Το πλαίσιο Άμεσων Ξένων Επενδύσεων & τα επενδυτικά κίνητρα στην οικονομία της Σερβίας

Ο βιομηχανικός τομέας χρειάζεται επίσης εκσυγχρονισμό και ξένες επενδύσεις, συνεισφέροντας επί του παρόντος το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας και απασχολώντας το 29% του εργατικού δυναμικού. Οι κύριες βιομηχανίες της χώρας περιλαμβάνουν την αυτοκινητοβιομηχανία, την επεξεργασία τροφίμων, τα χημικά, τα βασικά μέταλλα, τα έπιπλα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα μηχανήματα, τη ζάχαρη, τα ελαστικά και τα είδη ένδυσης.

Ο μεταποιητικός τομέας εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει το 14% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία, η βιομηχανική παραγωγή της Σερβίας αυξήθηκε κατά 2,4% από έτος σε έτος το 2023, ενώ η μεταποίηση αυξήθηκε κατά 0,5%.

Τόσο οι ξένες όσο και οι εγχώριες επενδύσεις στη Σερβία διέπονται από το Νόμο περί επενδύσεων (ΝπΕ). Ένας μεσο-μακροπρόθεσμος στόχος των Σερβικών Αρχών είναι να δημιουργηθεί ένα νομικό σύστημα συμβατό με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πρώτο βήμα προς τη μελλοντική ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. Το παρόν νομικό πλαίσιο για επενδύσεις στη Δημοκρατία της Σερβίας προβλέπεται στον Νόμο περί Επενδύσεων, ο οποίος ορίζει τις αρμόδιες οντότητες για την παροχή επενδυτικής υποστήριξης, τις διαδικασίες και κριτήρια παροχής ανάλογων υπηρεσιών στους επενδυτές.

Ο σημαντικότερος κυβερνητικός φορέας για την υποστήριξη ξένων επενδύσεων είναι ο Οργανισμός Ανάπτυξης της Σερβίας-”Development Agency of Serbia-DAS”. Η κύρια δραστηριότητα του είναι η παροχή στήριξης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες, υποστηρίζοντας τις άμεσες επενδύσεις και προωθώντας τις εξαγωγές κλπ. Η βάση δεδομένων του RAS συμπεριλαμβάνει τις διαθέσιμες τοποθεσίες για επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των γενικότερων πληροφοριών, ενημέρωση για χερσαίες εκτάσεις και κατασκευές, την κυριότητα, το νομικό καθεστώς και την υποδομή.

Η Κυβέρνηση της Σερβίας προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη και φοροαπαλλαγές σε έργα στους τομείς της μεταποίησης, του διεθνούς εμπορίου υπηρεσιών, Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D) και των ξενοδοχειακών υπηρεσιών ή σε περιοχές αρμοδιότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου υπάρχουν ιαματικά λουτρά (spa). To σχετικό νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνεται στο “Διάταγμα για Όρους και Προϋποθέσεις Προσέλκυσης Άμεσων Επενδύσεων”

Οι φορολογικές απαλλαγές ή ελαφρύνσεις αφορούν επενδυτές που προσλαμβάνουν άνω των 100 υπαλλήλων και επενδύουν περισσότερα από 8,3 εκατ. ευρώ (1 δις. δηνάρια). Επενδυτές που προσλαμβάνουν άτομα εγγεγραμμένα στον Εθνικό Οργανισμό Ανεργίας για περισσότερο από 6 μήνες, μπορούν να τύχουν αισθητής μείωσης φόρων: πχ 1-9 νέες θέσεις εργασίας: μείωση κατά 65% / 10-99 νέες θέσεις εργασίας: -70% μείωση / 100+ νέες θέσεις εργασίας: -75% μείωση.

Τα κεφάλαια που διατίθενται για επενδύσεις ιδιαίτερης σημασίας αφορούν τη χρηματοδότηση των αναγκών των επενδυτών αναφορικά με τις υποδομές, δικές τους ή της περιοχής, οι οποίες περιλαμβάνουν, κυρίως, την απόκτηση γης και άλλων ακινήτων, τον εξοπλισμό, καθώς και την αποκατάσταση οικολογικών ζημιών που προκλήθηκαν κατά την περίοδο που προηγήθηκε της επένδυσης. Επίσης, η εισαγωγή εξοπλισμού που αντιπροσωπεύει την συνεισφορά ξένου επενδυτή στο συνολικό σχέδιο, απαλλάσσεται από τελωνειακούς δασμούς και άλλους εισαγωγικούς δασμούς. Η απαλλαγή αυτή δεν ισχύει για τα οχήματα επιβατών, τα μηχανήματα ψυχαγωγίας και τυχερών παιχνιδιών.

Οι Επιλέξιμες δαπάνες λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της αξίας μιας επένδυσης με σκοπό τη χορήγηση κινήτρων. Πρόκειται για επενδύσεις σε ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας έως την προθεσμία για την υλοποίηση του έργου. Επιλέξιμες δαπάνες είναι επίσης το κόστος των ακαθάριστων αποδοχών για νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, σε σχέση με το σχέδιο, κατά τη διάρκεια δύο ετών μετά την επίτευξη της προβλεπόμενης πλήρους απασχόλησης.

Οι χρήστες των επενδυτικών κινήτρων πρέπει να παρέχουν τουλάχιστον 25% συμμετοχή στις επιλέξιμες δαπάνες από τους δικούς τους πόρους ή από άλλες πηγές, οι οποίες δεν περιέχουν κρατική συνεισφορά. Ο επενδυτής πρέπει να παραμείνει στον ίδιο τόπο όπου πραγματοποιείται η επένδυση για τουλάχιστον 5 έτη μετά την υλοποίηση της (μεγάλες επιχειρήσεις) ή τουλάχιστον 3 έτη (μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις). Δεν επιτρέπεται να μειώσει τον αριθμό εργαζομένων μετά την εφαρμογή του επενδυτικού σχεδίου κατά τις προαναφερθείσες περιόδους.

Οι Προθεσμίες υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας κυμαίνονται από 3 έως και 5 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης παροχής κινήτρων .

Ακολουθούν οι κύριοι όροι και προϋποθέσεις όταν υποβάλλεται από τους επενδυτές αίτηση για χορήγηση κινήτρων

Ειδικότερα, αυξήθηκε όριο για την απαιτούμενη ελάχιστη επένδυση στα 300.000 ευρώ αντί για 100.000 ευρώ που ήταν το προηγούμενο όριο. Επίσης, το τροποποιημένο διάταγμα κατήργησε το μέχρι τώρα ισχύον καθεστώς διαίρεσης των περιφερειών της χώρας ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης και, πλέον, η επικράτεια της Σερβίας χωρίζεται σε πέντε περιφέρειες: Περιφέρεια Βελιγραδίου, Περιφέρεια Βοϊβοντίνα, Περιφέρεια Sumadija και Δυτικής Σερβίας, Περιφέρεια Νότιας και Ανατολικής Σερβίας και Περιφέρεια Κοσσόβου. Οι επενδυτές στην περιοχή του Βελιγραδίου μπορούν να λάβουν τις προβλεπόμενες επιδοτήσεις εάν η επένδυση ανέρχεται σε τουλάχιστον 500.000 ευρώ και απασχολεί τουλάχιστον 50 εργαζομένους, ενώ αυτό το όριο είναι χαμηλότερο για τη Βοϊβοντίνα, απαιτώντας επένδυση 400.000 ευρώ και δημιουργία 40 θέσεων εργασίας. Στις Περιφέρειες Sumadija και Δυτικής Σερβίας, Νότιας και Ανατολικής Σερβίας, καθώς και στο Κόσσοβο, το κράτος θα υποστηρίξει τα επενδυτικά σχέδια με κεφάλαιο τουλάχιστον 300.000 ευρώ και διασφαλίζουν την απασχόληση τουλάχιστον 30 νέων εργαζομένων για αόριστο χρονικό διάστημα.

Η νέα ρύθμιση προβλέπει επίσης ότι για επενδύσεις άνω των 5 εκατ. ευρώ, η προθεσμία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου είναι έως και 10 χρόνια από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη διάθεση κεφαλαίων.

Επίσης, προβλέπεται ότι οι επενδυτές θα μπορούν να λαμβάνουν ως επιστροφή το 20% των δικαιολογημένων δαπανών του ακαθάριστου μισθού ανά εργαζόμενο, μέχρι του ανώτατου ύψους των 2.000 ευρώ, ανά εργαζόμενο, εάν σκοπεύουν να επενδύσουν στην περιοχή του Βελιγραδίου. Για τους νέους εργαζόμενους στη Βοϊβοντίνα τα αντίστοιχα ποσά διαμορφώνονται σε 25% των δικαιολογημένων δαπανών του ακαθάριστου μισθού, με μέγιστο τα 3.000 ευρώ, ανά εργαζόμενο. Στις Περιφέρειες Sumadija και Δυτικής Σερβίας, Νότιας και Ανατολικής Σερβίας, καθώς και στο Κόσσοβο, οι επενδυτές θα δικαιούνται το 30% των δικαιολογημένων δαπανών των μικτών κερδών και το όριο είναι 5.000 ευρώ, ανά εργαζόμενο.