Ακριβή ενέργεια και ολιγοπώλια: Λύσεις για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων

Στην εισαγωγική τοποθέτηση ο Ορέστης Ομράν, Δικηγόρος και Εταίρος της DLA Piper τόνισε ότι μεσοσταθμικά το κόστος της ενέργειας για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι 2-3 φορές υψηλότερο από χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία και αφορά όχι μόνο στις μεγάλες βιομηχανίες αλλά και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο ίδιος σημείωσε ότι προκειμένου να μειωθεί το ενεργειακό κόστος είναι απαραίτητο να υπάρξει ενίσχυση των δικτύων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αποσύνδεση των τιμών ενέργειας που πληρώνουν οι επιχειρήσεις από τη χονδρεμπορική αγορά- κυρίως λόγω του ολιγοπωλιακού χαρακτήρα της τελευταίας- και ενίσχυση του ανταγωνισμού στην παραγωγή ενέργειας. «Θα θέλαμε μία αγορά με μεγαλύτερη πρόσβαση στις Διμερείς Συμβάσεις Πώλησης (PPA), με μεγαλύτερη σύνδεση με τις αγορές της ΕΕ» είπε και «ένα χρηματιστήριο ενέργειας με εσωτερικό ανταγωνισμό σε χρηματοδοτικά ενεργειακά προϊόντα, που θα είναι πιο οικονομικά» κατέληξε.

Στο ζήτημα του ανταγωνισμού αναφέρθηκε ο Αθανάσιος Δαγούμας, Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας & Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), τονίζοντας ότι η Αρχή εισήγαγε τον Δεκέμβριο του 2021 τη δυνατότητα για το σύνολο των προμηθευτών να συνάπτουν διμερή συμβόλαια, «ώστε να μην υπάρχουν δομικές ασυμμετρίες στην αγορά». Όμως, όπως παραδέχθηκε, «το εργαλείο αυτό δεν αξιοποιήθηκε από τους προμηθευτές» ώστε να προσφέρονται σταθερά τιμολόγια στις επιχειρήσεις. Ανακοίνωσε επίσης ότι από το χρηματιστήριο ενέργειας θα τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα PPA που θα δίνει τη δυνατότητα για διμερείς συμβάσεις μεταξύ των επιχειρήσεων με τους παραγωγούς ΑΠΕ αλλά και με άλλα σχήματα όπως τα υβριδικά μοντέλα παραγωγής ενέργειας. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν κουλτούρα επενδύσεων και διαχείρισης ρίσκου» είπε ο Α. Δαγούμας και δεν πρέπει να αναζητούν τα μοντέλα εγγυημένων τιμών. Σημείωσε επίσης ότι στην πλατφόρμα για τις PPA υπάρχουν εργαλεία που ενσωματώνουν στοιχεία του green pool.

Ερωτώμενος από τη συντονίστρια της συζήτησης , δημοσιογράφο του Mononews.gr, Μαρίνα Πρωτονοταρίου για την green pool, ο Α. Δαγούμας απάντησε ότι «είναι απόφαση της πολιτικής ηγεσίας, το θέμα βρίσκεται- εξ όσων γνωρίζω- στη γενική διεύθυνση ανταγωνισμού.»

«Δεν έχουμε βρει λύση στα προβλήματά μας και η βιομηχανία χρειάζεται στήριξη» τόνισε ο Αντώνης Κοντολέων, Πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ελλάδας, ΕΒΙΚΕΝ. Όπως εξήγησε ο τρόπος με τον οποίο δουλεύει σήμερα η αγορά των PPA «περιέχει τεράστιο επιχειρηματικό ρίσκο» και προσέθεσε «εμείς δε συνιστούμε να γίνεται χρήση των PPA». Μίλησε ακόμα για «κανιβαλισμό» της αγοράς ενέργειας μετά την είσοδο των ΑΠΕ, καθώς οι τιμές πέφτουν όσο υπάρχει ηλιοφάνεια και αυξάνονται σημαντικά όταν πέφτει ο ήλιος. «Οι PPA με φωτοβολταϊκά δεν αποτελούν λύση για τη βιομηχανία» ξεκαθάρισε και προσέθεσε ότι «η βιομηχανία είναι εκτεθειμένη», ότι υπάρχουν «συνθήκες χειραγώγησης» της αγοράς ενέργειας καθώς οι παίκτες είναι λίγοι.

Την ανάγκη να «μεγαλώσει η πίτα» της αγοράς ενέργειας με δίκτυα και διαδρόμους μεταφοράς ενέργειας επεσήμανε η Μαρία Γαβουνέλη, Καθηγήτρια και Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ.Όπως εξήγησε, θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη η παραγωγή ενέργειας εκτός Ευρώπης, σε χώρες με ήλιο και αέρα, οι οποίες θα μπορούν να διοχετεύουν αυτή την ενέργεια σε διαφορετικές χρονικές στιγμές από εκείνες κατά τις οποίες παράγονται ΑΠΕ στην Ελλάδα. Σημείωσε ωστόσο ότι «με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, υπάρχει αγωνία για το αν θα μπορέσουμε να συνδέσουμε αυτά τα δίκτυα» αναφέροντας χαρακτηριστικά το πρόσφατο παράδειγμα του Great Sea Interconnector μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.

Στη συζήτηση απηύθυνε χαιρετισμό ο Γιάννης Μανιάτης, Αντιπρόεδρος της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο Γ. Μανιάτης εξέφρασε την εκτίμηση ότι στο μέλλον «τα πάντα θα γίνουν εξηλεκτρισμένα» και ανέφερε ότι το «το φιλόδοξο σχέδιο της Ελλάδας» για την πράσινη μετάβαση «δε στηρίζεται σε γερά θεμέλια». Ως παράδειγμα ανέφερε το μεγάλο αριθμό ανακαινίσεων ακινήτων που προβλέπει το ΕΣΕΚ, την ώρα που σήμερα στην πραγματικότητα ανακαινίζονται μόνο 29.000 σπίτια ετησίως. Σημείωσε επίσης ότι «η Ελλάδα είναι από τις πιο εξαρτημένες ενεργειακά χώρες της Ευρώπης», με το ποσοστό να φτάνει στο 76% την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 62,5%. «Υπάρχει τεράστια ανάγκη για αναβάθμιση και επέκταση των δικτύων» είπε. Σε ότι αφορά στα offshore αιολικά πάρκα, χαρακτήρισε σωστή την έμφαση που δίνει η Ελλάδα σε αυτό τον τομέα, σημείωσε ωστόσο ότι «τα βαθιά νερά των ελληνικών θαλασσών σημαίνουν ότι τα offshore αιολικά πάρκα θα είναι πλέοντα (floating), άρα μεγαλύτερου κόστους και αυτό σημαίνει ότι ταρίφες που θα πληρώνει ο καταναλωτής θα είναι υψηλότερες.»