Ερωτήματα όπως «είμαι χρήσιμος;» και «με ποιον τρόπο;» απασχολούν αναμφίβολα πολύ κόσμο σε διάφορες φάσεις της ζωής του. Ωστόσο, ακόμα και όταν με διαύγεια οδηγούμαστε να αναρωτιόμαστε κάτι τέτοιο, πολλές φορές δεν γνωρίζουμε πώς να το απαντήσουμε. Ευτυχώς, σε τέτοιες περιπτώσεις πολύτιμοι αρωγοί μας γίνονται τα βιβλία, που λειτουργούν ως οδηγοί ώστε να βγούμε αισίως από τον λαβύρινθο της σκέψης μας βρίσκοντας τις κατάλληλες απαντήσεις στα βασανιστικά ερωτήματα.
Ο συγγραφέας του βιβλίου «Η αξία του να είσαι χρήσιμος», Θοδωρής Σπηλιώτης, έγραψε το εν λόγω πόνημα προκειμένου να τονίσει τη σημασία της χρησιμότητας, καθώς μέσω της προσφοράς στους συνανθρώπους μας αλλά και της προσωπικής μας ανάπτυξης αισθανόμαστε χρήσιμοι και άρα δίνουμε νοηματοδότηση στη ζωή μας.
Αφού πρώτα επιχειρεί να δώσει έναν ορισμό στη χρησιμότητα, ο συγγραφέας προχωρά αναλύοντας το πώς μπορούμε να φανούμε χρήσιμοι. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μονάχα εάν θέσουμε στην πραγματικότητα έναν στόχο, αναλογιζόμενοι τι είναι αυτό που θέλουμε να πετύχουμε. Το να είναι κανείς χρήσιμος είναι ιδιαίτερης σημασίας καθώς αυξάνει την αυτοπεποίθησή του, βελτιώνει την ευημερία του και ταυτόχρονα βοηθά στη δημιουργία ενός καλύτερου περιβάλλοντος για όλους. Έτσι, αίσθηση πληρότητας αποκτάμε όταν, εκτός από το άτομό μας, βοηθάμε και την κοινότητά μας, τους γύρω μας.
Ούτως ή άλλως, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, ο άνθρωπος χρειάζεται να έχει έναν απώτερο σκοπό ζωής, ο οποίος αναγκαστικά περνάει μέσα από τη χρησιμότητά του. Επομένως, χρειάζεται να αναζητήσουμε και να βρούμε τη χρησιμότητά μας ώστε σε ένα δεύτερο στάδιο να βρούμε κι έναν σκοπό. Με αυτή την αφορμή, ο Σπηλιώτης απαριθμεί μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα που έχει ένας άνθρωπος ευτυχισμένος, μιας και η χρησιμότητα θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα συνώνυμα της ευτυχίας.
Στη συνέχεια, ο συγγραφέας δεν παραλείπει να αναφέρει πόσο σημαντικό είναι να είμαστε υπεύθυνοι, να καλλιεργούμε την κριτική σκέψη μας, να φερόμαστε με σύνεση και να βοηθάμε τους συνανθρώπους μας χωρίς να περιμένουμε αντάλλαγμα. Το τελευταίο, μάλιστα, είναι μια μορφή αυτοθυσίας που αυξάνει την πνευματική μας ενέργεια και ενσυναίσθηση.
Ο χρήσιμος άνθρωπος του σήμερα είναι ο καινοτόμος, αυτός που δεν εγκαταλείπει εύκολα, επιμένει στους στόχους του και αφοσιώνεται στη βελτίωση της κοινότητάς του. Θέλει να πάει την κοινωνία ένα βήμα παρακάτω αλλά την ίδια στιγμή δεν παραλείπει να φροντίζει και τον εαυτό του. Και αν κάποιος από εμάς ακόμα αναρωτιέται για ποιον λόγο χρειάζεται να είμαστε χρήσιμοι, ο συγγραφέας έχει φροντίσει και γι’ αυτό, μιας και αναλύει διεξοδικά τους λόγους, ενώ δεν ξεχνάει να αναφερθεί και στο αναπόφευκτο για όλους μας αίσθημα της απόρριψης, που όμως καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε σαν όπλο για να εξελιχθούμε. Όπως και να ‘χει, η απόρριψη δεν σχετίζεται με την προσωπική μας αξία, που είναι αδιαπραγμάτευτη, αλλά με παράγοντες έξω από εμάς, πολλές φορές απρόβλεπτους.
Ο Σπηλιώτης έξυπνα καταπιάνεται με όλες τις εκφάνσεις της χρησιμότητας. Για παράδειγμα, επισημαίνει τι καθιστά κάποιον χρήσιμο εργοδότη και αντίστοιχα χρήσιμο εργαζόμενο, ενώ σημειώνει τον ρόλο της χρησιμότητας στην εκπαίδευση, στην οικονομία αλλά και στη φροντίδα του περιβάλλοντος. Επίσης, καταρρίπτει το σκεπτικό σύμφωνα με το οποίο αυτός που δεν προσφέρει είναι «άχρηστος», καθώς θα ήταν άδικο να κρίνουμε κάποιον μόνο βάσει της προσφοράς του σε άλλους. Σημαντικό ρόλο παίζουν, άλλωστε, οι επιλογές που κάνουμε, ο τρόπος ζωής μας, η αυτοεξέλιξη και η αυτοεκτίμηση.
Σκοπός του συγγραφέα είναι να προσφέρει έναν πλήρη οδηγό για την εξ΄ ολοκλήρου κατανόηση της χρησιμότητας. Αυτό δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της θεωρίας, αλλά χρειάζεται ταυτόχρονα και η εξάσκηση.
Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, αυτό που μας μένει είναι η θέληση να γίνουμε καλύτεροι. Εξάλλου, ο συγγραφέας επισημαίνει πως η επίτευξη στόχων και η αναγνώριση είναι ικανές να προσφέρουν μια αίσθηση ευτυχίας. Πάνω απ’ όλα, ας μην ξεχνάμε ότι σημαντικό είναι να διάγουμε τον βίο μας βρίσκοντας τη δική μας ισορροπία ανάμεσα στην επιτυχία και την ευτυχία, καθώς και ορίζοντας τους δικούς μας στόχους και προτεραιότητες. Όλοι μας έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος μέσα από την αγάπη, τη συνεισφορά και την αλληλεγγύη.
Μπορεί να φαίνεται απλό, ίσως και επιφανειακό σε μερικούς, αλλά οι πολυάσχολες ζωές μας συχνά δεν αφήνουν περιθώριο να σκεφτούμε πως η χαρά και η ολοκλήρωση βρίσκονται στην ουσία στις μικρές πράξεις και όχι σε κάτι απαραίτητα μεγαλεπήβολο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, φτάνοντας στο τέλος του «Η αξία του να είσαι χρήσιμος», διαπιστώνουμε πως μόνο μέσω της χρησιμότητας νιώθουμε πλήρεις. Γιατί η χρησιμότητα είναι αυτό που μας κάνει, τελικά, ανθρώπους
Σχόλια