Χωρίς το G δεν μπορεί να υπάρχει ούτε Ε ούτε S για μια επιχείρηση

Παράλληλα, οι στόχοι της παγκόσμιας κοινότητας για το περιβάλλον και την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή αποκτούν ολοένα και πιο επιτακτική σημασία. Ο πλανήτης δεν μπορεί να είναι βιώσιμος χωρίς άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, την προστασία της βιοποικιλότητας, την βιώσιμη αξιοποίηση των πρώτων υλών αλλά και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής που κλυδωνίζεται.

Γιατί όμως οι επιδιώξεις μας για το Περιβάλλον και την Κοινωνική πρόοδο συνδέονται με την Διακυβέρνηση και μάλιστα την εταιρική; Γιατί αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο και βασική προτεραιότητα διοικητικών συμβουλίων, κανονιστικών αρχών και της παγκόσμιας κοινότητας;

Η απάντηση είναι απλή και ευθεία: διότι χωρίς σωστή εταιρική διακυβέρνηση δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν ούτε οι περιβαλλοντικοί αλλά ούτε και οι κοινωνικοί στόχοι της παγκόσμιας κοινότητας. Μια εταιρική διακυβέρνηση που έχει το λάθος εύρος ορίζοντα (αποκλειστικά τα συμφέροντα των μετόχων/επενδυτών – the shareholder primacy) και τον λάθος προσανατολισμό, αυτό που αποκαλείται και ως βραχυπρόθεσμη οπτική (short-termism), υπονομεύει την επίτευξη των στόχων των άλλων δύο πυλώνων ενώ παράλληλα σε βάθος χρόνου υπονομεύει και την ίδια την ύπαρξη της εταιρίας.

Ειδικότερα, οι λάθος προτεραιότητες στις περιβαλλοντικές επενδύσεις, οι λάθος πολιτικές αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό, η έμφαση στα βραχυπρόθεσμα κέρδη και η αμέλεια αναφορικά με τις αναγκαίες επενδύσεις στην τεχνολογία και την καινοτομία συνδέονται άρρηκτα με το πόσο αποτελεσματική ή όχι είναι η εταιρική διακυβέρνηση κάθε επιχείρησης.

Η εταιρική διακυβέρνηση δεν αφορά μόνο τον τρόπο σύνθεσης και λειτουργίας του διοικητικού συμβουλίου και τις αμοιβές αυτού. Ούτε βέβαια αποτελεί, αποκλειστικά, προτεραιότητα του εσωτερικού ελέγχου και την επιτροπής ελέγχου του διοικητικού συμβουλίου. Περνάει μέσα από κάθε τμήμα της επιχείρησης. Η επιτυχία της εξαρτάται από το πόσο καλά το νήμα της χρηστής διακυβέρνησης σε συνδυασμό με τον σκοπό της επιχείρησης ενώνουν κάθε επιχειρησιακή μονάδα αλλά και κάθε άτομο εντός του οικοσυστήματος της επιχείρησης ώστε να επιτυχγάνονται οι στόχοι του ESG.

Επίσης η εταιρική διακυβέρνηση πλέον όλο και περισσότερο αφορά όλο και περισσότερες επιχειρήσεις. Όχι μόνο τις «εισηγμένες» ή αυτές που «εποπτεύονται», αλλά, με εξαίρεση τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ουσιαστικά αφορά το σύνολο του επιχειρείν. Αρχές εταιρικής διακυβέρνησης για μη εισηγμένες, συμπεριλαμβανομένων οικογενειακών επιχειρήσεων, αποκτούν όλο και μεγαλύτερο αριθμό ακολούθων, που είτε οικειοθελώς είτε λόγω οικονομικών κινήτρων (ή και «μαστιγίων» ενίοτε) τις υιοθετούν.

Η βιώσιμη χρηματοδότηση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι συνεργασίες με στρατηγικούς εταίρους, ακόμη και σχέσεις προμηθευτή πελάτη σε μεγάλο βαθμό επηρεάζονται από τον βαθμό συμμόρφωσης με τα κριτήρια του λεγόμενου ESG. Εργαλεία αξιολόγησης (βαθμολογίες/score πίνακες αξιολόγησης dashboards), βρίσκονται στη διάθεση των ενδιαφερομένων προκειμένου να αξιολογήσουν με όσο το δυνατό μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και ακρίβεια τις επιδόσεις των εταιριών. Και το νέο πλαίσιο λειτουργίας της ΕΕ για τους αξιολογητές αυτών των κριτηρίων δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους.

Τέλος, η τεχνολογία και ιδίως η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρουν νέα ψηφιακά εργαλεία που συνδράμουν τον ρόλο των διοικητικών συμβουλίων αλλά και των στελεχών / επαγγελματιών στο έργο τους, θέτοντας παράλληλα κρίσιμα ερωτήματα για το απαιτούμενο πλαίσιο εντός του οποίου μπορούν να αξιοποιηθούν.

Έχοντας υπόψιν τα ανωτέρω, η Νομική Βιβλιοθήκη μου ζήτησε να επιμεληθώ ένα όσο γίνεται περιεκτικό και συνοπτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να απαντηθούν μερικά από τα επίκαιρα ερωτήματα με γνώμονα αφενός το κανονιστικό περιβάλλον και αφετέρου την εμπειρία της σύγχρονης πράξης, όπως για παράδειγμα:

- Ποια τα καθήκοντα των μελών του διοικητικού συμβουλίου;

- Πώς αντιμετωπίζεται η πίεση από τους επενδυτές.

- Πώς αξιολογούνται οι στρατηγικές βιωσιμότητας και οι κίνδυνοι για την εταιρία;

- Πώς πρέπει να αμείβεται το Διοικητικό συμβούλιο αλλά και τα υψηλόβαθμα στελέχη;

- Ποιες είναι οι αρχές για τη βέλτιστη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων;

- Πώς πρέπει να συμμετέχουν και να εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη;

- Πώς συνδέεται η υποχρέωση για παροχή γνωστοποιήσεων μη χρηματοοικονομικών αναφορών;

- Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να συμβάλλει και με ποιους περιορισμούς.

Θεωρώ ότι η ευκαιρία που προσφέρει η Νομική Βιβλιοθήκη σε στελέχη επιχειρήσεων να βρεθούν με άξιους συναδέλφους τους σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα όπου θα έχουν την ευκαιρία να ωφεληθούν από τις εμπειρίες και τις πρακτικές μεγάλων πολυεθνικών αλλά και εθνικής εμβέλειας κολοσσών και επίσης να συμβάλλουν με τις δικές τους εμπειρίες και υπερπολύτιμες απορίες, είναι ευπρόσδεκτη. Η αποτελεσματική και στιβαρή εταιρική διακυβέρνηση που συμβάλει στην προαγωγή των στόχων του ESG ως μία άρρηκτα συνδεδεμένη ολότητα ξεκινάει από όλους μας σε όποιο μετερίζι του επιχειρείν και αν βρισκόμαστε.