Τρία βιβλία που δεν έχουμε ξαναδιαβάσει αποτελούν ευκαιρία να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας

Τρία βιβλία από τις εκδόσεις Παπασωτηρίου μπορούν να επιτελέσουν αυτόν τον ρόλο. Το ένα αφορά το coaching έτσι όπως δεν το έχουμε ξανασυναντήσει, το δεύτερο αναλύει τα οφέλη της λεγόμενης «δουλειάς βάθους» (και πώς να την επιτύχουμε) και το τρίτο επιλύει απορίες που μπορεί να μας απασχολούν επί χρόνια κι όμως να μην έχουμε καταφέρει να βρούμε για αυτές μια ικανοποιητική απάντηση. Κοινό στοιχείο των τριών βιβλίων είναι η πρωτοπορία, καθώς σκοπεύουν να εμφυσήσουν στο αναγνωστικό κοινό το πάθος για την ηγεσία, την αφοσιωμένη εργασία και τη γνώση με τρόπο καινοτόμο και χωρίς να υποστηρίζουν τον διακαή κόπο αλλά αντίθετα τον "έξυπνο" τρόπο.

Coaching - Πώς αλλάζουμε τον τρόπο με τον οποίο ηγούμαστε

Το βιβλίο Coaching, με υπότιτλο - Λέγε λιγότερα, ρώτα περισσότερα και άλλαξε τον τρόπο για πάντα που ηγείσαι, της σειράς ΜΙΤΟΣ των εκδόσεων Παπασωτηρίου, γραμμένο από τον Michael Bungay Stanier, είναι ένα από εκείνα τα βιβλία στα οποία κάποιος επιστρέφει συχνά.

Πρόκειται για ένα διαφορετικό είδος βιβλίου για το coaching, δεδομένου ότι δεν υπεισέρχεται σε καμία θεωρία ή μοντέλα coaching, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ πρακτικό. Οι βασικές έννοιες που συζητούνται στο βιβλίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν από οποιονδήποτε. Επιπλέον, διαβάζεται εύκολα λόγω της γερής δόσης χιούμορ που εμπεριέχει, χωρίς ωστόσο να χάνει την αξιοπιστία του.

Ο ίδιος ο Stanier τονίζει ότι είναι σημαντικότερο κάποιος να υποβάλλει τις σωστές ερωτήσεις, με τις οποίες η ομάδα του θα μαθαίνει και θα εξελίσσεται, και όχι τόσο να δίνει συμβουλές.

Το βιβλίο προσφέρει 7 ερωτήσεις και τα εργαλεία με τα οποία οι αναγνώστες θα τις μετατρέψουν σε έναν επί καθημερινής βάσεως τρόπο ώστε να εργάζονται λιγότερο σκληρά και να είναι περισσότερο αποτελεσματικοί.

Μεταξύ άλλων, στο βιβλίο περιγράφεται το πρωτοποριακό μοντέλο των τριών Π.

«Το μοντέλο 3 Π είναι ένα πλαίσιο για την επιλογή του τι θα επικεντρωθεί σε μια συζήτηση coaching - για να αποφασιστεί ποια πτυχή μιας πρόκλησης μπορεί να βρίσκεται στην καρδιά μιας δυσκολίας που το άτομο επεξεργάζεται. Μια πρόκληση μπορεί τυπικά να επικεντρώνεται σε ένα πλάνο, ένα πρόσωπο ή μια παγιωμένη συμπεριφορά (ένα μοτίβο σκέψης)», όπως σημειώνει ο συγγραφέας.

Πλάνο ή έργο είναι αυτό πάνω στο οποίο δουλεύουμε. Οι άνθρωποι, φυσικά, είναι αυτοί με τους οποίους εργαζόμαστε, άρα τα πρόσωπα. Το pattern (παγιωμένες συμπεριφοράς) αναφέρεται σε πρότυπα συμπεριφοράς και τρόπους εργασίας που θέλουμε να αλλάξουμε

Μία ερώτηση τη φορά

Ο Stanier επισημαίνει πόσο σημαντικό είναι να κάνουμε μόνο μία ερώτηση κάθε φορά, και μάλιστα έπειτα να περιμένουμε να μας απαντήσουν δίχως να Κάνοντας πολλαπλές ερωτήσεις το μόνο που θα καταφέρουμε, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, είναι να μπερδέψουμε το άτομο απέναντί μας, ενώ είναι απίθανο έτσι να πάρουμε μια λογική απάντηση.

Παραλείψτε τις περιττές εισαγωγές και κάντε την ερώτηση

Αν έχουμε μια ερώτηση να κάνουμε, αυτό που χρειάζεται, σύμφωνα με τον Stanier, είναι απλά να την κάνουμε χωρίς περιττές εισαγωγές και χωρίς να πλατειάζουμε. Εφόσον γνωρίζουμε ακριβώς ποια είναι η ερώτησή μας, τότε χρειάζεται να μπούμε κατευθείαν στο θέμα ρωτώντας.

Καλό είναι να μην ξοδεύουμε χρόνο για να πλαισιώσουμε κάτι, να το εξηγήσουμε ή να το προετοιμάσουμε, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα περιμένουμε δια παντός έως ότου το θέσουμε στο τραπέζι ως ερώτηση.

Επιπλέον, ο συγγραφέας υπογραμμίζει ότι πρέπει όσο το δυνατόν περισσότερο να αποφεύγουμε τις ρητορικές ερωτήσεις. Μια ρητορική ερώτηση είναι στην πραγματικότητα μια συμβουλή με ερωτηματικό. Εάν έχουμε μια συμβουλή να δώσουμε σε κάποιον, μπορούμε απλά να τη διατυπώσουμε.

Ως ιδρυτής της εταιρείας coaching «Box of Crayons», ο Stanier έχει εκπαιδεύσει πολλούς μάνατζερ να προπονούν άλλους. Διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι μάνατζερ και ηγέτες παραμένουν παγιδευμένοι σε τρεις φαύλους κύκλους στον χώρο εργασίας, οι οποίοι είναι οι εξής:

• Οι άλλοι εξαρτώνται υπερβολικά από εμάς. Όσο περισσότερο βοηθάμε τους ανθρώπους , τόσο περισσότερο βασίζονται σε εμάς και τόσο πιο πολύ απασχολημένοι είμαστε, σε σημείο που δημιουργείται συμφόρηση από τις πολλές υποχρεώσεις.
• Αισθανόμαστε καταβεβλημένοι. Όσο πιο παραγωγικοί είμαστε, τόσο περισσότερη δουλειά ολοκληρώνουμε, με αποτέλεσμα να μας αναθέτουν ακόμα περισσότερες δουλειές, μέχρι που καταλήγουμε να νιώθουμε καταβεβλημένοι από τον όγκο της εργασίας.
• Νιώθουμε αποσυνδεδεμένοι. Όσο περισσότερο αναλωνόμαστε στην τετριμμένη καθημερινή εργασία, τόσο περισσότερο αποσυνδεόμαστε και αποθαρρυνόμαστε, σε βαθμό που η εργασία δεν έχει πλέον νόημα.

Αναπτύσσοντας μια συνήθεια coaching, μπορούμε να σπάσουμε τους παραπάνω φαύλους κύκλους:

• Όταν βοηθάμε την ομάδα μας να γίνει πιο αυτάρκης, δεν θα χρειάζεται να επεμβαίνουμε συνεχώς.
• Αυτό μας δίνει, συν τοις άλλοις, τη δυνατότητα να επικεντρωθούμε εκ νέου σε ό,τι πραγματικά έχει σημασία για εμάς και την ομάδα μας.
• Η προπόνηση άλλων ανθρώπων ωθεί εμάς και τους υπόλοιπους γύρω μας να βγούμε από το λεγόμενο comfort zone μας και να μάθουμε πράγματα ρισκάροντας.

Deep work – Cal Newport

Για να παράγουνε το καλύτερο υλικό που είμαστε ικανοί να παράγετε, πρέπει να δεσμευτούμε για «δουλειά βάθους». Αυτό το βασικό μήνυμα διατρέχει το βιβλίο “Deep Work” του Cal Newport, επίσης από τη σειρά ΜΙΤΟΣ.

Η ικανότητα να κατακτάμε γρήγορα δύσκολα πράγματα και η ικανότητα να παράγουμε σε υψηλό επίπεδο, τόσο από άποψη ποιότητας όσο και ταχύτητας, είναι δύο βασικές ικανότητες για την υλοποίηση της ευημερίας στη σημερινή οικονομία.

«Για να μάθεις γρήγορα δύσκολα πράγματα, πρέπει να συγκεντρωθείς έντονα χωρίς περισπασμούς», υποστηρίζει ο Cal Newport. Κατακτώντας τη συγκεκριμένη δεξιότητα, θα είμαστε σε θέση να κάνουμε πιο γρήγορα κτήμα μας σύνθετες πληροφορίες και να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε συντομότερο χρόνο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η δουλειά είναι τέχνη, και αν ακονίσουμε την ικανότητά μας και την εφαρμόσουμε με σεβασμό και φροντίδα, τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε νόημα στις καθημερινές προσπάθειες της επαγγελματικής μας ζωής. Το κλειδί για την ανάπτυξη μιας βαθιάς εργασιακής συνήθειας είναι να προχωρήσουμε πέρα από τις καλές προθέσεις και να προσθέσουμε ρουτίνες και τελετουργίες στην εργασιακή μας ζωή, σχεδιασμένες έτσι ώστε, δείχνοντας την απαραίτητη θέληση, να διατηρήσουμε μια κατάσταση αδιάλειπτης συγκέντρωσης.

Σύνοψη δουλειάς βάθους

Με τη φράση «δουλειά βάθους», ο Newport εννοεί επαγγελματικές δραστηριότητες που εκτελούνται σε κατάσταση συγκέντρωσης χωρίς περισπασμούς και ωθούν τις γνωστικές μας ικανότητες στα όριά τους. Αυτές οι προσπάθειες δημιουργούν νέα αξία, βελτιώνουν τις δεξιότητές μας και δεν είναι πάντα εύκολο να επαναληφθούν.

Εν αντιθέσει, ως επιφανειακή εργασία ορίζονται οι γνωστικά απαιτητικές, λογιστικού τύπου εργασίες, οι οποίες συχνά εκτελούνται ενώ αποσπάται η προσοχή μας. Αυτές οι προσπάθειες τείνουν να μη δημιουργούν μεγάλη νέα αξία στον κόσμο και είναι εύκολο να αναπαραχθούν.

Ο Newport υποστηρίζει ότι, αν περάσουμε αρκετό χρόνο σε μια κατάσταση φρενήρους ρηχότητας, μειώνουμε μόνιμα την ικανότητά μας να εκτελούμε δουλειά βάθους. «Η βαθιά εργασία δεν είναι κάποια νοσταλγική επιδίωξη των συγγραφέων και των φιλοσόφων των αρχών του εικοστού αιώνα. Αντίθετα, είναι μια δεξιότητα που έχει μεγάλη αξία σήμερα», τονίζει ο ίδιος.

Προκειμένου να παράγουμε το απολύτως καλύτερο υλικό για το οποίο είμαστε ικανοί, πρέπει να δεσμευτούμε να εργαστούμε σε βάθος.

Ο Cal Newport αποκαλεί τη δουλειά βάθους ως «υπερδύναμη του 21ου αιώνα». Μάλιστα, η ικανότητα εκτέλεσής της γίνεται όλο και πιο σπάνια ακριβώς τη στιγμή που γίνεται όλο και πιο πολύτιμη στην οικονομία μας. Κατά συνέπεια, οι λίγοι που θα καλλιεργήσουν αυτή την ικανότητα και στη συνέχεια θα την καταστήσουν τον πυρήνα της εργασιακής τους ζωής, θα ευημερήσουν.

Η ικανότητα γρήγορης εκμάθησης δύσκολων πραγμάτων και η ικανότητα παραγωγής σε κορυφαίο επίπεδο, τόσο από άποψη ποιότητας όσο και ταχύτητας, είναι δύο βασικές ικανότητες για την ευημερία στη σημερινή οικονομία.

«Οι διαφορές μεταξύ των ειδικών επιδόσεων και των φυσιολογικών ενηλίκων αντανακλούν μια περίοδο σκόπιμης προσπάθειας για τη βελτίωση των επιδόσεων σε έναν συγκεκριμένο τομέα που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή».

Τα βασικά συστατικά της σκόπιμης εξάσκησης προσδιορίζονται συνήθως ως εξής: πρώτον, η προσοχή μας εστιάζεται αυστηρά σε μια συγκεκριμένη δεξιότητα που προσπαθούμε να βελτιώσουμε ή σε μια ιδέα που προσπαθούμε να κατακτήσουμε, και δεύτερον, λαμβάνουμε ανατροφοδότηση ώστε να μπορούμε να διορθώσουμε την προσέγγισή μας για να διατηρήσουμε την προσοχή μας ακριβώς στο σημείο που είναι πιο παραγωγική.

Ο απόλυτος οδηγός για τα πάντα (περίπου)

Ο γενετιστής Adam Rutherford και η μαθηματικός Hannah Fry αφηγούνται την πλήρη ιστορία του σύμπαντος και των πάντων σε αυτό, παραλείποντας μερικά από τα πιο… βαρετά σημεία.

Το βιβλίο «Ο απόλυτος οδηγός για τα πάντα (περίπου)», της σειράς ΑΝΘΡΩΠΟΚΑΙΝΟΣ, στην ουσία υμνεί την παραδοξότητα του σύμπαντος, την παραδοξότητα των ανθρώπων και το γεγονός ότι μέσα σε όλο αυτό το χάος, μπορούμε τελικά με κάποιον τρόπο να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας.

Ο εγκέφαλός μας έχει εξελιχθεί ώστε να μας λέει ένα σωρό πράγματα που μοιάζουν διαισθητικά σωστά αλλά δεν είναι αλήθεια, όπως το ότι ο κόσμος φαίνεται επίπεδος, ότι τα αστέρια φαίνονται σταθερά στο ουράνιο στερέωμα ή ότι η μέρα διαρκεί 24 ώρες. Αυτό το βιβλίο είναι γεμάτο ιστορίες για το πώς λειτουργούν τα πράγματα στην πραγματικότητα. Με τη δύναμη της επιστήμης, ο Rutherford και η Fry μας δείχνουν πώς να παρακάμψουμε τις ψεύτικες ιστορίες του μυαλού μας, όσο αληθινές και αν φαίνονται, καθώς οι δυο τους μας παίρνουν μαζί τους σε ένα ταξίδι από την προέλευση του χρόνου και του χώρου -μέσω πλανητών, γαλαξιών, εξέλιξης και δεινοσαύρων- μέχρι το μυαλό μας, παλεύοντας με ερωτήματα που συχνά προκαλούν πονοκέφαλο και που μόνο η επιστήμη μπορεί να απαντήσει, όπως:

• Τι είναι ο χρόνος και από πού προέρχεται;
• Γιατί τα ζώα έχουν το μέγεθος και το σχήμα που έχουν;
• Πώς λειτουργούν τα ωροσκόπια (δεν λειτουργούν, ωστόσο εμείς οι άνθρωποι θεωρούμε ότι λειτουργούν)
• Με αγαπάει ο σκύλος μου;
• Γιατί τίποτα δεν είναι πραγματικά στρογγυλό;
• Χρειαζόμαστε τα μάτια μας για να δούμε;

Ο Rutherford και η Fry αρχίζουν περιγράφοντας μια βιβλιοθήκη της οποίας τα βιβλία περιέχουν κάθε δυνατό συνδυασμό γραμμάτων, διαστημάτων, κομμάτων και περιόδων. «Κάθε δυνατό» σημαίνει «άπειρο», οπότε η βιβλιοθήκη θα γέμιζε πολύ περισσότερο από το σύμπαν. Το άπειρο είναι μια συναρπαστική έννοια, που εξηγείται με γλαφυρό τρόπο από πολλούς συγγραφείς. Οι Rutherford και Fry, ωστόσο, τη χρησιμοποιούν ως μεταφορά για την πολυπλοκότητα του σύμπαντος, τη δυσκολία της επικοινωνίας, την εξέλιξη της γλώσσας και τους μηχανισμούς της δαρβινικής εξέλιξης. Στα κεφάλαια που ακολουθούν, οι συγγραφείς απαντούν σε ενδιαφέροντα, αν και συχνά παράξενα ερωτήματα. Πώς θα έμοιαζε, για παράδειγμα, ένας εξωγήινος; Χωρίς ιδιαίτερη ομολογουμένως φαντασία, στο Χόλιγουντ η εικόνα του εξωγήινου αφορά είτε ανθρωπόμορφα όντα με υπερμεγέθη κεφάλια είτε «εντομοειδή», σε ανθρώπινο μέγεθος τέρατα. Οι συγγραφείς τονίζουν ότι σχεδόν όλη η γήινη ζωή είναι μικροσκοπική, καθώς κυριαρχούν τα βακτήρια. Επίσης, η συνολική μάζα των φυτών είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από εκείνη των ζώων. Ορισμένοι αναγνώστες μπορεί να εκπλαγούν όταν μάθουν ότι τα δίποδα ζώα είναι σπάνια. Η μέτρηση της ώρας φαίνεται απλή, αλλά στην πραγματικότητα είναι αρκετά περίπλοκη.

Όλες οι ιδέες εδώ έχουν τις ρίζες τους στην επιστήμη και τα μαθηματικά και έχουν σχεδιαστεί για να ανατρέπουν μύθους και προκαταλήψεις που διατηρούνται επί μακρόν, παραμένοντας ταυτόχρονα απολύτως προσιτές.

Το βιβλίο πρόκειται για ένα μείγμα ευφυΐας, ενθουσιασμού, σαφήνειας και γνώσης, που αποτρέπει τους αναγνώστες από το να το αφήσουν εύκολα από τα χέρια τους.