Η σύγχρονη τέχνη υφαίνει νέες αφηγήσεις στη βιτρίνα του Σ.Ε.Ν

Δημιουργεί μια άτυπη πλατεία ή μια ετερόκλητη αστική γειτονιά που βάζει σε διάλογο ορισμένα εντυπωσιακά flagship καταστήματα επιτυχημένων ελληνικών brands μόδας και ομορφιάς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Αncient Greek Sandals που μοιάζει με μια ανοιχτή πισίνα καθώς και το Naxos Apothecary με τις σειρές των προϊόντων της Korres, τα tailor made καλλυντικά και τον speakeasy χώρο, ελληνικά εστιατόρια που τα πάνε καλά στο εξωτερικό, αγαπημένα αλλά και νέα εστιατόρια, bars και specialty cafe για το χέρι, αλλά και ένα μέρος ιδιαίτερο και ιστορικό.

Το μέρος αυτό δεν είναι άλλο από το πωλητήριο του Σ.Ε.Ν (Σύλλογος Εκπαιδεύσεως Νεανίδων) που εδώ και λίγο καιρό παρουσιάζει μια σειρά εικαστικών εγκαταστάσεων στη βιτρίνα αλλά και στο εσωτερικό του πωλητηρίου καθώς και ορισμένες εκδηλώσεις που υφαίνουν πολιτιστικά νοερά πλέγματα γύρω από την ιδέα της τεχνίτριας (craftwoman) και της χειροτεχνίας της (artisanship).

Με στόχο την ανάδειξη της γυναικείας χειροτεχνίας και της συμβολής της στην οικονομία της χώρας των νεότερων χρόνων, σύγχρονοι καλλιτέχνες προσκαλούνται να επισκεφθούν και να εμπνευστούν από το αρχείο κεντημάτων του ΣΕΝ που ιδρύθηκε το 1872 καθώς και από τα αντικείμενα του πωλητηρίου και να γεφυρώσουν το ιστορικό των δράσεων του ΣΕΝ με το δημιουργικό παρόν.

#40 Ημέρες και μία παλιά φυτική σύνθεση για κέντημα

Στην ουσία η βιτρίνα του του πωλητηρίου Σ.Ε.Ν. Κολοκοτρώνη 3Α , αναδιαμορφώνεται, στήνεται με τρόπο εικαστικό και σύγχρονο, αυτή τη φορά, από την εικαστικό Μαλβίνα Παναγιωτίδη, η οποία εντόπισε μία παλιά φυτική σύνθεση, σχεδιασμένη με μολύβι σε λεπτό ρυζόχαρτο.

Στην πίσω όψη του σχεδίου διάβασε το χειρόγραφο αινιγματικό σημείωμα «40 ημέρες». Τόσο ήταν το διάστημα το οποίο είχε υπολογίσει κάποια συνεργάτιδα του Σ.Ε.Ν ότι θα της χρειαζόταν για να το κεντήσει. Η κωδικοποιημένη φράση της τεχνήτριας έγινε η αφετηρία για το έργο της, έναν ιδιότυπο αργαλειό της σύγχρονης υφάντρας, έναν σκελετός από μεταλλικές συναρθρώσεις βαμμένο με μπλε βαφή αυτοκινήτων.

Σφοντύλια, αδράχτια και ξύλινα παραδοσιακά εξαρτήματα του παραδοσιακού αργαλειού γίνονται ανά-συνθέσεις από γρανάζια, μπιέλες, δισκόφρενα, αλυσίδες, υλικά από μηχανουργεία που προορίζονταν για ανακύκλωση στη βιτρίνα του Συλλόγου που για 151 χρόνια προώθησε τη γυναικεία χειροτεχνία του κεντήματος, της υφαντικής, της ταπητουργίας και της ραπτικής.

Πάνω σε ένα ύφασμα από βελούδο σχεδιάζει έναν λαβύρινθο δικής της έμπνευσης από κλαδιά και άνθη της οικογένειας των Στρυχνοειδών (Nightshades), από μπρουγκμάνσιες, ντάτουρες, μπελαντόνες, ορχιδέες, πλεγμένες με υβριδικά φανταστικά φυτά. Με αυτόν τον μυστικιστικό λαβύρινθο η καλλιτέχνης δηλώνει τη σύνδεσή της με το σύμπαν του φυτικού κόσμου, πεδίο εμπνευσμένων συνθέσεων στην τέχνη και την αρχιτεκτονική εδώ και πολλούς αιώνες αλλά και στα μοτίβα, τα σχέδια των αρχειακών κεντημάτων του Σ.Ε.Ν.

Τα κεντήματα αυτά, ιχνογραφημένα σε λεπτό χαρτί σχεδίου -από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη- ήταν ο κατάλογος των εμπνεύσεων για τις επιδέξιες κεντήστρες που τα δημιουργούσαν με τα νήματα του Σ.Ε.Ν. Από την πώλησή τους στα πρατήρια του Συλλόγου αποκτούσαν το δικό τους εισόδημα-διαβατήριο μιας πρώτης εξόδου προς την οικονομική ανεξαρτησία.

Όπως επισημαίνει η καλλιτέχνης: «πρόκειται για μία συρραφή αναζητήσεων που δρασκελίζει μέσα σε διαφορετικές χρονικότητες, πολιτισμικές μνήμες και ανθρωπολογικούς χώρους. Αφορμή της εγκατάστασης που παρουσιάζεται στη βιτρίνα είναι η έρευνα που έγινε στα αρχεία του ΣΕΝ, η οποία μεταγράφεται σε έναν αλληγορικό αργαλειό-μηχανή και φωτίζει θραυσματικά με την υλικότητα του άυλου τη ρευστότητα της συλλογικής μνήμης λειτουργώντας σαν αστερισμός χρονικοτήτων, συνεχειών και ασυνεχειών».

Στο Πωλητήριο του Σ.Ε.Ν., Κολοκοτρώνη 3Α, 10562, Αθήνα

Επιμέλεια Έφη Φαλίδα

Πράξη Β’ / Μαλβίνα Παναγιωτίδη, «40 Ημέρες», 2024

Οκτώβριος-Νοέμβριος 2024