Διεθνές Συνέδριο Plastainability 2024: Βιώσιμα πλαστικά, ένα μέλλον με υπεύθυνη παραγωγή

Ο πλούτος της συζήτησης, η μεγάλη συμμετοχή και οι διακεκριμένες παρουσίες ομιλητών απέδειξαν ότι το ετήσιο Συνέδριο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) έχει γίνει πλέον θεσμός στον χώρο τον οποίο ορίζουν δύο μεγάλες ανάγκες της εποχής: επαναβιομηχανοποίηση και βιώσιμη ανάπτυξη.

Με κεντρικό θέμα “Transition in Progress”, το Plastainability 2024 άνοιξε παράθυρο στο μέλλον της βιομηχανίας πλαστικών. Όπως μάλιστα το έθεσε εξ αρχής ανοίγοντας τις εργασίες του Συνεδρίου ο Πρόεδρος του ΣΒΠΕ Βασίλης Γούναρης, μιλώντας για ένα μέλλον όπου τα πλαστικά θα συνυπάρχουν με τη βιωσιμότητα: «Για χρόνια, τα πλαστικά ήταν ταυτόσημα με την ευκολία. Σήμερα, συχνά τα βλέπουμε ως πρόβλημα. Αλλά το πρόβλημα αυτό είναι ταυτόχρονα και μια πρόκληση. Και οι προκλήσεις είναι αυτές που μας κάνουν καλύτερους. Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών έχει ήδη απαντήσει με δράσεις: νέες τεχνολογίες, επανασχεδιασμός προϊόντων και επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ για να μετατρέψουμε τα απόβλητα σε πόρους».

Κλιματικοί στόχοι και ανταγωνιστικότητα: Μια αναγκαία ισορροπία

Στον κοινό στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας αναφέρθηκε η υφυπουργός Ανάπτυξης, Ζωή Ράπτη, που εκπροσώπησε την κυβέρνηση στο Συνέδριο. Η κα Ράπτη υπογράμμισε τη σημαντική βελτίωση και τις ισχυρές και υγιείς βάσεις της ελληνικής οικονομίας, ως αποτέλεσμα στοχευμένων πολιτικών, την ίδια στιγμή που ο σεβασμός στο περιβάλλον, η προώθηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας δημιουργούν ένα πλαίσιο προκλήσεων.«Με τη συνεργασία Πολιτείας, επιχειρήσεων, Συνδέσμων, κοινωνίας, η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει, αξιοποιώντας τις δυνατότητές της και τη γνώση των επιστημόνων μας», σημείωσε η υφυπουργός.

Στη συζήτηση πήρε μέρος, με απομακρυσμένη σύνδεση από τις Βρυξέλλες, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και Αντιπρόεδρος της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος αναγνώρισε την ανάγκη να επανεξεταστεί ένα πλαίσιο που θα αναγνωρίζει ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες είναι δικαίως αυστηροί τη στιγμή, όμως που το μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα ρύπανσης με πλαστικά προέρχεται από χώρες εκτός της Ένωσης. Ο κ. Μανιάτης υπογράμμισε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοήσουμε κανέναν παραγωγικό κλάδο της οικονομίας μας, ενώ η ιδιαίτερη αναφορά του στο σημαντικό πρόβλημα του ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, ικανοποίησε τους συμμετέχοντες, καθώς δείχνει ότι αποδίδουν οι προσπάθειες του ΣΒΠΕ να θέσει το ζήτημα αυτό στο υψηλότερο επίπεδο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ανάγκη της μετάβασης της βιομηχανίας με πιο βιώσιμα προϊόντα και με λιγότερα απόβλητα βρέθηκε στο επίκεντρο του χαιρετισμού του Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρη Τσιόδρα, ο οποίος συνεχάρη τον ΣΒΠΕ για τη δέσμευσή του σε αυτήν την κατεύθυνση. Ο Ευρωβουλευτής, που είχε αποστείλει μαγνητοσκοπημένο μήνυμα, έκανε λόγο για την ανάγκη ο ευρωπαϊκός στόχος της κλιματικής ουδετερότητας να συμβαδίζει με την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας.

Από την πλευρά της η Ντιάνα Γεωργακοπούλου, γενική διευθύντρια του Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, σε μια παρέμβαση ουσίας στο Plastainability, τόνισε ότι η διαχείριση είναι η μεγάλη πρόκληση για ένα υλικό όπως το πλαστικό, με το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η πρόοδος της ζωής μας στον σύγχρονο κόσμο. «Η μετάβαση προς πιο βιώσιμες λύσεις είναι και αναγκαία και εφικτή» υπογράμμισε η κα Γεωργακοπούλου, τονίζοντας τη σημασία για προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, αλλά και ανάπτυξη προτύπων, και εξηγώντας ότι «το πρόβλημα υπάρχει και απαιτεί συντονισμένες ενέργειες από την Πολιτεία που έχει την ευθύνη του γενικού πλαισίου, τις επιχειρήσεις που πρέπει να λάβουν τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και των καταναλωτών που χρειάζεται να αλλάξουν τις συνήθειές τους».

Η δέσμευση της βιομηχανίας για ένα βιώσιμο μέλλον

Το νέο κανονιστικό πλαίσιο, ευρωπαϊκό και ελληνικό, η ανάγκη για τις επιχειρήσεις να επανασχεδιάσουν διαδικασίες και προϊόντα, και να δεσμευτούν σε ένα μέλλον όπου θα εξισορροπούνται οι περιβαλλοντικές προτεραιότητες με την αναγκαία ανάπτυξη της βιομηχανίας, αποτέλεσαν τον κεντρικό άξονα των παρουσιάσεων του Συνεδρίου, προκαλώντας το έντονο ενδιαφέρον των συμμετεχόντων. Πιο συγκεκριμένα:

• Η Silvia Freni Sterrantino, Senior Legal & Regulatory Affairs Manager της EuPC, του συλλογικού φορέα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας πλαστικών, ανέδειξε τις σημαντικότερες προκλήσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή του νέου κανονισμού για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας (PPWR). Ο κανονισμός θέτει αυστηρούς στόχους για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο και τη σήμανση των προϊόντων, απαιτώντας από τις εταιρείες να προσαρμοστούν γρήγορα στις νέες απαιτήσεις για να παραμείνουν ανταγωνιστικές στην ευρωπαϊκή αγορά.
• Σε μια περίοδο που η ψήφιση του νέου νόμου για την ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων εγγυοδοσίας, DRS, ανοίγει για την Ελλάδα νέους ορίζοντες στη διαχείριση απορριμμάτων, ο Filippo Montalbetti, Vice President of Public Affairs for Central and Southern Europe της Tomra, παρουσίασε τα διδάγματα από τα πιο επιτυχημένα συστήματα εγγυοδοσίας παγκοσμίως.
• Η Victoria Wessolowski, Project Lead Global Plastics Advocacy της BASF παρουσίασε σημαντικές πτυχές της χημικής ανακύκλωσης και τις δυνατότητες να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας: την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων. Η χημική ανακύκλωση μπορεί να διαχειριστεί μεικτά πλαστικά απόβλητα, παράγοντας υλικά ποιότητας συγκρίσιμα με τα παρθένα, μια καινοτομία ζωτικής σημασίας για την κυκλική οικονομία.
• Με τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, το τοπίο στη διαχείριση των υλικών αλλάζει. Ο Jean-Pierre Le Flanchec, Sales & Marketing Director της Biotec επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη βιολογικών και κομποστοποιήσιμων υλικών και τόνισε την ανάγκη για εξέλιξη στις λύσεις διαχείρισης αποβλήτων, περιλαμβάνοντας την ανακύκλωση, την παραγωγή βιοαερίου και τη βιομηχανική κομποστοποίηση.
• Ο Σωκράτης Ζαχάρωφ, Business Development Manager της SenseOne, τόνισε τη σημασία της συλλογής και ανάλυσης ενεργειακών δεδομένων, της σύνδεσης αυτών με τις λειτουργικές παραμέτρους και τα δεδομένα παραγωγής, καθώς και της ανάπτυξης προσαρμοσμένων δεικτών απόδοσης (KPIs) που ανταποκρίνονται στις ανάγκες κάθε επιχείρησης. Αυτή η προσέγγιση συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, προσφέροντας στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τους ενεργειακούς τους πόρους και να επιτυγχάνουν μεγαλύτερη βιωσιμότητα.
• Σε μια εποχή αυξημένης αβεβαιότητας και κλιμακούμενων προκλήσεων, η Θεοδώρα-Ιωάννα Οικονομοπούλου, Company Administrator της Marsh LLC Insurance Brokers, ανέδειξε την ανάγκη των επιχειρήσεων να ενσωματώσουν ασφαλιστικές λύσεις στο στρατηγικό τους σχεδιασμό, διασφαλίζοντας τόσο τη βιωσιμότητα όσο και τη συνέχιση των δραστηριοτήτων τους σε περιπτώσεις κρίσεων. Στις προτάσεις της ανέφερε ότι σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία (Νόμος 5116/2024), η ασφάλιση επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών καθίσταται πλέον υποχρεωτική. Αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία αντανακλά την αναγκαιότητα προστασίας των επιχειρήσεων από τους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική κρίση.
• Η παρουσίαση του Απόστολου Σκαρλάτου, Vice President της SustChem, ανέδειξε τις κυρίαρχες τάσεις στους τομείς της βιωσιμότητας, της ψηφιοποίησης και των κανονισμών. Οι εξελίξεις αυτές απαιτούν όχι μόνο συμμόρφωση με αυστηρά πρότυπα, αλλά και την απόκτηση πιστοποιήσεων που επιβεβαιώνουν τη δέσμευση των επιχειρήσεων προς την κυκλική οικονομία και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα. Η ανάγκη για πιστοποιήσεις δεν αποτελεί απλώς μέσο επίτευξης συμμόρφωσης, αλλά και εργαλείο που προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις, ενισχύοντας την αξιοπιστία τους στην αγορά και υπογραμμίζοντας τη συμβολή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Ο Αλέξανδρος Συρίγος, Project Manager for the Foundation of New Plants της Ravago Hellas, παρουσίασε τη σημασία της ανακύκλωσης του EPS στην Ελλάδα. Το EPS είναι 100% ανακυκλώσιμο και έχει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη. Ωστόσο, η Ελλάδα αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως η έλλειψη συστημάτων συλλογής και το υψηλό κόστος μεταφοράς λόγω χαμηλής πυκνότητας του υλικού.

“End Pollution, Not Production” για την εξάλειψη της ρύπανσης

Το Συνέδριο ολοκληρώθηκε με το πάνελ συζήτησης υπό τον τίτλο: “End Pollution, Not Production”, όπου διακεκριμένοι ομιλητές μοιράστηκαν τις απόψεις και τα επιχειρήματά τους για το πώς μπορούμε να εξαλείψουμε τη ρύπανση, διατηρώντας παράλληλα άθικτη την παραγωγή πλαστικών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας. Συμμετείχαν η Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, Αλεξάνδρα Τόγια, η Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ και Διευθύνουσα Σύμβουλος της Geocycle Hellas, Λένα Μπέλση, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δημήτρης Λέκκας και το μέλος του Δ.Σ. του ΣΒΠΕ, Παναγιώτης Γεροντόπουλος.

Το στρογγυλό τραπέζι, που συντόνισε ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Κόντης, έθεσε επί τάπητος την πρακτική διάσταση του νέου νόμου για την ανακύκλωση και το DRS, τις συγκρίσεις με πρακτικές του εξωτερικού, την αποτελεσματικότητα των οικονομικών αντι-κινήτρων για την ταφή πλαστικών αποβλήτων και την ανάγκη μιας νέας κουλτούρας των πολιτών. Μέσα από τη γόνιμη αντιπαράθεση, τα συμπεράσματα προκύπτουν αβίαστα: «Θέλουμε το υλικό πάλι στην παραγωγή» (Λέκκας), όμως χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε την αυθόρμητη «αντίσταση στην αλλαγή» (Μπέλση), και ενδεχομένως για να γίνει αυτό «οφείλουμε να δώσουμε κίνητρα και αντι-κίνητρα» (Τόγια) σε μια στιγμή που πρέπει «να γίνει ευρέως αντιληπτό ότι το πλαστικό –ένα υλικό που διαχρονικά έχει αλλάξει τη ζωή μας περισσότερο κι από το Internet– είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αφού έχει λιγότερες εκπομπές GHG από όλα τα εναλλακτικά υλικά συσκευασίας» (Γεροντόπουλος). Προφανώς για όλα αυτά απαιτείται και μια νέα κουλτούρα για την οποία κρίνεται απαραίτητη η παιδεία ανακύκλωσης στα σχολεία, σημείο όπου η Πολιτεία επιδεικνύει ένα τεράστιο έλλειμμα.

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, ο πρόεδρος του ΣΒΠΕ, Βασίλης Γούναρης, βράβευσε τον πρώην πρόεδρο του Συνδέσμου, Ιωάννη Κασελίμη, για την προσφορά και το έργο του στον ΣΒΠΕ.

Σημειώνεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου, λειτουργούσε στους χώρους του μηχάνημα επιστροφής πλαστικών φιαλών νερού, προσφέροντας μια πρώτη ιδέα από το σύστημα εγγυοδοσίας που θα εξαπλωθεί πανελλαδικά σε 15.000 σημεία μέχρι το τέλος του 2025.