Η χρηματοδοτική εργαλειοθήκη του Invitalia ως μοχλός ανάπτυξης της ιταλικής οικονομίας

Η INVITALIA διαχειρίζεται τις εθνικές ενισχύσεις που στόχο έχουν την ενθάρρυνση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, με έμφαση στις νεοφυείς επιχειρήσεις καινοτομίας και τεχνολογίας. Σε ό,τι αφορά την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων η INVITALIA έχει χρηματοδοτήσει 51 τέτοιες επενδύσεις, μοχλεύοντας επενδύσεις συνολικού ύψους 1,8 δις ευρώ και δημιουργώντας 29.000 νέες θέσεις εργασίας.

Πέραν όμως της προαναφερθείσας αποστολής, η INVITALIA χρηματοδοτεί την δημιουργία νέων επιχειρήσεων, έχοντας χορηγήσει ενισχύσεις ύψους 8,5 δις ευρώ που δημιούργησαν 114.000 νέες επιχειρήσεις και 229.000 νέες θέσεις εργασίας. Ειδικότερα έχει υποστηρίξει χρηματοδοτικά 681 νεοφυείς επιχειρήσεις καινοτομίας.

Επίσης, ενισχύει προγράμματα τοπικής ανάπτυξης και υποστηρίζει τη κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές στο να διαχειρίζονται σχετικά κονδύλια της ΕΕ. Βασικό εργαλείο στην επενδυτική διαδικασία είναι το Συμφωνητικό Ανάπτυξης (Development Contract) το οποίο υπογράφεται μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης, δια της INVITALIA, και του επενδυτή. Οι επιλέξιμοι προς ενίσχυση τομείς είναι:

• Η μεταποίηση,
• Η αγροβιομηχανία,
• Ο τουρισμός,
• Οι δραστηριότητες που άπτονται της προστασίας περιβάλλοντος και
• Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που είναι επιλέξιμες προς ενίσχυση είναι η δημιουργία νέας παραγωγικής μονάδας (greenfield), η επέκταση υπάρχουσας παραγωγικής μονάδας, η διαφοροποίηση των παραγόμενων προϊόντων, ο εκσυγχρονισμός της παραγωγικής διαδικασίας, αγορά εξοπλισμού (μόνο για τις νέες μονάδες), αδειοδοτήσεις, αγορά της γης και κατασκευή της μονάδας. Τα επενδυτικά σχέδια πρέπει να είναι ύψους τουλάχιστον 20 εκατ. ευρώ προκειμένου να εξετασθούν. Για τα επιχειρηματικά σχέδια στην αγροβιομηχανία το ελάχιστο όριο είναι 7,5 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα για της επιχειρήσεις καινοτομίας, έρευνας και τεχνολογίας στις επιλέξιμες δαπάνες συγκαταλέγονται:

• Οι αμοιβές του ερευνητικού προσωπικού,
• Κόστη για αγορά εξοπλισμού,
• Κόστη που άπτονται της έρευνας, της μεταφοράς τεχνογνωσίας, συμβουλευτικών δραστηριοτήτων και αγοράς ευρεσιτεχνίας, λοιπές λειτουργικές δαπάνες.
• Η μορφή των κρατικών ενισχύσεων που χορηγούνται μέσω της INVITALIA είναι
• Άμεσες ενισχύσεις χωρίς την υποχρέωση αποπληρωμής τους (grants) οι οποίες καταβάλλονται σε μέχρι 5 δόσεις, ανάλογα με την πρόοδο της επένδυσης.
• Χαμηλότοκα δάνεια με ευνοϊκούς όρους, με υποχρέωση αποπληρωμής εντός 10ετίας.
• Συνδυασμός των ανωτέρω.

Οι ενισχυόμενες επιχειρήσεις υποχρεούνται να καλύψουν τουλάχιστον το 25% των επιλέξιμων δαπανών. Το ύψος της ενίσχυσης φθάνει μέχρι:

• Το 25% της συνολικής επένδυσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις στις επαρχίες Απουλία, Καλαβρία, Κατάνια, Βασιλικάτα και Σικελία
• Το 45% της συνολικής επένδυσης για τις μικρές και micro και
• 35% για τις μεσαίες επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως επαρχίας
• Το 10% της συνολικής επένδυσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις στις υπόλοιπες επαρχίες της Ιταλίας

Η INVITALIA με το πρόγραμμα Smart and Start Italy, το οποίο έχει κεφάλαιο 200 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτεί νεοφυείς επιχειρήσεις καινοτομίας που παρουσιάζουν προγράμματα αξίας από 100.00 ευρώ έως 1,5 εκατ. ευρώ. Η χρηματοδότηση συνίσταται σε:

• Άτοκα δάνεια έως 70% και σε ορισμένες περιπτώσεις 80% ( σε περιπτώσεις που οι εμπλεκόμενοι είναι μόνο γυναίκες ή άτομα κάτω των 35 ετών ή σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται ένας τουλάχιστον Ιταλός υπήκοος κάτοχος PhD που εργάζεται στο εξωτερικό αλλά προτίθεται να επιστρέψει στην Ιταλία) της συνολικής επένδυσης
• Άμεσες ενισχύσεις χωρίς υποχρέωση αποπληρωμής (grants) που ανέρχονται στο 20% του ποσού που έχουν αιτηθεί για δανειοδότηση για τις επαρχίες Απουλία, Καλαβρία, Κατάνια, Βασιλικάτα και Σικελία.

Οι φορολογικές απαλλαγές υπολογίζονται επί των επιλέξιμων δαπανών R&D, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Βασική έρευνα
• Βιομηχανική έρευνα
• Πειραματική ανάπτυξη. Η βάση υπολογισμού της φορολογικής απαλλαγής είναι η διαφορά μεταξύ των συγκεκριμένων δαπανών R&D που πραγματοποιήθηκαν κατά τον συγκεκριμένο φορολογικό έτος και του μέσου όρου αυτών των δαπανών R&D κατά την τελευταία τριετία.

Το ύψος της φορολογικής απαλλαγής είναι:

• 25% για την απόσβεση του εργαστηριακού εξοπλισμού και της τεχνογνωσίας που σχετίζεται με βιομηχανική ή βιοτεχνολογική πνευματική ιδιοκτησία
• 50% για δαπάνες που σχετίζονται με προσωπικό υψηλών και εξειδικευμένων προσόντων και δραστηριότητες R&D που ανατίθενται (outsourcing) σε πανεπιστήμια ή δημόσια ερευνητικά κέντρα ή νεοφυείς επιχειρήσεις καινοτομίας.

Για να υπάρξει φορολογική απαλλαγή απαιτείται δαπάνη R&D τουλάχιστον 30.000 ευρώ ετησίως. Το σύνολο της φορολογικής απαλλαγής δεν μπορεί να υπερβεί τα 5 εκατ. ευρώ ετησίως. Επίσης δεν έχει σχέση με το φορολογητέο, για λόγους εταιρικής φορολόγησης, εισόδημα.

Όσον αφορά φορολογικές απαλλαγές καθεστώτος ευρεσιτεχνίας (patent box regime) των συγκεκριμένων φορολογικών απαλλαγών μπορούν να επωφεληθούν επιχειρήσεις που πληρούν όλα τα κάτωθι κριτήρια:

• Έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ιταλία και παρουσιάζουν εισόδημα.
• Έχουν δραστηριότητα R&D είτε άμεσα ή μέσω ερευνητικών συμφωνιών με πανεπιστήμια ή ερευνητικά ιδρύματα.
• Έχουν προχωρήσει σε αδειοδότηση για χρήση από τρίτους επιλέξιμων άυλων περιουσιακών τους στοιχείων ή χρησιμοποιούν τέτοια στοιχεία στην παραγωγική τους διαδικασία ή στη παροχή υπηρεσιών, ή προτίθενται να πωλήσουν αυτά τα άυλα περιουσιακά τους στοιχεία. Ως άυλα περιουσιακά στοιχεία νοούνται οι ευρεσιτεχνίες, αλλά και συγκεκριμένα σήματα κατατεθέντα που ουσιαστικά έχουν την ίδια λειτουργική σημασία με τις ευρεσιτεχνίες, καθώς επίσης και διαδικασίες και τεχνογνωσία που σχετίζονται με βιομηχανικές, εμπορικές και επιστημονικές δραστηριότητες και μπορούν να προστατευθούν νομικά

Η Αρωγή για Οικονομική Ανάπτυξη (ACE) είναι ένα εργαλείο που βοηθά επιχειρήσεις που επιθυμούν την ανακεφαλαιοποίησή τους. Συγκεκριμένα παρέχεται σε αυτές τις επιχειρήσεις μείωση της φορολογητέας τους ύλης κατά ποσό που αντιστοιχεί στο 4,5% το 2016 και 4,75% το 2017 της ονομαστικής απόδοσης των νέων ιδίων κεφαλαίων τους.

Προκειμένου το οικονομικό μοντέλο της Ιταλίας να μεταβεί στη ψηφιακή εποχή και να μετασχηματισθεί ανάλογα η βιομηχανική της παραγωγή, εκπονήθηκε και ισχύει από εφέτος (2017) το σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής Industry 4.0 (I4.0). Η λογική πίσω από την συγκεκριμένη πολιτική είναι η υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων και εργαλείων προκειμένου να τονωθεί ο βιομηχανικός μετασχηματισμός, να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση της έρευνας και τεχνολογίας και να ενθαρρυνθούν μέσω κινήτρων οι ιδιωτικές επενδύσεις.