Όλα όσα συζητήθηκαν στο 4th Law Forum on Taxation

Το συνέδριο άνοιξε με τον χαιρετισμό και την εισαγωγική του ομιλία o υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κος. Χρίστος Δήμας. Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αρμόδιος για τη φορολογική πολιτική, αναφέρθηκε στις τρέχουσες μεταρρυθμίσεις και τα νέα εργαλεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στην καταπολέμηση και ελαχιστοποίηση της φοροδιαφυγής. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο έργο της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών και των ERP με τα τερματικά POS, το περιβάλλον my DATA, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των φορολογικών και τελωνειακών αρχών καθώς και στη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης για την εξόρυξη μεγάλων (φορολογικών) δεδομένων στο πλαίσιο της καταπολέμησης και ελαχιστοποίησης της φοροδιαφυγής.

Επιτακτική ανάγκη για ένα απλοποιημένο και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο

Στον χαιρετισμό του, ο κος. Κωνσταντίνος Κόλλιας, πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, αναφέρθηκε σε βασικά ζητούμενα της φορολογικής διαδικασίας, αναδεικνύοντας την επιτακτική ανάγκη για ένα σταθερό, δίκαιο και απλοποιημένο φορολογικό πλαίσιο που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ύπαρξη ενός σταθερού φορολογικού πλαισίου, με μείωση των φορολογικών συντελεστών και στην επανεξέταση του αναχρονιστικού μέτρου θέσπισης τεκμηρίων. Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία της άμεσης κωδικοποίησης της φορολογικής νομοθεσίας για την ενίσχυση της διαφάνειας και της κατανόησης από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Τέλος, ο πρόεδρος αναφέρθηκε στη συμφωνία του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (με τη στήριξη της ΑΑΔΕ), για την υλοποίηση της νέας νομοθετικής ρύθμισης που προτάθηκε από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος και αφορά στη διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων».

Σε τρεις άξονες οι αλλαγές στον φορολογικό κόσμο

Στην εναρκτήρια τοποθέτησή του σχετικά με τις τρέχουσες φορολογικές εξελίξεις, ο κος. Στέφανος Μήτσιος, Tax Partner και Chief Operating Officer της EY Ελλάδος, και πρόεδρος της Φορολογικής και Λογιστικής Επιτροπής του ΣΑΕ|Ε αναφέρθηκε στις δραστικές αλλαγές που βιώνει ο φορολογικός κόσμος, που τοποθετούνται σε τρεις άξονες: στη νέα ψηφιακή και τεχνολογική πραγματικότητα, στις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο, και στις επικείμενες φορολογικές αλλαγές. Οι άξονες, αυτοί, σημείωσε, ότι πρέπει να ιδωθούν και υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ειδικά κατόπιν της πρόσφατης έκθεσης Ντράγκι, τονίζοντας ότι, τόσο σε επίπεδο Ε.Ε., όσο και στην Ελλάδα, η φορολογική πολιτική πρέπει να χαράσσεται με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα και τοποθετώντας τον άνθρωπο στο επίκεντρο.

Στη συνέχεια, ο κ. Μήτσιος, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στα σημαντικά βήματα προόδου σχετικά με ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελληνικής Φορολογικής Διοίκησης, υπογραμμίζοντας ότι «είμαστε πολύ κοντά στη σκιαγράφηση του φορολογικού “προφίλ” κάθε φορολογούμενου, ώστε η ζωή του να συνάδει και με τη φορολογική δήλωσή του», δίνοντας ως παράδειγμα τη χρήση ακόμη και των social media για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Επιπρόσθετα, ο κ. Μήτσιος σχολίασε ότι όλοι αυτοί οι νέοι παράγοντες, οδηγούν στην ανάγκη για μετασχηματισμό των φορολογικών διευθύνσεων. Έκανε αναφορά στην πιθανολογούμενη αναθεώρηση του φορολογικού πλαισίου του μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, τονίζοντας ότι θα πρέπει τουλάχιστον να εξασφαλιστεί πως τα υπάρχοντα φορολογικά οφέλη των εν ισχύ νόμων περί μετασχηματισμών θα συνεχίσουν να ισχύουν . Ειδική, δε, αναφορά έκανε σχετικά με την πάταξη του της φοροδιαφυγής, τονίζοντας ότι – παρά τον κάποιο περιορισμό της, που έχει αρχίσει να διαφαίνεται – οι μισθωτοί εξακολουθούν να επωμίζονται ακόμη δυσανάλογο φορολογικό βάρος ως αποτέλεσμά της, καλώντας για την εισαγωγή ελαφρύνσεων, τηρουμένων, όμως, των δημοσιονομικών περιθωρίων.

Στο πρώτο panel, με θέμα «Φορολογικές εξελίξεις στην Ευρωπαική Ένωση» συμμετείχε η κα Δήμητρα Χ. Πάσσιου, LL.M Lawyer - Partner, Saplegal - A.S. Papadimitriou & Partners Law Firm. Θέμα της ομιλίας της ήταν οι πρόσφατες εξελίξεις στην ανταλλαγή πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ σύμφωνα με τις Οδηγίες για τη διοικητική συνεργασία (DAC), ενώ έγινε αναφορά στη διαδικασία αξιολόγησής τους που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, δόθηκε έμφαση στο πλαίσιο των υποχρεώσεων υποβολής πληροφοριών για διασυνοριακές ρυθμίσεις φορολογικού σχεδιασμού που προβλέπονται στη DAC 6 (Οδηγία 2018/822/ΕΕ), όπως διαμορφώθηκε από την πρόσφατη νομολογία του ΔΕΕ, ειδικότερα ως προς τους δικηγόρους οι οποίοι δεσμεύονται από το δικηγορικό απόρρητο.

Φορολογικές μεταρρυθμίσεις στον νέο προγραμματικό κύκλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Δρ Αθηνά Καλύβα, επικεφαλής της Οργανικής Μονάδας Οικονομικής Πολιτικής της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Ε.Ε, αναφέρθηκε στις προτεραιότητες και τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις στον νέο προγραμματικό κύκλο της Ε. Επιτροπής. Ειδικότερα, αναλύθηκε το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, παρουσιάσθηκαν οι μεγα-τάσεις που θα επηρεάσουν τη φορολογική πολιτική (Δημογραφικό, ψηφιοποίηση, παγκοσμιοποίηση, κλιματική αλλαγή, και την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Οικονομίας) καθώς και οι ειδικότερες προτεραιότητες σε συγκεκριμένους τομείς της φορολογίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάθεση αρμοδιοτήτων για τη φορολογία στον αρμόδιο Επίτροπο για το κλίμα προσδιορίζει και την ιδιαίτερη έμφαση που αποδίδεται στη φορολογία περιβάλλοντος ως εργαλείου για την αντιμετώπιση επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, η εθνική ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων, η αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των φορολογικών κινήτρων και η επιτυχής συνέχιση εφαρμογής των οροσήμων του Ταμείου Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του φορολογικού συστήματος και στη Χώρα μας, ιδιαίτερα στο νέο πλαίσιο των κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης.

Στη συνέχεια, η κα Ελίνα Χρονοπούλου, Partner στο Φορολογικό Τμήμα της EY Ελλάδος, στην ομιλία της με τίτλο «Πώς εξασφαλίζω τη διαθεσιμότητα των δεδομένων για συμμόρφωση με διεθνείς φορολογικές απαιτήσεις;» αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις για συλλογή και επεξεργασία δεδομένων. Χρησιμοποίησε πρακτικά παραδείγματα και προβληματισμούς που σχετίζονται με την εφαρμογή μερικών από τις σημαντικότερες διεθνείς φορολογικές εξελίξεις που έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται στην Ελλάδα. Παράλληλα, ανέλυσε τη μεθοδολογία για το σχεδιασμό μιας συνολικής στρατηγικής διαχείρισης και λειτουργικής ετοιμότητας, προκειμένου οι επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις τους για φορολογική συμμόρφωση.

Για τη νομολογία του Χαρτοσήμου

Αναδρομή στα ορόσημα της νομολογίας του Χαρτοσήμου και στα κύρια ζητήματα που απασχόλησαν κατά την εφαρμογή του, έκανε ο κ. Παναγιώτης Δαβέρος, ανώτερος διευθυντής, επικεφαλής Φορολογικών & Τελωνειακών Ομίλου HELLENiQ ENERGY. Κατά την ομιλία του, με θέμα «Από το Χαρτόσημο στο Ψηφιακό Τέλος Συναλλαγής – Ένας αιώνας διατάξεων, ερμηνειών και αμφισβητήσεων», εστίασε στο πλήθος περιπτώσεων που χρειάσθηκε να επιλυθούν δικαστικά, επιβαρύνοντας τις επιχειρήσεις με αύξηση του κόστους συμμόρφωσης και επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα. Ανέδειξε τις βασικές πτυχές του νέου πλαισίου με την εισαγωγή του Ψηφιακού Τέλους από 01/12/2024, που επιδιώκει να είναι απλούστερο έχοντας ως παρακαταθήκη τα διδάγματα του παρελθόντος, αν και η επιτυχία υλοποίησης μένει να αξιολογηθεί στην πράξη. Κατέθεσε, τέλος, χρήσιμες προτάσεις, κυρίως για την εφαρμογή του ορίου των € 150 χιλ. ανά δάνειο και την επέκταση των ομολογιακών δανείων εντός Ε.Ε.

Οι προκλήσεις για τις εταιρείες στη σύγχρονη ελληνική "φορολογική πραγματικότητα"

Η κα Λεπίδα Νικολαΐα-Άννα, δικηγόρος και εταίρος της εταιρείας Δρυλλεράκης Δικηγορική Εταιρεία, μαζί με την κα Αδαμάρα Μαρία, Head of Tax, Siemens, συζήτησαν κάποιες από τις προκλήσεις των εταιρειών στη σύγχρονη ελληνική «φορολογική πραγματικότητα». Ανέπτυξαν κριτικά το παράδειγμα του ψηφιακού τέλους συναλλαγής στο πλαίσιο του στόχου της καλής νομοθέτησης, συζήτησαν επί του τρίπτυχου «Δημοσιονομικοί στόχοι – Επενδυτικό Περιβάλλον – Ασφάλεια Δικαίου» επισημαίνοντας την ανασφάλεια που τελικά βιώνουν οι επιχειρήσεις στο πεδίο τυπολατρικών διατάξεων που έχουν παραμείνει στη νομοθεσία από το απώτερο παρελθόν, τις δυσκολίες στην αναζήτηση των τόκων που οφείλονται από το Δημόσιο και την ανάγκη νέων δικαστικών αγώνων, την κάμψη της γραμματικής ερμηνείας των φορολογικών διατάξεων. Τέλος συζητήθηκαν με τον γνωστό δημοσιογράφο Αντώνη Παπαγιαννίδη προτάσεις για τη καλύτερη νομοθέτηση με την παράλληλη συμμετοχή των επιχειρηματικών φορέων στο στάδιο της σύνταξης του νόμου και όχι μόνο στο πεδίο της διαβούλευσης, την απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου με έμφαση στη σαφήνεια και την κωδικοποίηση και τέλος την ταχεία αντιμετώπιση των ζητημάτων που δημιουργούνται κατόπιν της εφαρμογής ενός νόμου δημιουργώντας ομάδες δράσης με τη συμμετοχή της ΑΑΔΕ, του Υπουργείου και των επιχειρηματικών φορέων.

Ο κ. Πέτρος Πανταζόπουλος, δικηγόρος, Επικ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ και εταίρος στη Φορτσάκης Διακόπουλος και Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρεία αναφέρθηκε στην ομιλία του, στις σημαντικότερες μεταβολές που επέφερε στις φορολογικές διαδικασίες ο τελευταίος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, με επίκεντρο τις αλλαγές και τα ανοιχτά ερμηνευτικά ζητήματα στο πεδίο ειδικά των φορολογικών ελέγχων.

Οι κ.κ. Εύα Σωτηροπούλου και Ελένη Μπέκα, διευθύντριες στην ΑΑΔΕ, στο πρώτο μέρος της παρουσίασής τους έκαναν μια σύντομη και γενική περιγραφή του σκοπού, του νομοθετικού πλαισίου και της διαδικασίας των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής οφειλών που παρέχονται από την φορολογική διοίκηση. Στη συνέχεια επικεντρώθηκαν στις βασικές αρχές και διαδικασίες του Νόμου Δεύτερης Ευκαιρίας (Ν.4738/2020) και στις αλλαγές που ήταν απαραίτητο προχωρήσει η φορολογική διοίκηση (οργανωτικές και συστημικές) προκειμένου να ενσωματωθούν αυτές κατά την διαχείριση των φορολογικών οφειλών. Στο πρακτικό μέρος της παρουσίασής τους επικεντρώθηκαν στο Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών παραθέτοντας συμπεράσματα και σχετικά στατιστικά στοιχεία.

Στο δεύτερο panel με τίτλο «Επίκαιρα φορολογικά θέματα», ο κος. Θωμάς Παραμύθας, Δικηγόρος και Φορολογικός Σύμβουλος, παρουσίασε τις ειδικότερες πτυχές των συχνότατα εφαρμοζόμενων, στα πλαίσια φορολογικών ελέγχων, έμμεσων τεχνικών, παρουσιάζοντας κρίσιμα θέματα που προκύπτουν από την εφαρμογή τους τόσο όσον αφορά τις προϋποθέσεις προσφυγής σε αυτές όσο και τον τρόπο πρακτικής εφαρμογής από τις φορολογικές αρχές. Επικεντρώθηκε δε ιδιαίτερα, αφού ανέλυσε κρίσιμες προβληματικές του θέματος, στον τρόπο που τα ελληνικά διοικητικά δικαστήρια εφάρμοσαν τις έμμεσες μεθόδους και ερμήνευσαν τις νομοθετικές διατάξεις που τις προβλέπουν, παρουσιάζοντας τα πρόσφατα νομολογιακά συμπεράσματα, ενώ παράλληλα έκανε αναφορά σε ενδιαφέρουσες αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών επί σχετικών ενδικοφανών προσφυγών που ασκήθηκαν.

Η κα. Γεωργία Σουρλαντζή, Οικονομική Διευθύντρια της AbbVie Φαρμακευτικής Α.Ε., ανέδειξε την αναγκαιότητα ύπαρξης κινήτρων στον κλάδο του φαρμάκου όπου η δημόσια κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη είναι κάτω του μέσου όρου της Ευρωπαικής Ένωσης, και η συμμετοχή της φαρμακοβιομηχανίας έχει φτάσει στο 50% με βάση πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ. Ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψιν την σημαντικότητα της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, αναφέρθηκε στις εναλλακτικές συμψηφισμού των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης με το Clawback, μέσω του Εθνικού Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς και τις σχετικές αποφάσεις της ΓΓΕΚ, επισημαίνωντας ότι ενώ στον τομέα της παραγωγής τα κίνητρα αποδίδουν, στον τομέα των κλινικών μελετών θα πρέπει να σχεδιαστούν με βάση την φύση των σχετικών δαπανών για να είναι η χώρα μας ανταγωνιστική.

Ο κος. Ανδρέας Γ. Κούκνης, Δικηγόρος, εταίρος της δικηγορικής εταιρείας «ΚΕΡΑΜΕΥΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ» (KPP Law) παρουσίασε και ανέλυσε ερμηνευτικά ζητήματα που ανακύπτουν από τις νέες φορολογικές ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις, όπως τις ρυθμίσεις περί φορολογικού ελέγχου που εισήχθησαν στο Νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας Ν. 5104/2024, καθώς αυτές περί υπαγωγής επιχειρηματικών δανείων στο ψηφιακό τέλος συναλλαγών του Ν. 5135/2024. Περαιτέρω παρουσίασε νομολογιακές εξελίξεις στα πεδία της φορολογικής διαδικασίας αλλά και των άμεσων και έμμεσων φόρων (παραγραφή, ειδικά θέματα ΦΠΑ και φορολογίας εισοδήματος) επί κρίσιμων ζητημάτων που απασχολούν τα νομικά πρόσωπα.

Διαφάνεια και βιωσιμότητα στους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς

Στη συνέχεια, η κα Αναστασια Χαλκίδου, CFO & συνιδριτρια της Quantum BITS και μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου του ACCA, τόνισε στην ομιλία της τη σημασία της διαφάνειας και της βιωσιμότητας στους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στο πλαίσιο της συμμόρφωσης με τα κριτήρια ESG. Εξήρε τις βελτιώσεις που έφερε ο Νόμος 4873/2021 στο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και εποπτίας των οργανώσεων αυτών και αναφέρθηκε στο Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών του Ιδρύματος Μποδοσάκη το οποίο αναμένεται να συμβάλει στο διάλογο για περαιτέρω βελτιώσεις. Παράλληλα, ανέδειξε τον καθοριστικό ρόλο των λογιστών και ελεγκτών ως θεματοφύλακες του δημοσίου συμφέροντος τοσο ως προς τη χρηστή διακυβέρνηση των μη κερδοσκοπικών οργανισμών όσο και ως προς την παροχή χρηματοοικονομικών και μη πληροφοριών.

Στο τρίτο panel, με θέμα «Οι χρήσεις της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στην ανίχνευση και σύλληψη της φοροαποφυγής & φοροδιαφυγής», η κα. Στέλλα Σαριτζόγλου, Partner, Tax services, EY Greece, αναφέρθηκε στις εξελίξεις και τις προκλήσεις σχετικά με τη διαβίβαση δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA εστιάζοντας στην ενεργοποίηση από την 1η Δεκεμβρίου 2024 της έκδοσης και διαβίβασης δεδομένων ψηφιακών παραστατικών διακίνησης στην πλατφόρμα myDATA. Παρουσίασε το νομοθετικό πλαίσιο, τα βασικά σημεία της νέας διαδικασίας καθώς και τα επόμενα βήματα, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Κλείνοντας, επισήμανε ότι, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, η χρήση της τεχνολογίας θα είναι ωφέλιμη τόσο για τις ίδιες όσο και για τη Φορολογική Διοίκηση. Οι επιχειρήσεις θα έχουν την ευκαιρία να ψηφιοποιήσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα και να διευκολύνουν την καθημερινότητά τους, ενώ η Φορολογική Διοίκηση θα έχει τη δυνατότητα διενέργειας στοχευμένων ελέγχων με σκοπό την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

"Η ΑΑΔΕ πρέπει να ανταποκριθεί στις περιστάσεις με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο"

Τέλος, η κα. Λυδία Διαμαντοπούλου, Αυτοτελές Τμήμα Υποστήριξης - Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Λειτουργιών, ΑΑΔΕ, ανέφερε πως η Α.Α.Δ.Ε., έχοντας νευραλγικό ρόλο στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον με πλείστες και ποικίλες προκλήσεις πρέπει να ανταποκριθεί στις περιστάσεις με τον πλέον αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο. Υιοθετεί σύγχρονα εργαλεία και μεθόδους που η διεθνής πρακτικά έχει αναδείξει ως κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας του σκοπού και των στόχων των δημοσίων οργανισμών.

Το συνέδριο συντόνισε ο δικηγόρος και δημοσιογράφος, κ. Αντώνης Παπαγιαννίδης.