Η οικονομική δομή του Μαυροβουνίου βασίζεται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τουρισμό. Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του ΑΕΠ του Μαυροβουνίου.
Η χώρα υποδέχεται τουλάχιστον τρεις φορές περισσότερους τουρίστες από τον πληθυσμό της κάθε χρόνο. Νέες επιχειρήσεις πολυτελούς τουρισμού, οι οποίες προσφέρουν επίσης ευκαιρίες τουρισμού πλοίων και σκαφών αναψυχής, συμβάλλουν σημαντικά στον τομέα αυτό. Η χώρα αποδίδει επίσης σημασία στη βελτίωση και την επέκταση των χερσαίων και σιδηροδρομικών δικτύων και των ευκαιριών αεροπορικών μεταφορών.
Η οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 4,4% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο. Ο κύριος μοχλός ανάπτυξης ήταν οι επενδύσεις, με τις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων να παραμένουν ισχυρές, στο 10% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο. Οι πραγματικοί μισθοί, οι οποίοι έχουν σημειώσει ισχυρή ανάπτυξη τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν σημειώσει υψηλές τιμές, με την ανάπτυξη στις αρχές του 2024 κοντά στο μηδέν. Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε πρόσφατα, φθάνοντας το 5,4% τον Απρίλιο.. Σταθερή παραμένει η δημοσιονομική κατάσταση, με τον προϋπολογισμό να είναι πλεονασματικός για τους πρώτους τέσσερις μήνες του έτους. Ωστόσο, σημαντικές αβεβαιότητες προκύπτουν από το κυβερνητικό πακέτο Europe Now 2, το οποίο στοχεύει στην αύξηση των συντάξεων και των μισθών, με ταυτόχρονη μείωση ορισμένων φόρων.
Τα κύρια είδη εξαγωγής είναι το αλουμίνιο και προϊόντα αλουμινίου, ορυκτέλαια, καύσιμα, ξυλεία και ξύλινα είδη, κάρβουνο, σίδηρος και χάλυβας, ενώ τα κύρια είδη εισαγωγής: ορυκτά καύσιμα, λάδια, μηχανήματα, μηχανικές συσκευές και εργαλεία, ηλεκτρικά μηχανήματα και εξοπλισμός, φαρμακευτικά προϊόντα. Οι κύριες χώρες εξαγωγής του Μαυροβουνίου είναι η Ελβετία (104,8 εκατομμύρια €), Σερβία (103,4 εκατομμύρια €) και Βοσνία-Ερζεγοβίνη (69,9 εκατομμύρια €). Οι κύριες χώρες εισαγωγής του Μαυροβουνίου είναι η Σερβία (451,0 εκατ. €), Κίνα (238,6 εκατ. €) και Ελλάδα (221,6 εκατ. €). Οι ακόλουθοι τύποι εταιρειών μπορούν να συσταθούν στο Μαυροβούνιο, σύμφωνα με το νόμο είναι οι εξής:
Η ατομική επιχείρηση είναι η μικρότερη μορφή που μπορεί να λάβει μια επιχείρηση στο Μαυροβούνιο. Δεν απαιτεί ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο και τα προσωπικά αγαθά του επιχειρηματία δεν προστατεύονται σε περίπτωση που η εταιρεία δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της.
Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (Drutvo s ogranienom odgovornou): είναι η πιο κοινή μορφή που μπορεί να λάβει μια επιχείρηση στο Μαυροβούνιο, επειδή είναι συμφέρουσες διαδικασίες σύστασης. Απαιτείται μόνο 1 Ευρώ ως ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο και η εταιρεία μπορεί να συσταθεί από τουλάχιστον έναν μέτοχο. Ωστόσο, ο αριθμός των μετόχων δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 30. Εάν το μετοχικό κεφάλαιο υπερβαίνει τις 25.000 Ευρώ , η εταιρεία μπορεί να αναδιοργανωθεί μετά από μερικές διαδικασίες ως ανώνυμη εταιρεία.
Ανώνυμη Εταιρία (Akcionarsko drutvo): είναι ένας τύπος επιχείρησης που έχει σχεδιαστεί για επενδυτές υψηλού κεφαλαίου. Το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο μιας AD είναι 25.000 Ευρώ που καταβάλλεται σε μετρητά. Οι αποφάσεις λαμβάνονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων η οποία ορίζει Διοικητικό Συμβούλιο ως όργανο διαχείρισης. Επίσης απαιτείται ελεγκτής για αυτού του είδους τις επιχειρήσεις που θα ελέγχει τα βιβλία της εταιρείας κάθε χρόνο.
Η Ομόρρυθμη Εταιρία (Ortako drutvo) δεν απαιτεί ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο και μπορεί να είναι εγγεγραμμένη στο Κεντρικό Μητρώο του Εμπορικού Δικαστηρίου, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό. Η κατάσταση εγγραφής πρέπει να περιλαμβάνει: το όνομα της εταιρικής σχέσης και το όνομα και τις διευθύνσεις των εταίρων. Επίσης μπορεί να υπογραφεί συμφωνία αλλά δεν είναι υποχρεωτική. Όλοι οι εταίροι ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας και η εταιρική σχέση μπορεί να λυθεί εάν έχει λήξει η προθεσμία που ορίζεται στο καταστατικό ή σε θάνατο ή πτώχευση ενός εκ των εταίρων.
Η ετερόρρυθμη εταιρία (Komanditno drutvo) αποτελείται από δύο μέρη: τους ομόρρυθμους εταίρους και τους ετερόρρυθμους εταίρους. Οι ομόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας, σε αντίθεση με τους σιωπηλούς εταίρους, που ευθύνονται στο όριο του ποσού του επενδυμένου κεφαλαίου. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι δεν έχουν εξουσία λήψης αποφάσεων και δεν μπορούν να ζητήσουν τη λύση της εταιρείας. Επίσης, εάν κάποιος τρίτος απαιτεί να είναι μέλος της εταιρικής σχέσης, δεν χρειάζεται τη συγκατάθεση του ετερόρρυθμου εταίρου. Η λύση της ετερόρρυθμης εταιρίας δεν μπορεί να επέλθει με θάνατο ή πτώχευση του ετερόρρυθμου εταίρου.
Υποκατάστημα και θυγατρική: Οι ξένες εταιρείες μπορούν επίσης να επεκταθούν στο Μαυροβούνιο ανοίγοντας είτε υποκατάστημα είτε θυγατρική. Το υποκατάστημα και η θυγατρική είναι δύο από τις τρεις επιχειρηματικές μορφές με τις οποίες μια ξένη εταιρεία μπορεί να δραστηριοποιηθεί στο Μαυροβούνιο. Οι κύριες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο τύπων εταιρειών έγκεινται στον έλεγχο που ασκούν οι ξένες εταιρείες σε αυτές, τη φορολογική μεταχείριση που τους εφαρμόζεται και τις δραστηριότητες που μπορούν να αναλάβουν.
Το υποκατάστημα θα εξαρτάται πλήρως από τη μητρική εταιρεία, θα φορολογείται για τα έσοδα που δημιουργεί στο Μαυροβούνιο και μπορεί να πραγματοποιεί τις ίδιες δραστηριότητες με τη μητρική εταιρεία. Η θυγατρική , από την άλλη πλευρά, είναι μια πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία του Μαυροβουνίου, η οποία αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλη εγχώρια εταιρεία από φορολογική άποψη. Επίσης, δεν υπάρχουν περιορισμοί στις δραστηριότητες που μπορεί να ολοκληρώσει στο Μαυροβούνιο.
Η τρίτη και πιο απλή επιχειρηματική μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ξένες εταιρείες που ενδιαφέρονται να ερευνήσουν την αγορά του Μαυροβουνίου είναι το γραφείο συνδέσμου που δεν μπορεί να ασκήσει εμπορικές δραστηριότητες, ωστόσο, αναγνωρίζεται από την τοπική νομοθεσία.
Οι προοπτικές του Μαυροβουνίου για μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη επηρεάζονται από την έλλειψη θεσμικής δέσμευσης για την ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και την αναποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Το δικαστικό πλαίσιο παραμένει ευάλωτο σε πολιτικές παρεμβάσεις. Οι κύριες προκλήσεις περιλαμβάνουν την πολιτική αστάθεια, τη διαφθορά και την έλλειψη πιο βιώσιμων επενδύσεων. Ο αριθμός των απαιτήσεων αδειοδότησης έχει μειωθεί, αλλά ο ρυθμός της μεταρρύθμισης έχει επιβραδυνθεί. Οι άκαμπτοι κανονισμοί εργασίας αποθαρρύνουν τη δημιουργία πιο δυναμικών θέσεων εργασίας. Οι πληθωριστικές πιέσεις εξακολουθούν να υφίστανται και τα συνολικά επίπεδα τιμών έχουν αυξηθεί.
Σχόλια