Η δύσκολη μετάβαση της γαλλικής βιομηχανίας στην καθαρή ενέργεια. Τι καταγράφει το Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων

Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει το 2023 το 1/5 περίπου (17,5%) των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στη Γαλλία, δηλαδή τον τρίτο κατά σειρά τομέα μετά τις μεταφορές και τη γεωργία. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις 50 πιο ρυπογόνες βιομηχανικές ζώνες, εκτός διυλιστηρίων, που αφορούν ιδίως χαλυβουργία, τσιμεντοβιομηχανία και χημικές βιομηχανίες, αυτές αντιπροσωπεύουν 7,3% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η απεξάρτηση από τον άνθρακα της βιομηχανίας είναι συνεπώς ζωτική για να επιτύχει η Γαλλία τον στόχο της ανθρακικής ουδετερότητας στον ορίζοντα του 2050. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, η χώρα είναι σε θετική τροχιά, εφόσον καταγράφεται ήδη μία μείωση 7,8% των εκπομπών βιομηχανικής προέλευσης ανάμεσα στο 2022 και στο 2023.

Η βιομηχανία, σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, είναι από τους τομείς που κατάφερε τη μεγαλύτερη μείωση εκπομπών στη Γαλλία. Ωστόσο, σύμφωνα με άλλους αναλυτές, η μείωση αυτή είναι απατηλή, καθώς βασίζεται κατά το ήμισυ στη μείωση της παραγωγής βιομηχανίας τσιμεντοβιομηχανίας και της χαλυβουργίας. Οι δύο αυτοί τομείς υπέστησαν μεγάλο κόστος από την αύξηση της τιμής της ενέργειας, την επιβράδυνση που παρατηρήθηκε στον κατασκευαστικό τομέα και τον ανταγωνισμό από ασιατικές χώρες, ιδιαίτερα την Κίνα και την Ινδία.

Η ένωση ‘Δίκτυο Κλιματικής Δράσης’ (Réseau Action Climat-RAC) ανέλυσε την πραγματικότητα της βιομηχανικής ανθρακοποίησης συγκρίνοντας τις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν το 1923 στις 50 σημαντικότερες βιομηχανικές ζώνες, οι οποίες επεξεργάστηκαν σε συνεργασία με κρατικούς φορείς ένα χρονοδιάγραμμα μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ο σχεδιασμός αυτός κατέληξε στην υπογραφή τον Νοέμβριο του 2023 συμβολαίων μετάβασης που στοχεύουν μεταξύ άλλων στη μείωση των εκπομπών κατά 45% μέχρι το 2030. Η κυρίαρχη τάση των αρχών και πολλών βιομηχανικών φορέων είναι η στόχευση στις τεχνολογικές λεγόμενες λύσεις, όπως η προσφυγή στη βιομάζα ή στο υδρογόνο, ενώ αντίθετα σύμφωνα με τους παραπάνω φορείς απαραίτητη για την απεξάρτηση από τον άνθρακα είναι η κυκλική οικονομία και η εγκράτεια στην κατανάλωση ενεργειακών πόρων.

Όπως επισημαίνουν, ο εξορθολογισμός της κατανάλωσης και η μείωση ορισμένων γραμμών παραγωγής παραμένουν, ωστόσο, αδιανόητες επιλογές για επιχειρήσεις που αναζητούν νέες αγορές και αύξηση της παραγωγικότητας. Η βιομηχανία προκρίνει κατά κανόνα τη συλλογή και την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, ενώ αυτές οι τεχνολογίες θα έπρεπε να αποτελούν λύση τελευταίας καταφυγής για να μειώσουν τα υπολείμματα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Το Υπουργείο Βιομηχανίας δημοσίευσε μία εκδήλωση ενδιαφέροντος στις 4 Ιουλίου για την παρούσα κατάσταση και τις προοπτικές ανάπτυξης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στη Γαλλία. Σύμφωνα με τους επικριτές τους, δηλαδή τις ενώσεις ‘Δίκτυο Κλιματικής Δράσης’ και ‘Γαλλία-Φύση-Περιβάλλον’ (France Nature Environnement-FNE), η δέσμευση του διοξειδίου είναι μία αυταπάτη αμφίβολης αποτελεσματικότητας.

Οι δύο εν λόγω φορείς εκτιμούν, σε συνεργασία με το ινστιτούτο Rousseau, το πραγματικό κόστος της απεξάρτησης από τον άνθρακα της γαλλικής οικονομίας σε 48 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2050, ήτοι 27 δισεκατομμύρια περισσότερα από τις επενδύσεις που προβλέπονται σήμερα. Επίσης, υποστηρίζουν ότι 20 εκατομμύρια εξ αυτών θα πρέπει να χορηγηθούν υπό μορφή κρατικών επιχορηγήσεων οι οποίες θα περιλαμβάνουν όρους οικολογικής αιρεσιμότητας.

Εξάλλου, θα πρέπει να προβλεφθεί αυστηρότερος έλεγχος στις βιομηχανικές περιοχές. Το 2022 πραγματοποιήθηκαν 22.000 επιθεωρήσεις σε 500.000 βιομηχανικές εγκαταστάσεις στη Γαλλία έναντι 30.000 το 2006, ήτοι μία μείωση κατά 30% σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης. Όσον αφορά τις κυρώσεις, αυτές είναι σπάνιες και ελάχιστα αποτρεπτικές σύμφωνα με τους εν λόγω φορείς.