Το Εθνολογικό Μουσείο της Θράκης, οι τσάντες από καλαμπόκι και η πολιτιστική επιχειρηματικότητα

Και καθώς η καλλιέργειά του καλαμποκιού είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή, μεγάλες ποσότητες από τα φύλλα του θα είναι και πάλι διαθέσιμες. Θα βρεθούν στα χέρια από τις Θρακιώτισσες υφάντρες του Δικτύου Τεχνουργών Θράκης «Ρίζα» του Εθνολογικού Μουσείου της Θράκης στην Αλεξανδρούπολη, οι οποίες θα καταπιαστούν με τη νέα συλλογή από τσάντες και είδη σπιτιού όπως τα σουπλά, που πλέκουν στο χέρι χρησιμοποιώντας μια παραδοσιακή τεχνική της περιοχής.

Η Αγγέλα Γιαννακίδου, ιδρύτρια, Πρόεδρος αλλά και ψυχή του του Ε.Μ.Θ, μας μιλά όχι μόνο για τις καλοδουλεμένες χειροποίητες υφαντές τσάντες από φύλλα καλαμποκιού - άλλωστε η Θράκη ήταν γνωστή για την υφαντική και τη βαφική της τέχνη- ή για το πως οι ρίζες του τόπου συνδέονται με τον πολιτισμό και την οικονομία στο σήμερα αλλά και για την, πολιτιστική επιχειρηματικότητα, που οφείλει να γίνει μέρος ενός μουσείου, σημερινού.

Ενός πολιτιστικού οργανισμού που δεν φέρει απλά μουσειακά αντικείμενα αλλά που μεταλαμπαδεύει εμπράκτως πολιτισμό στην σύγχρονη καθημερινότητα.

Από τους “μπαξέδες” ως το πωλητήριο του μουσείου

Ένα όμορφο φυσικό χρώμα, η παράδοση, η τεχνογνωσία, η επιδεξιότητα και η έννοια του χειροποίητου συναντιούνται στην Οργάνη, τους Μπαξέδες και τον Ίμερο… σε μερικά από τα σχέδια από τις τσάντες φτιαγμένες από φύλλα καλαμποκιού του Δικτύου Θράκης Ρίζα, εμπνευσμένα από θρακιώτικα τοπωνύμια.

Αρχικά, το εγχείρημα ξεκίνησε πιλοτικά μέσα από το πάθος και τα σεμινάρια που οργάνωσε η Αγγέλα Γιαννακίδου για τη δημιουργία αντικειμένων προορισμένων για το πωλητήριο του Μουσείου που συμπεριλαμβάνει μια γκάμα καλαίσθητων διακοσμητικών, ειδών σπιτιού, ρούχων και αξεσουάρ. Σήμερα όμως ωριμάζει όμορφα κάνοντας χρήση του πολιτιστικού αποθέματος και των τοπικών πρώτων υλών σε μια σύγχρονη αισθητική προσέγγιση που καλύπτει πολύπλευρα ανάγκες σημερινές.

Το πολιτιστικό, άυλο και υλικό απόθεμα ως πολλαπλά χρήσιμο στο σήμερα

Η Αγγελική Γιαννακίδου μπορεί να γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο της Χαλκιδικής και να μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη αλλά η Θράκη την προσδιόρισε. Ήρθε στον τόπο αυτόν σε ηλικία 18 χρονών και εντυπωσιάστηκε τόσο από τον πολιτισμό του που τελικά βρέθηκε να ιδρύει το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης.

Η Αγγέλα Γιαννακίδου, ιδρύτρια, Πρόεδρος αλλά και ψυχή του του Εθνολογικoύ Μουσείου της Θράκης

Το Ε.Μ.Θ. ιδρύθηκε μέσα από το πάθος της για αυτόν τον πολυσήμαντο τόπο με την πίστη ότι “τα μουσεία που διαχειρίζονται τη μνήμη της κοινωνίας, θα πρέπει να ανταποδίδουν στις κοινότητες, μέσα από τη μελέτη και την έρευνα της μνήμης και του πολιτιστικού αποθέματος, άυλο και υλικό, τις οπτικές, τους δρόμους και τους τρόπους ώστε αυτή η μνήμη να καταστεί και πάλι μια δύναμη δημιουργική, πρίν γίνει είδος Μουσειακό”.

Όλα όσα υπάρχουν μέσα στο Μουσείο αφορούν σε δραστηριότητες που υπήρξαν σημαντικές για την επιβίωση των ανθρώπων και των κοινοτήτων. Δεν ήταν αποκομμένα από τις διαδικασίες της παραγωγής, της οικονομίας, την ιδεολογία της εποχής που έζησαν. Και όπως η ίδια η κα. Γιαννακίδου το θέτει “η παράδοση εμπεριέχει μια γνώση, σοφία θα έλεγα, δεξιοτεχνία αισθητική και όλη αυτη περιουσία -το απόθεμα - πρέπει να αξιοποιηθεί και να καταστεί πολλαπλά χρήσιμο. Όλα μπορούν να μετασχηματιστούν και να μας αφορούν, είτε ώς διακοσμητικά είτε ως χρηστικά προϊόντα”.

Και συνεχίζει εξηγώντας ότι “μέσα από το πολιτισμό και τη μνήμη του τόπου μας, θα δούμε και θα βρούμε τρόπους για την βιώσιμη ανάπτυξη. Μέσα από αυτό το πλούτο το σεβασμό στη μάννα γη, θα δούμε ότι δεν είμαστε κατακτητές αλλά μέρος της φύσης του κόσμου όλου τούτου. Σε αυτό το πλαίσιο γεννήθηκε το δίκτυο τεχνουργών Θράκης RIZA, με στόχο να ενισχυθεί η οικονομία και οι άνθρωποι στις απομακρυσμένες, για να μην πω ξεχασμένες κοινότητες. Για να αξιοποιήσουμε τις δεξιότητες των ανθρώπων και την τοπικότητα ως εργαλείο για την τοπική ανάπτυξη και μέσα από αυτό να γίνουν οι αόρατοι ορατοί”.

Για το Ε.Μ.Θ. ο δρόμος για την ανάπτυξη της Θράκης περνά σαν σε βελόνα μέσα από το τρίπτυχο Πολιτισμός -Δημιουργία -Οικονομία, ώστε οι άνθρωποί του να συνεχίσουν να επιβιώνουν παράγοντας πολιτισμό.

Η δυνατότητα η δημιουργία να μετασχηματίζεται σε οικονομία σημαίνει ότι έχει βρεθεί ο τρόπος, η δεξιοτεχνία, να μεταφράζεται σε πολιτιστική επιχειρηματικότητα ενώ εκείνα που θα πετούσαμε αξιοποιούνται και μεταμορφώνονται σε αντικείμενα φιλικά στο περιβάλλον, ενισχύοντας την υπερηφάνεια των ανθρώπων και την τοπική οικονομία.

Τέλος, το Ε.Μ.Θ ευελπιστεί να αποκτήσει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μικρά εργαστήρια, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να εκπαιδεύονται, ώστε η παράδοση να μετασχηματίζεται δημιουργώντας τη παράδοση του μέλλοντος.

Πωλητήριο Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, 14ης Μαΐου 63, Αλεξανδρούπολη, Τ/25510-36.663

E-shop: riza.emthrace.org/tsantes/