Σημεία από τη Συνέντευξη Τύπου του Υπ. Υγείας για τα νέα συστήματα ελέγχων της ΗΔΙΚΑ κατά της υπερσυνταγογράφησης στο ΕΣΥ

Ο Άδωνις Γεωργιάδης σχολίασε περί του θέματος εδώ.

Η διοικήτρια και πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), Θεανώ Καρποδίνη, δήλωσε με τη σειρά της: «Ο υπουργός Υγείας, κ. Γεωργιάδης, από τον Απρίλιο του 2024 αναμόρφωσε το θεσμικό πλαίσιο επιβολής κυρώσεων και ποινών για γιατρούς και φαρμακοποιούς κάνοντας τρεις σημαντικές παρεμβάσεις. Μας έδωσε τη δυνατότητα για τους γιατρούς που υπερβαίνουν τα όρια του μηνιαίου πλαφόν συνταγογράφησης, να μπορούμε να έχουμε μια πιο ευέλικτη διαδικασία που απευθείας μας δίνεται η δυνατότητα να καταλογίζουμε ποινές χωρίς να χρειάζεται να παραπέμψουμε αυτές τις περιπτώσεις στην Επιτροπή Ελέγχου Συνταγογραφίας. Δίνεται επίσης η δυνατότητα ad hoc ελέγχων. Αυτό μας δίνει μεγαλύτερη ευελιξία για να μπορούμε με αποφάσεις του Δ.Σ του ΕΟΠΥΥ να παραπέμπουμε στην Επιτροπή Συνταγογραφίας και πράγματα τα οποία δεν είναι μέσα στη διαδικασία που είναι θεσπισμένη όταν και εφόσον υφίστανται ισχυρές ενδείξεις παραβατικής συνταγογράφησης και απάτης. Επίσης, μας έδωσε τη δυνατότητα να εξειδικεύσουμε τους δείκτες παραβατικότητας και στα φαρμακεία. Να μην χρειάζεται δηλαδή νομοθετική παρέμβαση. Με την εξουσιοδοτική που έχουμε μπορούμε όπου βλέπουμε ότι ανοίχτηκε ένα νέο παράθυρο παραβατικότητας, αμέσως να παίρνουμε τα αναγκαία μέτρα. Εκτός από τη δυνατότητα για τη συνταγογράφηση των φαρμάκων, η σημαντικότερη καινοτομία που προέβλεψε ο Υπουργός είναι το αντίστοιχο πλαίσιο επιβολής κυρώσεων και ποινών και για τις διαγνωστικές εξετάσεις, και για τα ιατρολογικά προϊόντα και λοιπά».

Η πρόεδρος & διευθύνουσα σύμβουλος της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. Νίκη Τσούμα, δήλωσε: «Θέλω να προσθέσω τη σημασία και τη συμβολή της τεχνολογίας και της πληροφορικής σε όλη αυτή τη δράση που γίνεται από το Υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ. Η ΗΔΙΚΑ είναι οργανισμός ο οποίος παρέχει τα ψηφιακά εργαλεία. Τα συστήματα πληροφορικής πλέον από τη στιγμή που έχουμε περάσει στη ψηφιακή μεταρρύθμιση, είναι online και είναι ικανά να έχουν δεδομένα κωδικοποιημένα, να παρακολουθούν και να καταγράφουν σε οποιοδήποτε χρόνο γίνεται οποιαδήποτε συναλλαγή, έτσι ώστε να μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα. Δουλεύουμε πάνω στο σύστημα της συνταγογράφησης, ένα εξελιγμένο σύστημα ΒΙ (business intelligent), το οποίο τροφοδοτείς με ερωτήματα και σου δίνει εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεσαι. Όπως παράδειγμα πόσοι ή ποιοι ασθενείς έχουν μεγαλύτερο αριθμό από αυτόν σε συνταγές, πόσοι και ποιοι πολίτες έχουν μεγαλύτερο αριθμό από αυτόν τον συγκεκριμένο σε αυτό το φάρμακο, κτλ. Επίσης «τρέχουμε» και antifraud συστήματα, τα οποία είναι πιο εξελιγμένα και βρίσκουν συμπεριφορές παραβατικές και άρα, εκεί πάμε και βρίσκουμε τις περιπτώσεις απάτης».

Ακουλουθούν οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων

Δημοσιογράφος: Είπατε ότι απαγορεύτηκε η εκτέλεση συνταγών σε κάποιους φαρμακοποιούς που εμπλέκονται στο σύστημα για 6-12 μήνες. Τι είναι αυτό; Τιμωρία; Δηλαδή δεν θα είναι ισόβια η αφαίρεση του δικαιώματος; Και για τους γιατρούς τι ισχύει; Στους γιατρούς αυτούς που εντοπίστηκαν θα αφαιρεθεί ισοβίως η δυνατότητα να συνταγογραφούν φάρμακα μέσω του ΕΟΠΥΥ;

Άδωνις Γεωργιάδης: Όλες οι ποινές, όπως ξέρετε, πρέπει να έχουν μία αναλογικότητα από το Σύνταγμα. Κάθε ποινή που ξεπερνάει την αναλογικότητα πέφτει στα δικαστήρια. Το ποια θα είναι η περαιτέρω πορεία ενός εκάστου εξαρτάται από την εξέλιξη της υπόθεσής τους, γιατί αυτές οι υποθέσεις όλες θα έχουν και δικαστικές διαδικασίες. Τώρα μιλάμε για τις διοικητικές διαδικασίες. Οι διοικητικές διαδικασίες είναι άμεσες, σε πρώτο χρόνο. Όλοι θα ελεγχθούν φορολογικά. Όσοι έχουν κάνει πράξεις που είναι ποινικά κολάσιμες -γιατί πάνω από ένα ποσό και πέρα είναι κακουργήματα- θα δικαστούν αναλόγως. Εμείς δεν έχουμε δικαστικές αρμοδιότητες. Εμείς ενημερώνουμε τις αρμόδιες Αρχές και οι αρμόδιες Αρχές κάνουν το κομμάτι που αναλογεί στη δική τους αρμοδιότητα. Όλα, όμως, ξεκινούν από εμάς. Εμείς συλλέγουμε τα στοιχεία, ενημερώνουμε τις Αρχές και προχωρούν αυτές οι υποθέσεις.

Δημοσιογράφος: Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι πάνω από μια δεκαετία που λειτουργεί. Δεν είχαμε τέτοια ζητήματα, εντοπισμού παραβατικών συμπεριφορών μέχρι σήμερα; Δηλαδή, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να ισχύει από τα προηγούμενα χρόνια, δέκα χρόνια τουλάχιστον;

Άδωνις Γεωργιάδης: Στο διάστημα της θητείας μου, έχω θέσει το ζήτημα αυτό ως βασική μου προτεραιότητα. Γι' αυτό ψήφισα και αυτούς τους νόμους. Πέρασε, ωστόσο, από τα ψιλά στην Βουλή. Γιατί πολλές φορές στη Βουλή περνούν στα ψιλά τα σημαντικά και γίνεται φασαρία για τα ασήμαντα. Οι νόμοι αυτοί έγιναν ακριβώς για να μπορούμε να αλλάξουμε τον χαρακτήρα με τον οποίο χρησιμοποιείται η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, προφανώς, είναι ένα εργαλείο που διευκολύνει πολύ όλους στον τρόπο που προμηθευόμαστε τα φάρμακα μας. Μπορεί, επίσης, να βοηθάει τον ΕΟΠΥΥ να κάνει γρηγορότερα τους λογαριασμούς, τις εκκαθαρίσεις του, αλλά και τις εταιρείες να ξέρουν τι πουλάνε. Έχει ένα χαρακτήρα γενικής τάξεως. Εμείς κάναμε ένα βήμα παραπάνω: αλλάζουμε τον χαρακτήρα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης όχι μόνο σαν ένα εργαλείο καταγραφής και τάξης, αλλά και σαν ένα εργαλείο καταπολέμησης της απάτης. Αυτό, στον βαθμό που γίνεται τώρα, δεν γινόταν στο παρελθόν, όχι.

Δημοσιογράφος: Γι' αυτούς, λοιπόν, τους ασθενείς οι οποίοι εμπίπτουν σε αυτές τις περιπτώσεις των λίγων κακών γιατρών, όπως μας είπατε, θα υπάρξει κάποια πρόβλεψη, ενδεχομένως παρέμβασης στον εκάστοτε ιατρικό ηλεκτρονικό τους φάκελο, έτσι ώστε να μπορέσουν να μπουν σε μια σειρά και αν, ό μη γένοιτο, προκύψει κάτι, όπως μας είπατε σε κάποιο νοσοκομείο, να μπορούν να βγάλουν μια άκρη;

Θεανώ Καρποδίνη: Όταν είτε εμείς πιάνουμε τέτοιες περιπτώσεις, είτε οι ασθενείς καταγγέλλουν μέσω της πρόσβασης που έχουν στον φάκελό τους στον ΕΟΠΥΥ ότι έχει συνταγογραφηθεί μια εξέταση που δεν την έχει κάνει ποτέ, σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει διαδικασία που αφενός ο δικός μας ο φάκελος ενημερώνεται, αφετέρου στέλνουμε στην ΗΔΙΚΑ τα στοιχεία ώστε αυτά τα πράγματα να φύγουν από το μητρώο του.

Άδωνις Γεωργιάδης: Σε κάθε περίπτωση στοιχειωμένης απάτης θα υπάρχει πρόβλεψη εκκαθάρισης του φακέλου του ασθενούς ώστε να μην έχει πρόβλημα στη συνταγογράφηση και να μην υπάρχει λάθος ιατρική διάγνωση στο μέλλον, καθόσον ένας γιατρός που θα βλέπει τον ιατρικό του φάκελο μετά από μερικά χρόνια, δεν μπορεί να γνωρίζει αν αυτά τα φάρμακα τα πήρε στα αλήθεια ή ήταν προϊόν τέτοιας απάτης. Εκεί θα υπάρξει τέτοιου είδους ηλεκτρονική εκκαθάριση.

Δημοσιογράφος: Έχετε αναφερθεί πολύ και στο ατομικό clawback για τις διαγνωστικές εξετάσεις. Δεν μας είπατε κάτι για τις διαγνωστικές εξετάσεις που έχει αρχίσει να εφαρμόζεται το ατομικό clawback. Θα δούμε κάτι και στο φάρμακο αντίστοιχο; Να μην ξεφεύγουν δηλαδή οι γιατροί από το μέσο όρο της ειδικότητάς τους στη συνταγογράφηση;

Άδωνις Γεωργιάδης: Στους γιατρούς στέλνεται μήνυμα μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης όταν ξεπερνούν το μέσο όρο. Ο γιατρός βλέπει πότε περνάει το μέσο όρο. Προσέξτε όμως: στον γιατρό δεν μπορώ να πω «σου απαγορεύω να γράψεις». Γιατί πράγματι, είναι πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις να πρέπει να το γράψει. Δεν θέλω να καταργήσουμε την ιατρική πράξη. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι το εξής: όταν κάποιοι γιατροί συγκεκριμένοι το κάνουν εξ συστήματος, τότε αυτομάτως το σύστημα λέει «ο κύριος Άδωνις Γεωργιάδης εξ συστήματος είναι εκτός πρωτοκόλλου», και τότε πρέπει να εξηγήσεις γιατί εσύ ειδικά τυχαίνει να είσαι ένας γιατρός που πρέπει εκ συστήματος να είσαι εκτός πρωτοκόλλου. Υπάρχουν περιπτώσεις γιατρών τις οποίες έχουμε ελέγξει που είναι σε κάποια χωριά και πραγματικά δεν μπορούν να τηρήσουν αυτούς τους μέσους όρους, γιατί εξυπηρετούν ένα πολύ ειδικό πληθυσμό. Δεν πρόκειται εμείς να τους πούμε να μην γράψουν. Μην πάμε από το ένα άκρο στο άλλο. Το ξεκαθαρίζω: τα συστήματα είναι εξελιγμένα για να μας προειδοποιούν για κάποιες πιθανότητες.

Δημοσιογράφος: Αναφερθήκατε προηγουμένως στον ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς. Επειδή το ακούμε πάρα πολλά χρόνια, είστε σε θέση να μας πείτε ποιο είναι το deadline και πότε θα έχουμε επιτέλους ψηφιακό φάκελο ασθενών;

Άδωνις Γεωργιάδης: Ο ηλεκτρονικός φάκελος του ασθενούς θα είναι έτοιμος του χρόνου. Και να πούμε ένα ευχαριστώ γι' αυτό στο Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μας έδωσε τους αναγκαίους πόρους ώστε να γίνει πραγματικότητα.

Δημοσιογράφος: Οι εξετάσεις που έγραφαν μέχρι τώρα οι γιατροί δεν μπορούν να ελεγχθούν;

Άδωνις Γεωργιάδης: Όχι. Οι εξετάσεις ειδικά δεν μπορούν, γιατί ήταν σε pdf μορφή μέχρι τώρα, δεν είναι ηλεκτρονικές. PDF σημαίνει να ανοίγεις την οθόνη και να πηγαίνεις να δεις με το μάτι αν αυτή η τιμή συμβαδίζει με αυτό που έβαλε με το χέρι. Αυτό θα προϋπέθετε τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό και χιλιάδες εργατοώρες. Όμως ήδη η εφαρμογή αυτή έχει αρχίσει να έχει επίπτωση για τη διαγνωστική δαπάνη και θα συμβάλει στον έλεγχό της.

Θεανώ Καρποδίνη: Ελέγχουμε την ψευδή εκτέλεση. Δηλαδή έχουμε αναδρομικά πάρει όλα τα στοιχεία αυτόματα από τα μηχανήματα των διαγνωστικών, τα λεγόμενα «packs» στα οποία εμείς βλέπουμε ότι π.χ. «έχει κοστολογηθεί στην Καρποδίνη αξονική άνω και κάτω κοιλίας» και μέσα στα «packs» είναι μόνο η άνω κοιλίας. Εκεί πάμε αναδρομικά και κάνουμε καταλογισμούς. Αυτό, όπως είπε ο Υπουργός θέλει πάρα πολύ κόσμο και πόρους, παρόλα αυτά το κάνουμε τμηματικά.

Δημοσιογράφος: Έχω την αίσθηση ότι είχατε πιεστεί από την αντιπολίτευση το καλοκαίρι για την κριτική που ασκούσε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το γεγονός ότι σήμερα ένα κομμάτι της αντιπολίτευσης δείχνει να μην είναι συγκροτημένο και ένα άλλο κομμάτι της δείχνει να ανασυγκροτείται, δεν σας προβληματίζει; Δεν θέλετε να έχετε αντιπολίτευση στο υπουργείο Υγείας;

Άδωνις Γεωργιάδης: Πρώτα απ' όλα, δεν με πιέζει καθόλου η αντιπολίτευση. Την ευχαριστιέμαι κιόλας. Με έχετε μπερδέψει με άλλον. Εσείς πιστεύετε στα αλήθεια ότι σήμερα το σύστημα λειτουργεί χειρότερα από πριν; Είναι ντροπή αυτά που λένε. Το σύστημα σήμερα δουλεύει, σας το λέω μετά λόγου γνώσης, καλύτερα από ποτέ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Σήμερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι στην καλύτερή του κατάσταση από ποτέ. Για να μην παρεξηγηθώ: θέλουμε να δουλέψει καλύτερα; Προφανώς. Θα βοηθούσε μια γόνιμη αντιπολίτευση που θα μας κάνει να δουλέψει καλύτερα; Ναι. Είναι καθήκον να δίνουμε προβλήματα, λύσεις σε προβλήματα που χρονίζουν, όπως αυτά που αναφέρω σήμερα; Ναι, αλλά όχι ότι το σύστημα καταρρέει ή ότι τα νοσοκομεία κλείνουν. Τα νοσοκομεία, πάντως, έχουν περισσότερα χρήματα στους προϋπολογισμούς από όσο ποτέ. Έχουν τις μαζικότερες προσλήψεις μονίμου προσωπικού σε μια διετία που είχαν ποτέ. Έχουν τους περισσότερους επικουρικούς γιατρούς που έχουν πάρει ποτέ σε μια διετία. Η αντιπολίτευση θα είναι σοβαρή όταν θα ασκεί κριτική επί των πραγματικών μεγεθών. Όταν ξεκινάει κάποιος και λέει «το ΕΣΥ καταρρέει», εγώ απλά ξέρω ότι αυτός είναι ανάξιος λόγου.

Δημοσιογράφος: Δεν υπάρχει δυνατότητα ελέγχου των ποσοτήτων που βγαίνουν από τις φαρμακαποθήκες, και αυτό είναι ένα θέμα που θέτουν οι φαρμακοποιοί. Για ποιον λόγο δεν προχωράει; Σκοπεύετε να βγάλετε κάποιες οδηγίες που με βάση αυτές θα μπορούν σε αυτές τις περιπτώσεις οι φαρμακοποιοί να προβαίνουν στις καταγγελίες παραβατικών συμπεριφορών; Και πού θα απευθύνονται;

Θεανώ Καρποδίνη: Οι φαρμακαποθήκες έχουν συγκεκριμένο πλαίσιο που οφείλουν να ενημερώσουν τον ΕΟΦ. Γιατί όταν γίνεται μια εισαγωγή, ο ΚΑΚ παίρνει κουπόνια από τον ΕΟΦ. Όταν, λοιπόν, μια φαρμακαποθήκη, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που έχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θέλει να κάνει μια εξαγωγή, είναι υποχρεωμένη να πάει στον ΕΟΦ και να καταργήσει τα κουπόνια. Άρα, αυτός είναι ένας δρόμος ο οποίος ελέγχεται. Και γι' αυτό ακριβώς κάναμε την εφαρμογή: γιατί ξέρουμε πια όχι μόνο από τη φαρμακαποθήκη που κάνουμε cross check τι θα δηλώσει, αλλά και από κάθε κάτοχο άδειας κυκλοφορίας, από κάθε φαρμακευτική εταιρία που έχει άδεια κυκλοφορίας φαρμάκων στη χώρα μας τι έδωσε και σε ποιον.

Άρης Αγγελής: Στην ουσία, με το ΗΣΠαΔιΦ έχουμε έναν αυτοματοποιημένο τρόπο συλλογής δεδομένων του τι μπαίνει και τι βγαίνει. Ύστερα μπορούμε να την επαληθεύουμε μέσω των αρμόδιων ελέγχων του αρμόδιου οργανισμού. Για το θέμα των ΚΑΧ, των χονδρεμπόρων των φαρμακαποθηκών, είναι ο ΕΟΦ αρμόδιο όργανο για να κάνει τον έλεγχο. Αντίστοιχα στα φαρμακεία έχουμε το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Οπότε ξέρουμε τι μπαίνει από τις φαρμακαποθήκες, τι πωλούν οι φαρμακαποθήκες ανά ΑΦΜ φαρμακείου, ξέρουμε τι βγαίνει δεδομένου ότι έχουμε το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Λαμβάνουμε, λοιπόν, εμείς αυτή την πληροφορία και μετά είναι αρμοδιότητα του σχετικού οργανισμού ή φορέα να κάνει τον έλεγχο για να επαληθεύσει αν τα δεδομένα είναι αληθινά. Οπότε υπάρχει τόσο η πληροφορία όσο και ο ελεγκτικός μηχανισμός.

Άδωνις Γεωργιάδης: Η δημιουργία του ΗΣΠαΔιΦ, επαναλαμβάνω, ήταν μια πρωτοβουλία που την έλαβα σχεδόν με το που ήρθα και έχει οδηγήσει στο εξής αποτέλεσμα: ενώ έχουμε πολύ μικρότερη λίστα σκευασμάτων που απαγορεύεται να εξάγονται, κάτω από τη μισή απ' ό,τι ίσχυε πέρυσι (άρα επηρεάζουμε αρνητικά το εσωτερικό εμπόριο πάρα πολύ λιγότερο), οι ελλείψεις στα φάρμακα είναι πολύ λιγότερες σήμερα από ό,τι ήταν πριν από 8 μήνες. Μειώσαμε τη λίστα, άρα μειώσαμε την παρέμβαση στην αγορά με τρόπο που καμιά φορά αντιβαίνει το ευρωπαϊκό δίκαιο, και είχαμε δεχθεί επιστολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή γι' αυτό, ενώ ταυτόχρονα μειώσαμε τις ελλείψεις. Η Ελλάδα, να ξέρετε, σήμερα είναι από τις χώρες με τις λιγότερες ελλείψεις φαρμάκων στην Ευρώπη. Και να ξέρετε ότι η πλατφόρμα της ΗΣΠαΔιΦ έγινε αντικείμενο συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και παρουσιάσαμε πώς την κάναμε. Γιατί και άλλες ευρωπαϊκές χώρες ενδιαφέρθηκαν να δουν τι είναι αυτό που έκανε η Ελλάδα και τελικά πάει καλύτερα, χωρίς να κάνουμε και κάτι, ούτε πολλά λεφτά ξοδέψαμε, ούτε τίποτα, αλλά φτιάξαμε ένα εργαλείο που αυτομάτως έβαλε την αγορά σε μια σειρά.