Η φωτιά στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η δραματική πυρκαγιά που ξεκίνησε την 11η Αυγούστου 2024 και η οποία σε λιγότερο από 36 ώρες επηρέασε ~100.000 στρέμματα γης, καίγοντας εκτάσεις δασικής και θαμνώδους βλάστησης, περιουσίες πολλών συμπολιτών μας και δυστυχώς είχε και ένα θύμα, δεν άφησε ανεπηρέαστο το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Το απόγευμα της 12ης Αυγούστου η φωτιά, αφότου πέρασε στους πρόποδες του λόφου Κουφού στη Παλαιά Πεντέλη, σε σύντομο χρονικό διάστημα έφτασε στους χώρους του ΕΑΑ καίγοντας θαμνώδη βλάστηση και δένδρα. Σε συντονισμό με την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, το Υπουργείο Ανάπτυξης και την έγκαιρη επέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με επίγεια και εναέρια μέσα η φωτιά κατεστάλη τις απογευματινές ώρες. Μετά τα μεσάνυχτα, στις 00:05 περίπου της Τρίτης 13 Αυγούστου, υπήρξε μικρή αναζωπύρωση κοντά στο θόλο που φιλοξενεί την κεραία λήψης δορυφορικών εικόνων της μονάδας δορυφορικής τηλεπισκόπησης BEYOND και μετεωρολογικούς σταθμούς της μονάδας ΜΕΤΕΟ. Με τη βοήθεια των καμερών που έχει τοποθετήσει το ΕΑΑ, εντοπίστηκε άμεσα, ειδοποιήθηκε το κλιμάκιο της Πυροσβεστικής που βρίσκονταν σε επιφυλακή και κατεστάλη έγκαιρα. Επιπλέον συνεχίστηκαν τις πρώτες και ύστερες πρωινές ώρες της 13ης Αυγούστου οι περιπολίες πυροσβεστικών οχημάτων εντός της περιμέτρου των εγκαταστάσεων του ΕΑΑ εντοπίζοντας μικρο-εστίες τις οποίες και κατέστηλαν.

Το πρωί της 13ης Αυγούστου, κλιμάκιο του ΕΑΑ αποτελούμενο από το Διευθυντή και Πρόεδρο του ΔΣ, Καθ. Μανώλη Πλειώνη, τον Διευθυντή του Ινστιτούτου ΙΑΑΔΕΤ και Αντιπρόεδρο του ΔΣ, Δρ. Σπύρο Βασιλάκο, τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Υποστήριξης Ερευνών, Δρ. Θανάση Μαρούση, την μηχανικό κα Φωτεινή Κουτραφούρη, την αρχιτέκτονα κα Χρυσή Σταυροπούλου και τον ηλεκτρονικό κ. Γιάννη Χαμπίμπη, επόπτευσαν τους χώρους του Αστεροσκοπείου στη Πεντέλη για να διαπιστώσουν την έκταση της καταστροφής λόγω της πυρκαγιάς και διαπιστώθηκε ότι πράγματι η φωτιά κατεστάλη έγκαιρα πριν υπάρξουν ζημιές στα κτιριακά συγκροτήματα, στις ερευνητικές υποδομές και στα επιστημονικά όργανα του ΕΑΑ, εκτός από τα ηλεκτρονικά και τις καλωδιώσεις της κεραίας του Ιονοσφαιρικού σταθμού που έχουν υποστεί ζημιές, η εκτίμηση των οποίων θα γίνει στο αμέσως επόμενο διάστημα. Φυσικά για την τελική αποτίμηση επίκειται πιο ενδελεχής έλεγχος των οργάνων από τους/τις επιστημονικώς υπευθύνους τους.

Η ενδελεχής προετοιμασία του ΕΑΑ για την περίπτωση ενός τέτοιου γεγονότος, προετοιμασία που συνίστατο στην συστηματική αποψίλωση της νεκρής καύσιμης ύλης στο οικόπεδο του ΕΑΑ πριν και κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ιδιαίτερα πέριξ των εγκαταστάσεων, στη διατήρηση σε πλήρη ετοιμότητα 7 κανονιών και δεξαμενής με 200 τόνους νερό, τα πιο ενδεδειγμένα από τα οποία τα λειτούργησε αποτελεσματικά η Πυροσβεστική υπηρεσία και μάλιστα κατέστειλε με τη χρήση τους φωτιά σε ένα από τα σπίτια πέριξ του ΕΑΑ, και στο δίκτυο καμερών για την παρακολούθηση του προαύλιου χώρου του ΕΑΑ, υπήρξε αποτελεσματική για την έγκαιρη αντιμετώπιση της πυρκαγιάς.

Η διοίκηση του ΕΑΑ επιθυμεί να εξάρει την πρόνοια, την ετοιμότητα και την αποτελεσματικότητα των στελεχών της Διεύθυνσης Υποστήριξης Ερευνών υπό τον άριστο συντονισμό του Δρ. Θανάση Μαρούση και την αρωγή μελών του επιστημονικού και ερευνητικού προσωπικού του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης που βοήθησαν με την συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης της πυρκαγιάς μέσω των καμερών του meteo.gr (Β. Βαφειάδης) και έκαναν και μια πρώτη κατόπτευση του καμένου χώρου το απόγευμα της 12ης Αυγούστου, μεσούντων των τελικών σταδίων της επιχείρησης κατάσβεσης (Δρ. Κ.Λαγουβάρδος, Δρ. Β.Κοτρώνη).