Οι Νομικές Μορφές Εταιριών στην Οικονομία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης

Σήμερα είναι ενδεχόμενο υποψήφιο κράτος μέλος της ΕΕ και κινείται σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο εντός μιας περιόδου αργής ανάπτυξης και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η οικονομία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης είναι μικρή και ανοικτή. Το ΑΕΠ της Βοσνίας κυριαρχείται από τον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος απέδιδε το 55% του ΑΕΠ της Βοσνίας το 2016. Στη χώρα υπάρχει μέτρια ανάπτυξη του βιομηχανικού και μεταποιητικού τομέα. Ο βιομηχανικός τομέας αποδίδει το 23% του ΑΕΠ της χώρας και ο μεταποιητικός τομέας αποδίδει το 12% του ΑΕΠ της χώρας. Η γεωργία αποδίδει περίπου το 6% του ΑΕΠ.

Στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το μέγεθος ή η κλίμακα μιας επιχείρησης καθορίζεται από των αριθμό των εργαζομένων της και το ύψος των ετήσιων εσόδων της. Μικρές επιχειρήσεις είναι αυτές που απασχολούν έως και 50 εργαζομένους και με έσοδα περίπου έως 2 εκατ. BAM [1,02 εκατ. ευρώ]. Μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις θεωρούνται αυτές που απασχολούν μεταξύ 50 και 250 εργαζομένους και έσοδα περίπου 9 εκατ. BAM [4,6 εκατ. ευρώ].

Οι βασικές Νομικές Μορφές Εταιριών είναι αυτές που ακολουθούν:

Ομόρρυθμη Εταιρεία Αλληλέγγυας (Απεριόριστης) Ευθύνης [Unlimited Joint Liability Company – d.n.o. / o.d. / UnLtd.]: Εταιρεία που ιδρύεται με ή χωρίς μετοχικό κεφάλαιο (δεν υπάρχουν απαιτήσεις για την ελάχιστη ή μέγιστη συνεισφορά) και στην οποίαν η ευθύνη των μελών ή των μετόχων δεν περιορίζεται. Η εταιρεία αυτή έχει συσταθεί με ιδρυτική πράξη από δύο ή περισσότερα εγχώρια / αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα ή/και νομικά πρόσωπα τα οποία, ως ομόρρυθμοι εταίροι, ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα υπό κοινή εταιρική επωνυμία. Οι επενδύσεις από τα μέλη της μπορούν να πραγματοποιούνται σε μετρητά, σε είδος, δικαιώματα ή υπηρεσίες. Η αξία της επένδυσης θα πρέπει να εκτιμάται στο ιδρυτικό συμβόλαιο. Οι επενδύσεις των μελών της έχουν ίση αξία και καθίστανται ιδιοκτησία της επιχείρησης. Η εταιρεία είναι υπεύθυνη για όλες τις υποχρεώσεις της με το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων. Όλοι οι εταίροι είναι προσωπικά, από κοινού και εις ολόκληρο υπεύθυνοι για όλες τις υποχρεώσεις της εταιρείας με το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων, εκτός αν συμφωνηθεί άλλως από τρίτο μέρος το οποίο έχει κάποια απαίτηση. Τέλος, η εταιρεία αυτού του τύπου δεν έχει Καταστατικό και όργανα διαχείρισης, καθ’ ότι τα μέλη της την διευθύνουν και την εκπροσωπούν απευθείας.

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης [Limited Liability Company – d.o.o. / Ltd]: Εταιρεία ευέλικτης μορφής η οποία ιδρύεται είτε με ιδρυτική πράξη είτε με συμβόλαιο και συνδυάζει στοιχεία εταιρικής σχέσης και εταιρικής δομής. Η ΕΠΕ ιδρύεται από ένα ή περισσότερα εγχώρια / αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα ή/και νομικά πρόσωπα ως μέλη της, με βασικό κεφάλαιο διαιρεμένο σε μέρη, προκειμένου να εκτελέσει συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες υπό κοινή εταιρική επωνυμία. Η ΕΠΕ είναι υπεύθυνη για όλες τις υποχρεώσεις της, με το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων. Τα μέλη της είναι υπεύθυνα μόνο για την αξία του ποσού της επένδυσής τους σε αυτή την εταιρεία. Το ελάχιστο βασικό κεφάλαιο που απαιτείται για την ίδρυση μιας ΕΠΕ είναι 2000 BAM [1022,58 ευρώ].

Ετερόρρυθμη Εταιρεία [Limited Partnership – k.d. / LP]: Μορφή εταιρικής συνεργασίας κατά την οποίαν η ευθύνη ενός τουλάχιστον εταίρου είναι απεριόριστη (ομόρρυθμος εταίρος) – και μπορεί να αφορά και την ιδιωτική περιουσία των μελών - και η ευθύνη τουλάχιστον ενός εταίρου περιορίζεται στην απώλεια της συμφωνηθείσας συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας (ετερόρρυθμος εταίρος). Η εταιρεία ιδρύεται με ιδρυτικό συμβόλαιο μεταξύ δύο ή περισσοτέρων φυσικών προσώπων ή/και νομικών προσώπων ως εταίροι, με σκοπό την εκτέλεση συγκεκριμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων υπό κοινή εταιρική επωνυμία. Η ετερόρρυθμη εταιρεία είναι υπεύθυνη για όλες τις υποχρεώσεις της, με το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων. Εκτός από το ιδρυτικό συμβόλαιο, η ετερόρρυθμη εταιρεία μπορεί να ορίζει με ειδική συμφωνία μεταξύ των μελών της τα της διοίκησης και της λειτουργίας της εταιρείας. Συνήθως όμως, την διοίκηση και την εκπροσώπηση της εταιρείας αυτής αναλαμβάνει ο ομόρρυθμος εταίρος. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις για το ελάχιστο βασικό κεφάλαιο που απαιτείται για την ίδρυση μιας ετερόρρυθμης εταιρείας.

Ανώνυμη Εταιρεία [Joint - Stock Company – d.d. / a.d. / JSC]: Εταιρεία που ιδρύεται με ιδρυτική πράξη από ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα ή / και νομικά πρόσωπα ως μέτοχοι, με σκοπό την εκτέλεση συγκεκριμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων υπό κοινή εταιρική επωνυμία. Το βασικό της κεφάλαιο προσδιορίζεται και διαιρείται σε μερίδια / μετοχές. Εκτός από την ιδρυτική πράξη, η εταιρεία αυτής της μορφής έχει και Καταστατικό το οποίο προσδιορίζει τα της διοίκησης και της λειτουργίας της. Η Ανώνυμη εταιρεία είναι υπεύθυνη για τις υποχρεώσεις της με το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων. Επίσης, οι μέτοχοι της εταιρείας αυτής δεν έχουν ευθύνη για τις υποχρεώσεις της εταιρεία, εκτός από το ποσό που έχει συμφωνηθεί αλλά δεν έχει καταβληθεί ως μέρος του ενεργητικού της εταιρείας. Το ελάχιστο βασικό κεφάλαιο που απαιτείται για την ίδρυση μιας Ανώνυμης εταιρείας είναι 15000 BAM [7669,38 ευρώ]. Οι επενδύσεις από τα μέλη της μπορούν να πραγματοποιούνται σε μετρητά, σε είδος, δικαιώματα ή υπηρεσίες. Η αξία της επένδυσης θα πρέπει να εκτιμάται στο ιδρυτικό συμβόλαιο. Η Ανώνυμη Εταιρεία δύναται να εκδίδει κοινές και προνομιούχες μετοχές. Η χαμηλότερη ονομαστική αξία της μετοχής μιας Ανώνυμης Εταιρείας δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 1 BAM [0,511292 ευρώ].