«Γιατί να καταχωρίσω το εμπορικό μου σήμα»

Το εμπορικό σήμα είναι το «όχημα» μέσω του οποίου καθίσταται μια επιχείρηση γνωστή στο ευρύτερο κοινό, εφόσον μεταφέρει μηνύματα σχετικά με την ποιότητα, τις αξίες και την κουλτούρα της, ενώ καταλήγει πολλές φορές να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του εταιρικού της κεφαλαίου.

Και πράγματι, καθημερινά είναι αμέτρητες οι επιλογές που κάνουμε ως καταναλωτές συνειδητά ή υποσυνείδητα, με βάση το σήμα ενός προϊόντος που προτιμούμε ή μιας υπηρεσίας που εμπιστευόμαστε, εφόσον αυτό αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ της επιχείρησης και του καταναλωτικού κοινού. Δεν είναι υπερβολή να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα μόνο, καταχωρίζονται κατ’ έτος, πάνω από 6000 σήματα. Ορισμένα, δε, γίνονται κατά τη χρήση τους τόσο γνωστά και άμεσα αναγνωρίσιμα από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα να αποτελούν εκτός από σημαντικά άυλα περιουσιακά στοιχεία για τους κατόχους τους, και πηγή έμπνευσης και θαυμασμού για πολλούς άλλους.

Ποιος δεν αναγνωρίζει άλλωστε σήματα όπως Apple, Starbucks, Amazon, Metaxa. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το εμπορικό σήμα της Nike που έχει αποκτήσει παγκόσμια αναγνώριση και επιτυχία. Η εταιρεία η οποία ιδρύθηκε το 1964 ως Blue Ribbon Sports, αλλάζοντας το όνομά της σε Nike, ένα όνομα εμπνευσμένο από την ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα την θεά της Νίκης, πέτυχε χάρη στο πρωτότυπο σήμα της να δημιουργήσει ένα ισχυρό brand. Όταν περαιτέρω η εταιρεία καταχώρισε, το γνωστό λογότυπο "Swoosh", το οποίο αντιπροσωπεύει την συνεχή κίνηση και την ταχύτητα, δημιουργία μιας τότε νεαρής γραφίστριας, της Carolyn Davidson, έμελλε το σήμα της να αποτελέσει ένα από τα διασημότερα εμπορικά σήματα, που αν και τότε κόστισε μόνο 35 δολάρια, σήμερα η αξία του αποτιμάται σε 34 δις δολάρια, ενώ θεωρείται ίσως το πιο αναγνωρίσιμο στον κόσμο και ένα από τα πολυτιμότερα και πιο προστατευμένα σήματα παγκοσμίως.

Η διαδικασία καταχώρισης ενός εμπορικού σήματος στην Ελλάδα, το οποίο σύμφωνα με τον νόμο 4679/2020, μπορεί να αποτελείται από οποιαδήποτε σημεία, όπως λέξεις, αριθμούς, χρώματα, σχέδια, ήχους, συνδυασμούς αυτών ή ακόμα και τρισδιάστατα σχήματα και ολογράμματα, ξεκινά με την υποβολή αίτησης στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ).

Κατά την καταχώριση είναι πολύ σημαντικό να επιλέγονται σήματα ευφάνταστα και πρωτότυπα, να διαθέτουν δηλαδή διακριτική δύναμη, να καταρτίζεται σωστά ο κατάλογος με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που πρόκειται να διακρίνουν, να καλύπτουν τις αγορές που ενδιαφέρουν τις επιχειρήσεις, και φυσικά τα επιλεγόμενα σήματα να μην προσκρούουν σε προγενέστερα δικαιώματα. Το εμπορικό σήμα εφόσον καταχωριστεί προστατεύεται για μια δεκαετία, αρχής γενομένης από την κατάθεσή του και με δυνατότητα επ’ αόριστόν ανανέωσης. Μια διαδικασία απλή και χωρίς μεγάλο κόστος, που προσφέρει όμως σημαντικά πλεονεκτήματα στον κάτοχό του, εφόσον είναι αυτή που του παρέχει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης του σήματός του.

Κάθε δικαιούχος σήματος κατόπιν της κατάθεσής του, δύναται σύμφωνα με το νόμο, να απαγορεύει σε κάθε τρίτο να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές, χωρίς τη συγκατάθεσή του, σημείο ταυτόσημο ή παρόμοιο για προϊόντα ή υπηρεσίες ταυτόσημες ή παρόμοιες, με τις δικές του, αξιώνοντας άρση και παράλειψη κάθε προσβολής, αποζημίωση ή ακόμα και επιβολή ασφαλιστικών μέτρων για την αποτροπή περαιτέρω ζημίας. Επιπλέον, ο δικαιούχος σήματος μπορεί να προσβάλει την καταχώριση μεταγενέστερων σημάτων που θεωρεί ότι ταυτίζονται ή ομοιάζουν με το δικό του, διασφαλίζοντας έτσι την αποκλειστικότητα των δικαιωμάτων του.

Η προστασία του εμπορικού σήματος αποτελεί συνεπώς, μια ασπίδα για την προστασία των παρεχόμενων υπηρεσιών ή προϊόντων μιας επιχείρησης από πράξεις αθέμιτου ανταγωνισμού τρίτων, οι οποίοι επιδιώκουν οικονομικά οφέλη από την έκνομη χρήση των σημάτων της και κατ’ επέκταση της καλής φήμης της.

Συμπερασματικά, η προστασία των εμπορικών σημάτων στην Ελλάδα αποτελεί έναν ζωτικής σημασίας μηχανισμό για την εξασφάλιση της επιχειρηματικής ταυτότητας και της αναγνωρισιμότητας μιας επιχείρησης. Το νομικό πλαίσιο παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία για την καταχώριση και την προστασία των εμπορικών σημάτων, ενώ η στρατηγική διαχείρισή τους μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη μακροπρόθεσμης επιτυχίας και ανάπτυξης. Η έγκαιρη και ορθή καταχώριση ενός εμπορικού σήματος αποτελεί κρίσιμο βήμα για κάθε επιχείρηση που επιδιώκει να εδραιώσει τη θέση της στην αγορά.