Η ιδιωτική κατανάλωση συντηρεί την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας

Παραμένει σε αναπτυξιακή πορεία η ελληνική οικονομία, στηριζόμενη κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση. Το ΑΕΠ γ΄ τριμήνου παρουσίασε σε ετήσια βάση τη μεγαλύτερη ενίσχυση (2,4%, β΄ τρίμηνο: 2,3%) από το β΄ τρίμηνο του 2023.

Σημειώνεται ότι για το σύνολο του έτους η ανάπτυξη της οικονομίας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί περί 2,3%, υπερβαίνοντας σημαντικά τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (0,8%). Σημαντική συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ είχε η ιδιωτική κατανάλωση. Η υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας χαμηλότερα του 10% (Οκτώβριος: 9,8%) για πρώτη φορά από το 2009, καταδεικνύει ότι θα παραμείνει ισχυρή η κατανάλωση και το 2025. Το Υπουργείο Οικονομικών στον προϋπολογισμό εκτιμά ότι η αύξηση του ΑΕΠ το 2025 θα είναι στο 2,3%, κυρίως λόγω ενίσχυσης των ιδιωτικών επενδύσεων.

Το 2025, εκτιμάται ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα αυξηθούν, κυρίως λόγω περαιτέρω αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), καθώς και λόγω διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Σημειώνεται ότι μέχρι τώρα έχουν εκταμιευτεί €18 δισ. (50% του συνόλου) των δανείων και των επιδοτήσεων των πόρων του RRF και το 2025 αναμένεται οι εκταμιεύσεις να ανέλθουν στα €5 δισ.. Επίσης, οι ιδιωτικές επενδύσεις αναμένεται να επηρεαστούν θετικά από τα εκτιμώμενα χαμηλότερα επιτόκια χρηματοδότησης το 2025 λόγω των μειώσεων επιτοκίων της ΕΚΤ.

Ο δείκτης μεταποίησης διατηρήθηκε τον Νοέμβριο σε επίπεδο (50,9, Οκτώβριος: 51,2) που καταδεικνύει ανάπτυξη του τομέα για 22ο συνεχόμενο μήνα.

Σημειώνεται επίσης ότι ο δείκτης διαμορφώνεται σημαντικά υψηλότερα από τον αντίστοιχο δείκτη στην Ευρωζώνη που παραμένει (45,2) σε επίπεδο συρρίκνωσης από τα μέσα του 2022.

Πρόκληση για την ελληνική οικονομία αποτελούν οι γεωπολιτικές εντάσεις κυρίως στη Μέση Ανατολή, καθώς ενδεχόμενη εκ νέου αύξηση τιμών ενέργειας, θα τροφοδοτούσε υψηλότερο πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός διατηρήθηκε τον Νοέμβριο στο 2,4%, με τον πληθωρισμό που σχετίζεται με τιμές υπηρεσιών να παραμένει επίμονος (5,4%), ενώ οι τιμές αγαθών συνεχίζουν να παρουσιάζουν αποκλιμάκωση. Αξιοσημείωτη ήταν η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών σε χαμηλό (0,6%, Οκτώβριος: 1,5%) από τον Ιούνιο του 2021. Αντίθετα, διατηρούνται οι πληθωριστικές πιέσεις που προέρχονται από τις τιμές των ενοικίων (7,5%).

Μεσοπρόθεσμες προκλήσεις για την οικονομία σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, με τον πρωτογενή τομέα να έχει πληγεί σημαντικά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Επίσης, η γήρανση του πληθυσμού συνιστά πρόκληση και επηρεάζει αρνητικά τη μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα της οικονομίας.

Γιατί υπεραποδίδουν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα;

Ο δείκτης ελληνικών κρατικών ομολόγων καταγράφει το 2024 τη δεύτερη μεγαλύτερη συνολική απόδοση (μετά την Ιταλία) ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης. Η διαφορά αποδόσεων στη λήξη των 10ετών κρατικών ομολόγων Ελλάδας – Γερμανίας διαμορφώθηκε στις 9 Δεκεμβρίου σε χαμηλό (78 μ.β.) από το 2008. Η καλή συμπεριφορά των ελληνικών ομολόγων αποδίδεται κυρίως στην ευνοϊκή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, στην αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα και στην αυξημένη διάθεση για ανάληψη κινδύνου. Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται για το 2024 στο 2,5% του ΑΕΠ και το 2025 προβλέπεται ότι θα είναι στο 2,4% του ΑΕΠ.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας είναι περιορισμένες το 2025 και αναμένεται να υπερκαλυφθούν με εκδόσεις ομολόγων. Η τάση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ παραμένει καθοδική με τη μέση λήξη να είναι σημαντικά υψηλότερη (19 έτη) έναντι των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης (μέσος όρος 8 έτη), καταδεικνύοντας ότι για τα επόμενα πέντε έτη είναι ελεγχόμενες οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους. Σημειώνεται ότι μικρό μέρος του χρέους είναι διαπραγματεύσιμο, καθώς μόλις το 30% βρίσκεται στην κατοχή του ιδιωτικού τομέα, ενώ το 70% είναι στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς και σε διμερή δάνεια.

Επομένως η έλλειψη προσφοράς κρατικών ομολόγων σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση λόγω της ευνοϊκής δημοσιονομικής προοπτικής έχουν οδηγήσει σε υπεραπόδοση των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι εκτός από τον οίκο Moody’s, όλοι οι υπόλοιποι έχουν αναβαθμίσει την πιστοληπτική διαβάθμιση της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα (ΒΒΒ-).

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s τον Σεπτέμβριο αναθεώρησε σε θετική από σταθερή την προοπτική της πιστοληπτικής διαβάθμισης της χώρας (Βa1), επισημαίνοντας την καλύτερη των εκτιμήσεων εκτέλεση του προϋπολογισμού και τη βελτίωση του τραπεζικού τομέα. Μέσα στο 2025 αναμένεται ο οίκος Moody’s να αναβαθμίσει τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα, συντηρώντας τη ζήτηση για ελληνικά ομόλογα.

Τα ομόλογα της περιφέρειας της Ευρωζώνης έχουν παρουσιάσει καλή συμπεριφορά το τρέχον έτος και η ανησυχία για τις πολιτικές εξελίξεις και τον προϋπολογισμό στη Γαλλία δεν μεταδόθηκαν σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ενδεικτικά, η διαφορά αποδόσεων στη λήξη 10ετών κρατικών ομολόγων Ιταλίας – Γερμανίας υποχώρησε στις 9 Δεκεμβρίου σε χαμηλό (107 μ.β.) τριών ετών παρά τις ανησυχίες για τη Γαλλία.