Για τον Χρήστο Γιανναρά: τα ανοιχτά κεφάλαια ή πώς η απώλεια αντιστρέφεται σε κτήμα

Άφησε, όμως, ορθάνοιχτα όλα τα κεφάλαια που συνέθεσε με μοναδικό πλούτο περιεχομένου κατά τη φιλοσοφική ποιότητα του βίου του, στη βάση της αναζήτησης των ορίων της “ελευθερίας του ήθους” και μιας αδιαπραγμάτευτης πίστης για την ενάρετη ζωή, για μια ταυτότητα με καταγωγή και συνέχεια για το άτομο και την πολύπλοκη σύγχρονη κοινωνία, για το Γένος στην κυτταρική εξέλιξή του και την Ορθοδοξία, για το νόημα της σύντομης, φευγαλέας οντότητάς μας.

Συμπτωματικά, ξαναβρέθηκα στα ίχνη του σχολιάζοντας προσφάτως τους αποφθεγματικούς συλλογισμούς του και ειδικότερα την άποψή του για την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην τελευταία επί παντός συνέντευξη που παραχώρησε (στον Δημήτρη Δανίκα - ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ). Υπογραμμίζω την έννοια-“κλειδί”που ο ίδιος έθεσε: “Σχέση”. Ειδικότερα σε ότι αφορά στη λειτουργική σημασία της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο Χρήστος Γιανναράς είχε πει:

“Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι φάρμακο. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι εργαλείο το οποίο σε απαλλάσσει από το ύψιστο και το πιο ιδανικό λειτούργημα της νόησης που είναι το συλλογίζεσθαι. Η πάλη για την αλήθεια, αυτό που κοινωνείται. Σας λέω εγώ ότι αυτό είναι ένα κομμάτι ψωμί και είναι ωραίο. Εσείς θα το επαληθεύσετε, όχι με κάποιο άλλο κριτήριο, αλλά αφού το φάτε”.

Και στη συνέχεια, απαντητικά στην παρατήρηση του Δανίκα “Έτσι δημιουργείται μια σχέση”: “Ακριβώς. Η αμεσότητα της σχέσης. Την οποία αγνοεί και καταλύει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η οποία είναι σαν μια γραφομηχανή, ό,τι της λες, το λέει. Δεν γεννάει. Ο Τσαρούχης δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι Τεχνητή Νοημοσύνη”.

Θα είχα να παρατηρήσω πως είναι αναγκαία μια ερμηνεία αυτής την τοποθέτησής του υπό το πρίσμα του ζητούμενου “Ψηφιακού Ανθρωπισμού” και στη σύγχρονη εποχή (ποιό το υποκείμενο - ποιό το αντικείμενο στη σχέση χρήσης Άνθρωπος - Τεχνητή Νοημοσύνη και προς τί - για ποιό Σκοπό). Η εστίαση τόσο στο αντικείμενο-προϊόν της τεχνολογίας όσο και στον διαμορφούμενο, νέο ανθρωπότυπο της εικονιστικής εποχής μέσα από τη χρήση του προϊόντος, είναι κρίσιμη.

Ας μη χάνεται η μεταβλητή στην οποία επέμενε ο Χ.Γ.: η πνευματικότητα και η συνέχειά της. Είναι το κομβικό σημείο προβληματισμού στους καιρούς μας εν μέσω αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης που προοιωνίζεται ένα τεράστιο πήδημα ή/και αιώρηση, επισφαλώς βέβαια αν γίνει πάνω από το “κενό” μπροστά στην προκλητική μέθη του “καινού”.

Πώς θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε μια ουσιαστική προσέγγιση της πολύπτυχης προσωπικότητας του σημαίνοντος στοχαστή, του πυκνού έργου και της επιδραστικότητάς του; Θα χρειαζόταν ένα νυστέρι στην αποκωδικοποίηση του δυτικού πολιτισμού μέσω της “ελληνικότητας” -εννοείται, ως παράδοση συνεχείας- που εξέφρασε ο ίδιος διανοητικά, όπου η θρησκειολογία χωρεί στον πυρήνα του συναθροιστικού “εκκλησιαστικού γεγονότος”. Δηλαδή, αναζητώντας τον αιτιώδη λόγο του “δράματος” της κοινής/συγκλίνουσας εμπειρίας, θα έλεγα, που ορίζει τη συνεκτικότητα δεσμών και μια ομογενοποιημένη ποιότητα του κοινωνικού σώματος.

Τώρα, περίσκεψη γύρω από την πνευματική παρακαταθήκη του, μαθαίνοντας πώς η απώλειά του μπορεί να αντιστραφεί σε κτήμα, μήπως καταφέρουμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Διότι, είναι προφανής η Ηθική Ευθύνη για τον κόσμο που παραδίδουμε στις επερχόμενες γενιές.

* Ο Γιάννης Ρούντος, με χαρακτηριστικό αποτύπωμα πρωτοβουλιών και πρωτοπόρου συνεισφοράς στην επικοινωνία, τη δημόσια εικόνα και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην ασφαλιστική αγορά, μετά την ολοκλήρωση της επαγγελματικής διαδρομής του στο τέλος του 2021 δραστηριοποιείται ως πρεσβευτής καλών ιδεών και πράξεων για έναν “Ολιστικό Πολιτισμό”.