Το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας: Έκθεση του Μάριο Ντράγκι

Η έκθεση εξετάζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά. Σήμερα, η Ευρώπη ενωμένη επιδιώκει μια συμπεριληπτική οικονομική ανάπτυξη, εστιάζοντας:

• στη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα
• στην οικονομική ασφάλεια
• στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία
• στον δίκαιο ανταγωνισμό.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν πυλώνες ευημερίας.

Το όραμα που ωθεί την Ευρώπη προς τα εμπρός είναι η δημιουργία συνθηκών για την άνθηση των επιχειρήσεων, την προστασία του περιβάλλοντος και ίσες ευκαιρίες επιτυχίας για όλους.

Η βιώσιμη ανταγωνιστικότητα θα πρέπει να διασφαλίζει την παραγωγικότητα και τον οικολογικό χαρακτήρα των επιχειρήσεων. Χάρη στην οικονομική ασφάλεια, η οικονομία μας μπορεί να αντεπεξέρχεται στις προκλήσεις και να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας. Με την ανοικτή στρατηγική αυτονομία, η Ευρώπη δεν είναι απλά ανοικτή στην επιχειρηματικότητα, αλλά διαμορφώνει έναν καλύτερο, δικαιότερο κόσμο.

Το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ

Το ισχυρό ευρωπαϊκό σύστημα δικαιωμάτων και αξιών προσφέρει ίσες ευκαιρίες και πρωτοστατεί στην κοινωνική ένταξη. Οι θεσμοί μας, τα οικονομικά μας πλαίσια και η προσήλωσή μας στο κράτος δικαίου δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να ανθίσουν και τα άτομα να ευημερήσουν. Οι άριστες υποδομές και το καταρτισμένο εργατικό δυναμικό αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ευρώπης.

Σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο με νέες προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση εστιάζει στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και της ευημερίας της. Εργαζόμαστε σκληρά για να διατηρήσουμε την ηγετική σε παγκόσμιο επίπεδο θέση μας και τον έλεγχο του μέλλοντός μας.

Επομένως η Ευρώπη πρέπει να στρέψει το βλέμμα στο μέλλον και να καταστρώσει σχέδια για το πώς θα παραμείνει ανταγωνιστική.

Γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε στον Μάριο Ντράγκι, πρώην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και έναν από τους κορυφαίους οικονομολόγους της Ευρώπης, να συντάξει μια έκθεση με το προσωπικό του όραμα για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.

Η έκθεση εξετάζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά.

Τα πορίσματα της έκθεσης θα συμβάλουν στις εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί ενός νέου σχεδίου για τη βιώσιμη ευημερία και ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ειδικότερα, θα συνεισφέρουν στην κατάρτιση της νέας Συμφωνίας για Καθαρή Βιομηχανία, για ανταγωνιστικές βιομηχανίες και ποιοτικές θέσεις εργασίας, η οποία θα παρουσιαστεί εντός των 100 πρώτων ημερών της θητείας της νέας Επιτροπής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για την βελτίωση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της ασφάλειάς της, προειδοποιεί στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του ο Μάριο Ντράγκι κάνοντας λόγο για «υπαρξιακό πρόβλημα».

Η Ένωση χρειάζεται πολύ περισσότερο συντονισμό στην βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.

Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».

Έκδοση κοινού χρέους

Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να συμπληρώσουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου.

Ο Μάριο Ντράγκι, όπως αναφέρει το ertnews.gr αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες».

Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ένωσης αγορών κεφαλαίων».

«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή την σύνταξη της οποίας ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Οικονομική στασιμότητα

Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζεται για να γίνει πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της σ την υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με την μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.

«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».

Δήλωση της Προέδρου φον ντερ Λάιεν

Χαίρομαι που βρίσκομαι και πάλι στην αίθουσα Τύπου. Μάριο Ντράγκι, θα ήθελα να σε καλωσορίσω θερμά. Σε ευχαριστώ πολύ που βρίσκεσαι σήμερα εδώ για να παρουσιάσεις την πολυαναμενόμενη έκθεσή σου για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αγαπητέ Μάριο, θεωρώ ότι είσαι το πλέον κατάλληλο άτομο για να διεξαγάγει μια ενδελεχή ανάλυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και, φυσικά, των τρόπων βελτίωσής της. Τα πεπραγμένα σου μιλούν από μόνα τους, δεν χρειάζεσαι συστάσεις. Πέρυσι, σου ζήτησα να συντάξεις μια έκθεση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, με συστάσεις για να αντιμετωπίσουμε τις εγχώριες οικονομικές προκλήσεις και να κατακτήσουμε μια ισχυρότερη θέση σε έναν κόσμο σκληρού οικονομικού ανταγωνισμού. Από τότε, το θέμα αυτό απέκτησε δυναμική, ιδίως χάρη στην ώθηση των ηγετών της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πλέον υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι το θέμα αυτό πρέπει να είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων και στο επίκεντρο των δράσεών μας.

Καθ’ όλη τη φετινή χρονιά, αγαπητέ Μάριο, είχαμε τη χαρά να συναντιόμαστε πολύ συχνά και να ανταλλάσσουμε απόψεις. Μοιραστήκαμε αναλύσεις για την οικονομική κατάσταση και αρχίσαμε να σχεδιάζουμε λύσεις. Η διαδικασία αυτή διευκολύνθηκε από τη συμφωνία μας επί δύο θεμελιωδών αρχών. Πρώτον, ο μόνος τρόπος να διασφαλίσουμε την μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητά μας είναι να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε σε μια καθαρή, ανταγωνιστική και κυκλική οικονομία. Δεύτερον, οι προσπάθειές μας για την ανταγωνιστικότητα πρέπει να συμβαδίζουν με την αύξηση της ευημερίας των πάντων στην Ευρώπη. Όλοι οι μετασχηματισμοί που θα θέσουμε σε κίνηση πρέπει να είναι δίκαιοι. Μπορούμε να βασιστούμε στο πολύ επιτυχημένο κοινωνικό μας μοντέλο: στην κοινωνική οικονομία της αγοράς.

Οι ανταλλαγές απόψεων των περασμένων μηνών βέβαια εμπλούτισαν τις πολιτικές μου κατευθυντήριες γραμμές και τα πορίσματά σου θα συνεχίσουν να εμπνέουν το έργο μας κατά τους επόμενους μήνες και έτη. Επιτρέψατέ μου να εμβαθύνω σύντομα στα ζητήματα αυτά και μετά δίνω τον λόγο σε εσένα, αγαπητέ Μάριο. Υπάρχουν τρία βασικά παραδείγματα στα οποία θα ήθελα να εστιάσω.

Πρώτον, για να είμαστε ανταγωνιστικοί, πρέπει να κατακτήσουμε την καθαρή και την ψηφιακή μετάβαση. Κατά την πρώτη μου θητεία, όπως γνωρίζεις, θέσαμε τη βάση για την διττή αυτή μετάβαση. Τώρα ήρθε η ώρα να την ολοκληρώσουμε. Πρέπει να στηρίξουμε τη βιομηχανία μας ώστε να φέρει σε πέρας την απανθρακοποίηση μέσω της καινοτομίας και αυτό να το μετατρέψουμε σε συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Γι’ αυτό πρέπει να ενεργήσουμε με όλα τα κύρια μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας: να μειώσουμε τις τιμές της ενέργειας, να μοχλεύσουμε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, να βελτιώσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον και να καταργήσουμε την περιττή γραφειοκρατία.

Δεύτερον, συμφωνούμε απόλυτα ότι χρειαζόμαστε περισσότερες δεξιότητες, διότι οι τεχνολογίες δεν μπορούν να πετύχουν περισσότερα από τους ανθρώπους που τις σχεδιάζουν, παράγουν και χειρίζονται. Πρέπει να ενισχύσουμε τις επενδύσεις στις δεξιότητες και να φέρουμε περισσότερους ανθρώπους στην αγορά εργασίας, εφοδιασμένους με τις δεξιότητες που χρειάζονται για την καθαρή και την ψηφιακή μετάβαση.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι για να είμαστε ανταγωνιστικοί πρέπει να είμαστε και ανθεκτικοί. Τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει πολλαπλούς κλυδωνισμούς και εργαζόμαστε για να οικοδομήσουμε πιο γερές αξιακές αλυσίδες της βιομηχανίας, ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού. Εδώ, βασικές έννοιες είναι, μεταξύ άλλων, η πρόσβαση στις κρίσιμες πρώτες ύλες και σε ουσιώδη συστατικά μέρη, καθώς και τα ισχυρά ενεργειακά και ψηφιακά δίκτυα. Φυσικά η προσπάθειά μας δεν τελειώνει εδώ.

Κατεβάστε την έκθεση