"Ίδρυση, διαχείριση και ανάπτυξη επιχείρησης" από τις εκδόσεις ΔΙΣΙΓΜΑ - Ένας αναλυτικός οδηγός

Στην αρχή του βιβλίου, οι συγγραφείς κάνουν αναφορά σε δέκα θεμελιώδη βήματα, τα οποία χρειάζεται να ακολουθήσει κάποιος που θέλει να υλοποιήσει μια επιχειρηματική ιδέα. Σε αυτά περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η αναζήτηση, η αξιολόγηση και η επιλογή της επιχειρηματικής ιδέας, ο προσδιορισμός των στοιχείων τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης, η έρευνα αγοράς όσον αφορά είτε την ίδρυση νέας επιχείρησης είτε την αγορά ήδη υπάρχουσας, η κατάρτιση επιχειρηματικού σχεδίου, η έναρξη εργασιών ΔΟΥ και η έναρξη παραγωγικής λειτουργίας. Αφότου γίνει απαρίθμηση των βημάτων αυτών, οι συγγραφείς εξηγούν αναλυτικά το κάθε ένα από αυτά, ενώ στη συνέχεια καταγράφουν τι πρέπει να γνωρίζει όποιος φτάσει αισίως στο τελευταίο βήμα, στην έναρξη των εργασιών δηλαδή. Φυσικά, τώρα είναι που αρχίζουν όλα, και όσοι ξεκινούν το ταξίδι τους στην επιχειρηματικότητα χρειάζεται (πέρα από το να οπλιστούν με υπομονή) να υιοθετήσουν υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές. Στην ουσία, πρέπει να δεχτούν ότι η εφαρμογή της υπευθυνότητας στη σχέση τους με τους εργαζόμενους τους και στην κοινότητα μέσα στην οποία λειτουργούν είναι πλέον πολύ σημαντικότερη απ’ ό,τι προηγουμένως.

Ο νέος επιχειρηματίας, εκτός των άλλων, καλείται τώρα να δώσει έμφαση σε επί μέρους διαδικασίες. Αυτές είναι ο προγραμματισμός (planning), η οργάνωση (organizing), η διεύθυνση (directing) και τέλος ο έλεγχος (controlling), έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της επιχείρησης. Επίσης, οι νέοι επιχειρηματίες πρέπει να μάθουν ότι η ομαλή λειτουργία της επιχείρησής τους στηρίζεται προπάντων στο ανθρώπινο δυναμικό (Houman Resources-HR) και στο καλό εργασιακό κλίμα που επικρατεί. Αν η επιχείρηση θα αποδειχθεί επιτυχημένη ή απλά θα επιβιώνει είναι κάτι που θα καθοριστεί με βάση το ανθρώπινο κεφάλαιο. Λίγο παρακάτω οι συγγραφείς σημειώνουν ότι ένας επιχειρηματίας πρέπει να διαθέτει βασικές γνώσεις λογιστικής και χρηματοοικονομικής, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες στο εγχείρημά του. «Η διαχείριση του επιχειρηματικού κινδύνου απαιτεί πολύ καλή γνώση των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης. Απαιτεί ανάλυση και επεξεργασία στοιχείων πριν τη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων», υπογραμμίζεται στο βιβλίο.

Οι συγγραφείς δίνουν ιδιαίτερη βάση στην ψυχολογία, ενσωματώνοντας στο πόνημά τους την πυραμίδα του Μάσλοου, ιδρυτή της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας, σύμφωνα με την οποία γίνεται μια ιεράρχηση αναγκών στους ανθρώπους, οι οποίοι προτεραιοποιούν τις ανάγκες τους για ικανοποίηση τοποθετώντας πρώτα τις φυσιολογικές/βιολογικές, όπως η τροφή, το νερό, η στέγαση και προχωρώντας προσθέτοντας κι άλλες, δηλαδή τις ανάγκες ασφαλείας στις οποίες περιλαμβάνεται η βέβαιη εργασία και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τις κοινωνικές, όπως η συναναστροφή και η αποδοχή, τις ανάγκες εκτίμησης και τέλος τις ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Οι τελευταίες σχετίζονται με την ανάγκη του ανθρώπου να πραγματώσει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του, να ικανοποιήσει ό,τι όραμα έχει θέσει ως στόχο.

Συνδέοντάς τα άμεσα με την προαναφερόμενη πυραμίδα, οι συγγραφείς γράφουν για τα κίνητρα που αφορούν την έναρξη επιχειρηματικής διάκρισης, τα οποία διακρίνονται σε θετικά (pull motives) και αρνητικά (push motives). Η επιδίωξη κέρδους ή η ανάγκη για ανεξαρτησία και κύρος μπορεί να είναι θετικά κίνητρα. Στον αντίποδα, αρνητικά στοιχεία που μπορούν να αποτελέσουν κίνητρα για την επιχειρηματικότητα ενδέχεται να αποτελούν η αναγκαστική μετανάστευση, η απόλυση από την εργασία μας αλλά και οι προστριβές με τον προϊστάμενό μας.

Ο επιχειρηματίας αναμφισβήτητα έχει περισσότερες πιθανότητες στην επιτυχία όταν διαθέτει ή καλλιεργεί κάποια θετικά χαρακτηριστικά όπως, για παράδειγμα, η ικανότητα επικοινωνίας, η λήψη πρωτοβουλιών και η κριτική σκέψη. Ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας είναι δημιουργικός, διορατικός και καινοτόμος. Παράλληλα, αντιλαμβάνεται και αποδέχεται τον επιχειρηματικό κίνδυνο, ενώ τολμάει να αναλάβει επιχειρηματική δράση. Άλλα θετικά στοιχεία ενός επιχειρηματία που θέλει η επιχείρησή του να διαρκέσει στο διηνεκές του χρόνου και να αναπτύσσεται σταθερά είναι η εργατικότητα, η επιμονή, φυσικά η αυτοπεποίθηση αλλά και η ανάληψη και τήρηση δεσμεύσεων. Κανείς δεν θα ήθελε να συνεργαστεί με κάποιον που δεν τηρεί όσα λέει και αποδεικνύεται ανεύθυνος, καθώς το αίσθημα της εμπιστοσύνης θα διαρραγεί σύντομα και πιθανώς ανεπιστρεπτί.

Επιπρόσθετα, οι επιχειρηματίες πρέπει να προσαρμόζονται στις διάφορες μεταβολές του οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, παρουσιάζοντας ευελιξία και σχεδιάζοντας με προσοχή το μέλλον.

Ανάμεσα σε άλλα σημαντικά, στο βιβλίο ρίχνεται φως στη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης όσον αφορά την επιλογή της τοποθεσίας που αυτή θα εγκατασταθεί, τη μέθοδο ανάλυσης SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threats) και το επιχειρηματικό μοντέλο. Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μικρομεσαίες, συχνά αποκαλούμενες ως η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας και αντιπροσωπεύοντας το 99,9% των επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Για να «ριζώσει» μια νεοϊδρυθείσα μικρομεσαία επιχείρηση, ο υποψήφιος επιχειρηματίας θα πρέπει να ακολουθήσει μια διαδικασία με βασικά στάδια, στα οποία συγκαταλέγεται η αναζήτηση, αναγνώριση και αξιολόγηση της ευκαιρίας (όπως και του επιχειρηματικού μοντέλου), η ανάπτυξη του επιχειρηματικού σχεδίου, βεβαίως η διασφάλιση των απαραίτητων πόρων, η ίδρυση της επιχείρησης αλλά και η έξοδος από αυτή όταν και αν χρειαστεί. Το κρισιμότερο στοιχείο απ’ όλα είναι η επιχειρηματική ιδέα, καθότι πρέπει να είναι ελκυστική, επίκαιρη και να αντέχει στον χρόνο. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι αυτή η ιδέα πρέπει να ακολουθεί την οδό της νομιμότητας, όπως τονίζουν οι συγγραφείς. Επιπλέον, πρέπει να είναι ρεαλιστική, να μπορεί δηλαδή να επιτευχθεί με τις διαθέσιμες γνώσεις και πόρους. Εκτός αυτού, χρειάζεται να εξασφαλίζει ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους και ει δυνατόν να μην μπορεί να αντιγραφεί εύκολα από ανταγωνιστές. Αναμφίβολα, πρέπει να αφορά αντικείμενο που ο υποψήφιος επιχειρηματίας γνωρίζει, μπορεί και θέλει να ασχοληθεί.

Από το βιβλίο δεν θα μπορούσε να λείπει η εκτενής αναφορά στο μάρκετινγκ και την τεράστια χρησιμότητά του για τις επιχειρήσεις. Βασικό είναι να διερευνάται η συμπεριφορά των καταναλωτών και βάσει αυτής να προσαρμόζονται οι τακτικές του μάρκετινγκ. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, η καταναλωτική συμπεριφορά ορίζεται ποικιλοτρόπως, βασισμένη στην οικονομική προσέγγιση, την ψυχολογική προσέγγιση αλλά και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις. Το μάρκετινγκ αξιοποιεί τις προσεγγίσεις της συμπεριφοράς των καταναλωτών προσαρμόζοντας ανάλογα την πολιτική και τα μηνύματά του. “Just do it” είναι το μότο της Nike και κάτι τέτοιο εντυπώνεται στο μυαλό των καταναλωτών ως μια φιλοσοφία ζωής κατά την οποία τολμάς, παίρνεις την πρωτοβουλία και δεν αναλώνεσαι σε αμφιβολίες. Αν κάποιος γίνει χρήστης των προϊόντων της, τότε αυτομάτως ταυτίζεται με τη φιλοσοφία που συνδέεται με τον αθλητισμό και το πάθος. Αυτό το μήνυμα θέλουν, τουλάχιστον, να περάσουν στο ασυνείδητο του καταναλωτή όσοι στελεχώνουν το μάρκετινγκ της εταιρείας.

Μετέπειτα, στο βιβλίο αναλύονται το οικονομικό και νομικό περιβάλλον των επιχειρήσεων, όσα αφορούν ουσιαστικά την οργάνωση και τη διοίκηση. Ποιο είναι το οικονομικό περιβάλλον μιας επιχείρησης; Ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από την επιλογή ίδρυσης μεταξύ ατομικής επιχείρησης και εταιρείας; Ποιες οι βασικές μορφές και διακρίσεις των εταιρειών; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα στα οποία οι συγγραφείς δίνουν προσεκτικά και με χρήση παραδειγμάτων απαντήσεις, ενσωματώνοντας πάντα λέξεις κλειδιά στην αρχή κάθε ενότητας. Εν συνεχεία, προχωρούν αναλύοντας τις προσωπικές εταιρείες, τις κεφαλαιουχικές αλλά και επιπρόσθετες μορφές εταιρειών που ενδεχομένως οι αναγνώστες να μην έχουν υπόψιν τους.

Με επεξηγηματικό τρόπο και χωρίς να υιοθετούν στρυφνή, δύσκολη στην κατανόηση γλώσσα, οι συγγραφείς εξηγούν τα σχετικά με τη φορολόγηση των επιχειρήσεων και την ασφάλιση των επιχειρηματιών, αρχίζοντας με το θεμελιώδες, ότι δηλαδή με την επιβολή των φόρων μεταβιβάζεται αγοραστική δύναμη από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στο κράτος. Η αξία πάνω στην οποία επιβάλλεται ο φόρος ονομάζεται φορολογική βάση και ως τέτοια χρησιμοποιείται συνήθως το εισόδημα, η περιουσία και η δαπάνη, τα οποία οι συγγραφείς διαχωρίζουν και επεξηγούν.

Στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής λογιστικής, ο Ρεβάνογλου και ο Γεωργόπουλος διασαφηνίζουν έννοιες ίσως δυσνόητες, ακόμα και πρωτάκουστες σε μερικούς, βήμα-βήμα και με χρήση πινάκων όπου χρειάζεται. Έννοιες όπως ο ισολογισμός, η κατάσταση αποτελεσμάτων, τα πάγια στοιχεία και αποθέματα, η απόσβεση, τα δεδουλευμένα έσοδα & έξοδα, ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας και το Νεκρό Σημείο Λειτουργίας γίνονται πιο ξεκάθαροι στους αναγνώστες, που κρατούν στα χέρια τους έναν χρήσιμο οδηγό στον οποίο μπορούν κατά καιρούς να ανατρέχουν για να ξεσκονίζουν τις γνώσεις τους και να αποκτούν επιπρόσθετες.

Εν κατακλείδι, τα τέσσερα βασικά κεφάλαια αναλύουν τη διαδικασία ανάλυσης και αξιολόγησης μιας επιχειρηματικής ιδέας. Το πρώτο μέρος κάθε κεφαλαίου περιλαμβάνει το θεωρητικό υπόβαθρο, που θα βοηθήσει το αναγνωστικό κοινό να κατανοήσει το θέμα και αποτελεί τη βάση για περαιτέρω πρακτική εξάσκηση. Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος κάθε κεφαλαίου, αναλύεται ένα παράδειγμα επιχειρηματικής ιδέας, ακολουθώντας τα βήματα αξιολόγησης και εφαρμόζοντας τη θεωρία, με στόχο ο αναγνώστης να αποκτήσει εξοικείωση με τη διαδικασία, τον προβληματισμό και την ανάπτυξη επιχειρηματικής σκέψης. Τέλος, το βιβλίο καταλήγει σε παράθεση καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων.

Με το εν λόγω βιβλίο στα χέρια τους, οι νέοι επιχειρηματίες, εφόσον διαθέτουν όρεξη για μάθηση, μεράκι και εργατικότητα, μπορούν να δώσουν υπόσταση σε ό,τι ονειρεύονται και να προχωρήσουν αργά αλλά σταθερά προς την επιτυχία, βλέποντας την επιχειρηματική τους ιδέα να παίρνει σάρκα και οστά και εκείνους να προοδεύουν δημιουργώντας από το μηδέν το δικό τους «παιδί», την επιχείρησή τους.