Κάν’το όπως η Ευρώπη: Βιώσιμη χρηματοδότηση

Αυτή η αλλαγή θα φέρει πιο συχνά και έντονα κύματα καύσωνα, ξηρασίες, απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα, καθώς και σοβαρές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, την επάρκεια τροφίμων και τη δημόσια υγεία. Όλες αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τον τρόπο που ζούμε και λειτουργούμε.

Πώς αντιδρά λοιπόν η Ευρώπη σε αυτήν την απειλή για το περιβάλλον; Και πώς ανταποκρίνεται συγκεκριμένα η Ελλάδα σε αυτήν την οικονομική και περιβαλλοντική πρόκληση;

Ανθεκτικότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν την ανάγκη να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους σε έναν πλανήτη που βρίσκεται υπό την απειλή της κλιματικής κρίσης. Η μετάβαση σε πιο βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα αποτελεί αναγκαιότητα, καθώς οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς αγορές ενισχύουν τις περιβαλλοντικές τους πολιτικές και τις απαιτήσεις. Η διασφάλιση των απαραίτητων κεφαλαίων για την υλοποίηση αυτής της μετάβασης είναι κρίσιμη. Απαιτούνται επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, αναβάθμιση υποδομών και ανάπτυξη βιώσιμων προϊόντων, που όλα αυτά χρειάζονται αρχική χρηματοδότηση.

Αυτή η ανάγκη για προσαρμογή είναι μόνο ένα βήμα προς την αειφορία και μία επένδυση για τη διασφάλιση της μελλοντικής οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης της οικονομίας. Οι επιχειρήσεις που προηγούνται σε αυτή τη μετάβαση, όχι μόνο θα επιτύχουν στην αγορά αλλά θα ανταποκριθούν και στις αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών για πιο υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές.

Πράσινη χρηματοδότηση στην Ευρώπη

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν κατανοήσει τη σημασία της πράσινης μετάβασης και έχουν ξεκινήσει να υποστηρίζουν ενεργά τις επιχειρήσεις τους προς αυτή την κατεύθυνση με ξεκάθαρες και ουσιαστικές πολιτικές. Ας εξετάσουμε μερικά από τα πιο ενδεικτικά παραδείγματα αυτών των πρωτοβουλιών που υλοποιούνται στην Ευρώπη.

Αρχικά, η Τράπεζα Υποδομών του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Infrastructure Bank) - που λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Οικονομικών - επενδύει 22 δισεκατομμύρια λίρες σε έργα μετριασμού της κλιματική αλλαγής. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ίδρυσε τη Βρετανική Τράπεζα Επιχειρήσεων (British Business Bank), ένα κυβερνητικό ίδρυμα που ενθαρρύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση με στόχο να επιτευχθεί η μετάβαση σε μία ανθρακικά ουδέτερη οικονομία. Η τράπεζα έχει ήδη δεσμεύσει κεφάλαια ύψους 505 εκατομμυρίων για επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου σε νεοσύστατες επιχειρήσεις κλιματικής τεχνολογίας.

Στη Γερμανία, ως μέρος της Στρατηγικής Βιώσιμης Χρηματοδότησης της χώρας, η κυβέρνηση αναλαμβάνει δαπάνες συνολικού ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ για το Επενδυτικό Ταμείο Αναδυόμενων Τεχνολογιών (German Future Fund) στην KfW, ένα διεθνή οργανισμό που συνεργάζεται με τους εταίρους του στις αναπτυσσόμενες χώρες για τον εντοπισμό έργων που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Έτσι, συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των νεοφυών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον περιβαλλοντικό και κοινωνικό τομέα, αφού τις απαλλάσσει από το βάρος της εύρεσης χρηματοδότησης, ιδίως στη φάση εκκίνησης, αποδεσμεύοντας πόρους για την ανάπτυξη του προϊόντος τους.

Ακόμα, στην Ισπανία, έχει αναπτυχθεί η Πλατφόρμα Σχεδιασμού Πράσινων Τραπεζών (Green Bank Design Platform), ένας κόμβος που έχει σκοπό να υποστηρίξει τα κράτη στην ανάπτυξη πράσινων τραπεζών, δηλαδή ιδρυμάτων που μετασχηματίζουν τις επενδυτικές τους στρατηγικές ώστε να εστιάζουν σε βιώσιμες τεχνολογίες και πρωτοβουλίες φιλικές προς το περιβάλλον. Η πλατφόρμα δίνει στις τράπεζες πρόσβαση στους χρηματοδοτικούς και τεχνικούς πόρους που χρειάζονται προκειμένου να προσαρμόσουν το μοντέλο των πράσινων τραπεζών στα δικά τους επιχειρηματικά σχέδια.

Προσαρμογή στα κριτήρια ESG

Στο κοντινό μέλλον, τα κριτήρια ESG θα είναι απαραίτητα για την είσοδο σε διαπραγματεύσεις και συνεργασίες B2B, καθώς και για τη συμμετοχή σε μεγάλα έργα. Ενώ χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υλοποιούν πολιτικές και προγράμματα υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις για την ενσωμάτωση αυτών των κριτηρίων, η Ελλάδα φαίνεται να καθυστερεί σε αυτόν τον τομέα.

Σε μια αγορά όπου οι ελληνικές επιχειρήσεις ανταγωνίζονται ευρωπαϊκές οι οποίες έχουν ευρεία πρόσβαση σε προγράμματα πράσινης χρηματοδότησης και μετάβασης στην αειφορία, αυτή η διστακτικότητα οδηγεί σε μείωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, δημιουργώντας ταυτόχρονα ευκαιρίες για ξένες εταιρείες που έχουν ήδη προσαρμοστεί στα ESG κριτήρια να διεισδύσουν στην ελληνική αγορά.

Το διακύβευμα για τις ελληνικές επιχειρήσεις

Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ένα διπλό ρίσκο: Το επιχειρησιακό ρίσκο που φέρνει η κλιματική αλλαγή, αλλά και την απειλή μείωσης της εξαγωγικής τους ικανότητας λόγω επίδοσης σε κριτήρια ESG. Ο ανταγωνισμός με εταιρείες που στηρίζονται από τις χώρες τους με σοβαρά κεφάλαια και προγράμματα μετάβασης θα είναι ακόμα πιο εντατικός τα επόμενα χρόνια. Η απλή συμμόρφωση με τις ισχύουσες νομοθεσίες και πρότυπα δεν θα είναι επαρκής για να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες αγορές.

Η έμφαση πρέπει να δοθεί στην υποστήριξη των επιχειρήσεων: Πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού μοντέλου που να ενσωματώνει τις αρχές της βιωσιμότητας σε κάθε στάδιο της λειτουργίας τους, από την προμήθεια μέχρι την παραγωγή και τη διανομή. Η εστίαση στη δομική αλλαγή θα επιτρέψει την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που όχι μόνο είναι πιο ανθεκτικά στις αλλαγές του κλίματος, αλλά και ανταγωνιστικά σε μια παγκοσμίως αυξανόμενη αγορά που αξιολογεί τις επιχειρήσεις με βάση την περιβαλλοντική τους επίδοση.

Πρόκληση και ευκαιρία

Για μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία επηρεάζεται έντονα από την κλιματική αλλαγή, η πρωτοβουλία για έγκαιρη δράση και οι επενδύσεις σε βιώσιμες τεχνολογίες και πρακτικές μπορούν να μετατρέψουν την πρόκληση σε ευκαιρία.

Οι καλές πρακτικές είναι ξεκάθαρες σε όλη την Ευρώπη: Επενδύοντας ένα μικρό κομμάτι του αναμενόμενου κόστους για την κλιματική αλλαγή στη θωράκιση των επιχειρήσεων μας, μπορούμε όχι μόνο να προστατεύσουμε το περιβάλλον αλλά και να ανοίξουμε νέους δρόμους για χρηματοδότηση και ανάπτυξη. Η Ευρώπη μας δείχνει το δρόμο για την πράσινη μετάβαση. Η Ελλάδα, θα ανταποκριθεί;