Νομικές συμβουλές για τις startups από τον Εμμανουήλ Βρανάκη

Ο Εμμανουήλ Βρανάκης είναι Consultant Solicitor πάνω στοTechnology & IP στην Keystone Law στο Λονδίνο. Μεγάλωσε στην Ελλάδα μέχρι την ηλικία των 14 ετών έχοντας ζήσει σε αρκετά μέρη – στο Θέρμο (Αιτωλοακαρνανία), Αθήνα και ύστερα στην Μύκονο. Στην συνέχεια μετακόμισε στο Λονδίνο το 1993 και τα τελευταία 4 σχολικά χρόνια τα πέρασε στο Ελληνικό Κολέγιο του Λονδίνου. Σπούδασε νομικά στο LSE και στην συνέχεια έγινε εμπορικός δικηγόρος στην City με εξειδίκευση στην τεχνολογία, το IP και προστασία δεδομένων. Έχει συνεργαστεί με πολλές startups, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μεγάλες εταιρίες όπως: Apigee (Google), Wm Morrisons plc κ.ά.

Τι σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με startups;

Πήρα την απόφαση να ασχοληθώ με startups το 2013 όταν το τεχνολογικό οικοσύστημα του Λονδίνου βρισκόταν σε πλήρης ανάπτυξη. Αρχικά, ήθελα να δημιουργήσω την δική μου πρακτική ξεκινώντας με startups τεχνολογίας και τότε κόλλησα! Είναι συναρπαστική εμπειρία και επίσης μου δίνεται η δυνατότητα να κάνω mentoring σε πολλούς ιδρυτές startups από κάθε είδους τομέα.

Είναι η επικοινωνία και η προσέγγιση με τις startups διαφορετική από ώριμες εταιρίες και μεγάλες επιχειρήσεις;

Από άποψη επικοινωνίας, δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Το πώς επικοινωνείς εξαρτάται από τον άνθρωπο που βρίσκεται απέναντί σου. Για παράδειγμα, το πόσο εξοικειωμένοι είναι με την επικοινωνία με τους δικηγόρους και με τα νομικά θέματα της επιχείρησής τους, τι χαρακτήρα έχουν, την αντίληψη που έχουν και τον τρόπο που θέλουν να συμβουλεύονται.

Από την άλλη, από την άποψη της προσέγγισης υπάρχουν διαφορές. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα να κάνεις από νομική άποψη, με το περιορισμένο προϋπολογισμό, και φυσικά, με τον πολύ περιορισμένο ΧΡΟΝΟ! Και εδώ είναι που φαίνεται η χρησιμότητα των δικηγόρων στις startups. Πρέπει να λάβεις στα υπόψιν όλες αυτές τις ανταγωνιστικές προτεραιότητες  και να χτίσεις έναν νομικό οδηγό για εκείνους ο οποίος θα διαχειρίζεται διαφορετικά θέματα μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Και επίσης, πολλή στήριξη, νομικό mentoring και ενθάρρυνση!

Από τι απαρτίζεται μια startup και πως θα έπρεπε κάποιος να διαλέξει την σωστή δομή;

Πρώτα από όλα, μια startup δεν είναι μια μικρομεσαία επιχείρηση. Οι Startups είναι επιχειρήσεις υψηλής ανάπτυξης που έχουν ένα επιχειρηματικό μοντέλο το οποίο είναι σχεδιασμένο να είναι επαναλαμβανόμενο και εξελίξιμο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντίθετα, είναι συνήθως lifestyle επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν στόχο την γρήγορη και αλαμτώδη ανέλιξη.

Από την άποψη της σωστής επιλογής δομής, θα έπρεπε να υιοθετήσουν  το μοντέλο της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης αντί να εμπορεύονται ως ατομικοί έμποροι. Μια εταιρία περιορισμένης ευθύνης είναι μια ξεχωριστή νομική οντότητα και μπορεί να της ανήκει περιουσία, να χρεωθεί χρέη, να μηνύσει και να μηνυθεί. Και αν κάτι πάει στραβά, η ευθύνη πέφτει στην εταιρία αντί για τους ιδιοκτήτες ως γενική αρχή.

Από την εμπειρία σας, ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνει μια startup;

Οι ιδρυτές πρέπει να συγκεντρωθούν στο προϊόν και το επιχειρηματικό μοντέλο για να έχουν μια επιχείρηση αλλά δεν πρέπει ούτε να μην ασχοληθούν με τα νομικά ούτε να περιμένουν μέχρι να είναι αργά. Για συγκεκριμένο παράδειγμα τώρα, θα μπορούσα να αναφέρω το να μην γνωρίζουν τι IP δημιουργείται, από ποιον και να μην σιγουρέψουν πως το IP ανήκει στην εταιρία.

Επίσης, το να χάνουν ευκαιρίες να προστατέψουν το IP τους, για παράδειγμα να περιμένουν πάρα πολύ να καταχωρήσουν το όνομα του brand τους, το λογότυπο και εντωμεταξύ, μια άλλη εταιρία ( η οποία συνήθως κινείται στον ίδιο τομέα) καταχωρεί το ίδιο/παρόμοιο brand ή λογότυπο για τα ίδια/παρόμοια προϊόντα/υπηρεσίες.

Τι συμβουλές έχετε να δώσετε σε νέους επιχειρηματίες;

Στην διάρκεια της προσπάθειας, οι ιδρυτές θα βρεθούν αντιμέτωποι με πολλά δύσκολα διλήματα. Αυτό είναι κάτι συνηθισμένο για όλους και είναι κάτι πολύ δύσκολο να το ξεπεράσει κάποιος. Αυτά τα διλλήματα μπορούν να φτιάξουν ή να καταστρέψουν μια startup. Είναι σαν να πέφτεις σε τοίχο.

Φιλίες ολόκληρες μπορούν να δοκιμαστούν και να χαλάσουν. Οι κακές αποφάσεις στην αρχή μιας πολλά υποσχόμενης προσπάθειας μπορούν να αφήσουν το στίγμα τους για την επερχόμενη καταστροφή. Το βιβλίο ‘The Founder's Dilemmas: Anticipating and Avoiding the Pitfalls That Can Sink a Startup’ από τον Noam Wasserman, είναι κάτι που πρέπει να διαβάσετε οπωσδήποτε!