιος ήξερε τι αντιμετώπιζε στην εταιρία του και είχε μάλλον πεισθεί ότι αν υπάρξει ευθυγράμμιση θα έλυνε ως δια μαγείας τα προβλήματα του, όποια και αν ήταν αυτά. Ξεκίνησε ολόκληρη κουβέντα μιας και πλέον ώρας –μέχρι το τέλος του διαλείμματος– ενώ επικρατούσε πανδαιμόνιο καθώς όλοι ήθελαν να εκφράσουν τις απόψεις τους και μιλούσε ο ένας σχεδόν πάνω στον άλλο. Είχαν σταυρώσει τα μαχαιροπήρουνα και η μόνη εξαίρεση ήταν τα δικά μου που συνέχισαν να επιτελούν τη λειτουργία για την οποία προορίζονταν.

Ήταν κάτι το πρωτοφανές διότι όλοι συμφωνούσαν απόλυτα στο ότι πρέπει να υπάρχει ευθυγράμμιση. Ως προς το πώς αυτή θα επιτευχθεί, δόθηκαν πολλές διφορούμενες απαντήσεις και άλλες τόσες ρηχές αναλύσεις. Να επικοινωνούμε ανοικτά, να θέτουμε στόχους SMART, να δίνουμε feedback σε τακτά χρονικά διαστήματα, να «σπάμε» τους στόχους σε κομμάτια και να αναθέτουμε στα διαφορετικά μέλη της ομάδας, να κάνουμε one-to-one συναντήσεις, να είμαστε ευέλικτοι με τους στόχους και να τους αλλάζουμε όταν χρειάζεται. Επίσης, ειπώθηκε ότι θα ήταν καλό να επιτυγχάναμε διατμηματική συνεργασία, να υπήρχαν κοινοί στόχοι και να ενθαρρύνουμε την υψηλή απόδοση.

Μια κυρία ανέφερε ότι όλα αυτά είναι καλά αλλά θα χρειαστεί να δοθεί βαρύτητα στους ομαδικούς στόχους και μόνο αν αυτοί επιτυγχάνονται τότε και μόνο τότε, να δίνονται bonus ή άλλης μορφής κίνητρα, για να τη διακόψει μια συνάδελφος της προκειμένου να ισχυριστεί ότι το όραμα της εταιρίας θα πρέπει να επικοινωνείται συνέχεια στη σωστή γλώσσα, ανά τμήμα, για να γίνεται κατανοητό και να το υιοθετούν όλοι ευκολότερα. Είχαμε και live brainstorming. Έπεσε στο τραπέζι η πρόταση να δημιουργηθεί μια βράβευση για την ομάδα που θα έχει την υψηλότερη απόδοση και θα αποτελείται από άτομα διαφορετικών τμημάτων που συνεργάστηκαν. Ο επόμενος, συμπλήρωσε ότι αυτή η ομάδα θα ονομαστεί «All Star Team» για να ξεκινήσει ένα μικρός μαραθώνιος ονοματοδοσίας της ομάδας που… δεν υπήρχε.

Κάποια στιγμή, η συζήτηση απέκτησε μια φιλοσοφική χροιά. Ένας κύριος έβαλε όλους στη θέση τους, ανακοινώνοντας με στόμφο ότι «χρειαζόμαστε μια φρέσκια προσέγγιση». Σαν να τους έλεγε ότι αυτά που λέγατε τόσο ώρα ήταν περσινά ξινά σταφύλια. Προσωπικά, αναθάρρησα, πιστεύοντας ότι θ΄ ακούσω κάτι μεστό. Ο άνθρωπος κατάφερε να συνδέσει τα ασύνδετα. Μίλησε για authentic leadership, για δέσμευση, διαφάνεια, εμπιστοσύνη, αυτοεκτίμηση, αίσθημα ιδιοκτησίας, KSAs, KPIs και OKRs μέχρι που κάποιος γενναίος διέκοψε τον μονόλογο του.

Ειπώθηκαν πολλά και όλα έμοιαζαν να έχουν βγει από text book. Ξύλινη γλώσσα, γενικολογίες, ασύνδετες αοριστίες, ευχολόγια, καμία επιχειρηματολογία και δεν βρέθηκε ούτε ένα άτομο να εξηγήσει, με τρόπο ουσιαστικό και κατανοητό, αν και πώς μπορούμε να ευθυγραμμίσουμε ατομικούς και ομαδικούς στόχους. Διότι άντε και να τα κάνουμε όλα αυτά που προαναφέρθηκαν. Και λοιπόν; Θα επιτυγχάναμε ευθυγράμμιση;

Ατομικοί και ομαδικοί στόχοι ΔΕΝ ευθυγραμμίζονται

Δεν γίνεται να ευθυγραμμιστούν. Είναι, εξ΄ ορισμού, διαφορετικοί, μη συγκρίσιμοι, έχουν διαφορετική βαρύτητα και δεν μετριούνται με τον ίδιο τρόπο. Παραβλέπω το γεγονός ότι μπορεί να είναι αλληλοσυγκρουόμενοι. Πλείστα τα παραδείγματα, ειδικά όταν υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα σε ομάδες και τμήματα.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο αν θεωρήσουμε ότι είναι προαπαιτούμενο –για να μπορούμε να θέτουμε ευθυγραμμισμένους στόχους– να προϋπάρχει ευθυγράμμιση μεταξύ του ατομικού οράματος, του ομαδικού και του εταιρικού. Αυτό είναι πιο σπάνιο και από την ευθυγράμμιση των επτά πλανητών του ηλιακού συστήματος που έγιναν ορατοί στις 28 Φεβρουαρίου και θα χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι το 2040 για να τους ξαναδούμε.

Όπως το νερό δεν αναμιγνύεται με το λάδι και μετά από λίγο παρατηρούμε τα δύο υγρά να διαχωρίζονται, με το λάδι να επιπλέει πάνω επειδή είναι ελαφρύτερο, έτσι συμβαίνει μεταξύ ατομικών, ομαδικών και εταιρικών στόχων. Δεν ευθυγραμμίζονται, δεν είναι προϋπόθεση για τη δημιουργία συνεκτικών ομάδων και αυτές με τη σειρά τους δεν αποτελούν εγγύηση για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.