Περί Τεχνητής Νοημοσύνης: Παράλληλη ανάγνωση μιας συνέντευξης και ενός βιβλίου

Ίσως, επειδή ο αλαζονικός υλικός ξιπασμός και ο ανελέητος ψυχοπνευματικός ξεπεσμός επικυριαρχούν πληθωρικά στο θέατρο της καθημερινότητας (μίντια-δημοσιότητα, κατανάλωση, διασκέδαση, πολιτική κονίστρα, συναναστροφές) συνυπάρχοντας σε ένα έμεσμα αποκρουστικής αισθητικής σκουπιδότοπου, όπου χάνονται θαμένοι θησαυροί…

Λέει κάπου στην επί παντός συνέντευξη, ο Χρήστος Γιανναράς: “Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι φάρμακο. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι εργαλείο το οποίο σε απαλλάσσει από το ύψιστο και το πιο ιδανικό λειτούργημα της νόησης που είναι το συλλογίζεσθαι. Η πάλη για την αλήθεια, αυτό που κοινωνείται. Σας λέω εγώ ότι αυτό είναι ένα κομμάτι ψωμί και είναι ωραίο. Εσείς θα το επαληθεύσετε, όχι με κάποιο άλλο κριτήριο, αλλά αφού το φάτε”.

Και στη συνέχεια, απαντητικά στην παρατήρηση του Δανίκα “Έτσι δημιουργείται μια σχέση”: “Ακριβώς. Η αμεσότητα της σχέσης. Την οποία αγνοεί και καταλύει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η οποία είναι σαν μια γραφομηχανή, ό,τι της λες, το λέει. Δεν γεννάει. Ο Τσαρούχης δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι Τεχνητή Νοημοσύνη”.

Μια ρηχή ανάγνωση της συνέντευξης, φοβούμαι πως θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις - ειδικότερα σε ότι αφορά στην αμφίσημη επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης, που δίνει και τίτλο. Γι’ αυτόν τον λόγο -πέρα από την παράλληλη φροντίδα ενημέρωσης για τον πνευματικό κόσμο που κομίζει διανοητικά ο διαχρονικός Χρήστος Γιανναράς- θα πρότεινα ο/η κάθε σοβαρός αναγνώστης/τρια της συνέντευξης να μελετήσει, παραλλήλως, το υπό τον τίτλο “Ψηφιακός Ανθρωπισμός - εικονιστικό υποκείμενο και Τεχνητή Νοημοσύνη” διαλεκτικό πόνημα ενός άλλου νεώτερου και σύγχρονου φιλοσόφου, του Θεοφάνη Τάση (εκδόσεις ΑΡΜΟΣ).

Πρόκειται για μια σειρά δοκιμίων που στοχεύουν στην περιγραφή της τρέχουσας μορφής της εικονιστικής κοινωνίας και ορισμένων χαρακτηριστικών του εικονιστικού υποκειμένου, ως νέου ανθρωπότυπου υπό το πρίσμα ενός ψηφιακού ανθρωπισμού.

Ο Θ. Τ. περιγράφει με τον όρο “εικονιστική κοινωνία” τη σύγχρονη μορφή της νεωτερικότητας, που έχει ως κεντρικό γνώρισμα τη βαθμιαία εξεικόνιση της ζωής και την κυριαρχία της εικόνας σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Εδώ, “ο καινοφανής τρόπος παραγωγής και διακίνησης εικόνων μέσω της ψηφιοποίησης τείνει στην εξαΰλωση των εικόνων (π.χ. εξουσία, πλούτος, πληροφορία) και των σχέσεων (διαπροσωπικών, οικονομικών, πολιτικών), των οποίων η αρχιτεκτονική, το περιεχόμενο και η εγγύτητα προσδιορίζονται ολοένα περισσότερο από αλγορίθμους”.

Το “κλειδί” πιστεύω πως είναι, και για τους δύο σημαντικούς διανοητές, η κατάδυση στο περιεχόμενο της εικονιστικής εποχής και ο κρίσιμος ρόλος για το “υποκείμενο” - το διανοούμενο και συν-αισθανόμενο ον (Άνθρωπος) έναντι του “εργαλείου” (Τεχνητή Νοημοσύνη).

Αν μη τι άλλο, τόσο ο Χρήστος Γιανναράς όσο και ο Θεοφάνης Τάσης ανοίγουν ένα απέραντο πεδίο βάθους σκέψεων και ιδεών για όσα μέλλονται να συμβούν. Ας μη χάνεται η μεταβλητή στην οποία εστιάζουν, δηλαδή η ανθρώπινη πνευματικότητα και η συνέχειά της - σημείο προβληματισμού στους καιρούς μας εν μέσω αυτής της εξέλιξης. Τον τελικό λογαριασμό της ημέρας θα σφραγίσει, θα έλεγα, το κρίσιμο μέγεθος της Ηθικής Εθύνης για όλα αυτά, μιας στοχαστικής υπόθεσης δηλαδή σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.

*(Δημοσίευση από ένα κριτικό σχόλιο του Γιάννη Ρούντου στον λογαριασμό του στο LinkedIn)