Περιβαλλοντικές οργανώσεις: Οι μαχητές της φύσης

GREENPEACE

Ο λαός μας και το περιβάλλον

Όπως μας λέει η Κέλλυ Σωτηροπούλου, Επικεφαλής τμήματος Επικοινωνίας & Engagement, Greenpeace Greece, οι Έλληνες σε όλες τις έρευνες των τελευταίων ετών αποφαίνονται πως έχουν αντιληφθεί πόσο επείγουσα είναι η ανάληψη δράσης για την κλιματική κρίση, την κρίση βιοποικιλότητας και το περιβάλλον, και εμφανίζονται από τους πλέον ευαισθητοποιημένους στην Ευρώπη. Ωστόσο, παρά τα θετικά μηνύματα, οι δράσεις από τη “βάση” της κοινωνίας παραμένουν περιορισμένες και η πίεση των διαφόρων κοινωνικών ομάδων για τα ζητούμενα αυτά παραμένει χαμηλή, καθώς προκρίνονται συνήθως άλλες, “αμεσότερες” ανάγκες. Είναι επείγον να μετατρέψουμε αυτή την ευαισθητοποίηση σε πραγματική πίεση προς τους κυβερνώντες καθημερινά και να αναδείξουμε ψηλά στη ατζέντα μας για τις επερχόμενες ευρωεκλογές πράσινες λύσεις.

Η κλιματική αλλαγή

Οι πολίτες έχουν πολύ μεγάλη πρόσβαση σε πληροφορία στις μέρες μας. Η ουσιαστική ενημέρωση όμως είναι ένα διαφορετικό ζητούμενο, καθώς δεν βλέπουμε να κυριαρχούν στα mainstream media ειδήσεις που αφορούν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης ή τη δίκαιη και δημοκρατική ενεργειακή μετάβαση, που είναι απαραίτητη για να εμποδίσουμε την κλιματική κατάρρευση. Με τη σειρά του, ο εταιρικός κόσμος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Οι πράσινες χορηγίες και οι εθελοντικές δράσεις καθαρισμού βυθών και παραλιών από πλαστικά, συνήθως αποπροσανατολίζουν και δεν αλλάζουν τη σκληρή πραγματικότητα και την εξαιρετικά κακή εικόνα μέρους της επιχειρηματικότητας που αδιαφορεί για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και το κλίμα.

Σε 10 χρόνια από σήμερα

Φιλοδοξούμε πως θα έχουμε συμφωνήσει στα βασικά: η παραγωγή κέρδους με βαρύ τίμημα για το κλίμα, τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι κοινωνικά επιζήμια και ΔΕΝ θα είναι αποδεκτή σε μια Ελλάδα του προσεχούς μέλλοντος. Αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να ορίζεται ως ανάπτυξη! Στην Greenpeace οραματιζόμαστε μια Ελλάδα της οποίας η κυβέρνηση θα έχει αναλάβει ουσιαστική δράση για το κλίμα και, με σειρά κινήτρων - αντικινήτρων προς την κοινωνία, θα έχει επιλέξει άπαξ και δια παντός το δρόμο της απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα και τα πλαστικά μιας χρήσης, θα επενδύει σε βιώσιμες κλιματικά πόλεις και προστασία των θαλασσών μας και θα ακολουθεί πιστά τις επιταγές της επιστήμης.

Η κ. Κέλλυ Σωτηροπούλου, Επικεφαλής τμήματος Επικοινωνίας & Engagement της Greenpeace Greece

Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ)

Περισσότερη ενημέρωση

Όπως αναφέρει ο Νίκος Πέτρου, Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) και Αντιπρόεδρος ΔΣ Foundation for Environmental Education (FEE), από την έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ΕΕΠΦ από τη METRON ANALYSIS τον Σεπτέμβριο του 2023 προκύπτει πως η αντίληψη για την ύπαρξη κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα αυξάνεται σημαντικά, συναρτάται όμως με τις συγκυρίες και τη σταδιακή πολιτικοποίηση του ζητήματος.

Στην ελληνική κοινή γνώμη διαφαίνεται σχετικά αυξημένη ευαισθησία για τα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς και μια αντίληψη ότι οι επιπτώσεις της πρέπει να αντιμετωπιστούν με συνειδητή ατομική και συλλογική δράση.

Ταυτόχρονα, όμως, μοιάζει να υπάρχει και σημαντικό περιθώριο για την ανάπτυξη «παιδαγωγικών» δράσεων, καθώς 7 στους 10 Έλληνες ζητούν περισσότερη ενημέρωση, που θα μπορούσε να καλλιεργήσει μια πιο συνειδητή, ενημερωμένη και ευαίσθητη περιβαλλοντική αντίληψη.

Κενό μεταξύ δέσμευσης και εφαρμογής για την κλιματική αλλαγή

Στην αντίληψη των πολιτών για το πολυδιάστατο θέμα της κλιματικής αλλαγής παρατηρείται ένα σημαντικό κενό μεταξύ της «δέσμευσης» και της «εφαρμογής». Για τον λόγο αυτό, δουλεύουμε σε μια σειρά πρωτοβουλιών στην εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ηλικίες, όλες τους εργασιακούς τομείς, όλες τις πτυχές της ζωής των ανθρώπων, προκειμένου να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης και να επιταχύνουμε τον «μετασχηματισμό» μέσα από τη σύμπραξη όλων των ενδιαφερομένων μερών.

Προσαρμογή

Κατά την επόμενη δεκαετία, η προσέγγιση της Ελλάδας στη διαχείριση του περιβάλλοντος είναι αναγκαίο να διαφοροποιηθεί σημαντικά λόγω πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, των οικονομικών και γεωπολιτικών συνθηκών και των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Καθώς η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, με αυξανόμενους κινδύνους από πυρκαγιές, ξηρασίες και καύσωνες, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες προσαρμογής σε αυτές τις αλλαγές με μεγαλύτερη ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστροφών και διαμόρφωση πιο ανθεκτικών υποδομών σε όλα τα επίπεδα. Η επιτάχυνση της απεξάρτησης από τα όλα τα ορυκτά καύσιμα, η ουσιαστική προστασία της θαλάσσιας και χερσαίας βιοποικιλότητας και η αξιοποίηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με αποδοτικότερο τρόπο και χαμηλότερο κόστος είναι κρίσιμοι παράγοντες για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας. Η αδιάκοπη προστασία και συνηγορία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα και παγκόσμια είναι η βάση της στρατηγικής της ΕΕΠΦ.

Ο κ. Νίκος Πέτρου, Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) και Αντιπρόεδρος ΔΣ Foundation for Environmental Education (FEE).

Βιώσιμος τουρισμός

Λόγω της σημασίας του τουρισμού για την εθνική οικονομία, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη θα πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο της χώρας, μέσα από την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον υποδομών και πρακτικών λειτουργίας, με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των προορισμών και συστηματική μείωση του αποτυπώματος του κλάδου. Εδώ ακριβώς τα προγράμματα Γαλάζια Σημαία και Green Key, που χειρίζεται η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και απονέμουν τα πλέον αναγνωρισμένα διεθνές οικολογικά σήματα ποιότητας, θα συμβάλλουν καθοριστικά στο βιώσιμο μέλλον της φιλοξενίας και του τουρισμού.

Αναμόρφωση εκπαιδευτικών συστημάτων

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ενδυνάμωση και ευαισθητοποίηση του εκπαιδευτικού και του ευρύτερου κοινού για την αειφορία, τις πράσινες δεξιότητες και την κλιματική αλλαγή θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για τη συμμετοχή των πολιτών στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Η ΕΕΠΦ πρωτοστατεί στην παγκόσμια εκστρατεία της UNESCO, Greening Education Partnership, μέσω του Διεθνούς Ιδρύματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (FEE), στο πλαίσιο της οποίας αναμένεται μέχρι το 2030, η ευρεία αναμόρφωση των εκπαιδευτικών συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όλα αυτά, και πολλά άλλα ακόμη, συγκροτούν ένα όραμα για την πορεία της χώρας προς ένα βιώσιμο μέλλον την επόμενη δεκαετία, το οποίο βέβαια θα εξαρτηθεί σημαντικά από την πολιτική βούληση, τις διεθνείς απαιτήσεις και συνεργασίες, την οικονομική σταθερότητα, την τεχνολογική πρόοδο και την κοινωνική συμμετοχή και δέσμευση.

ΚΑΛΛΙΣΤΩ

Νερό και ορεινοί όγκοι σε προτεραιότητα

Όπως σημειώνει ο Ιάσων Μπάντιος, Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Καλλιστώ τα τελευταία χρόνια τα έντονα φαινόμενα που προκαλεί η κλιματική κρίση έχουν εκ των πραγμάτων στρέψει το βλέμμα και της ελληνικής κοινωνία προς το περιβάλλον. Δυστυχώς όμως προηγείται μια μεγάλη φυσική καταστροφή, όπως οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες των τελευταίων ετών, με ανυπολόγιστο κόστος για τον άνθρωπο αλλά και το οικοσύστημα συνολικά.

Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις ασχολούμαστε με περιβαλλοντικά ζητήματα ετεροχρονισμένα και μη έγκαιρα. Αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να αντιστραφεί, έστω και τώρα. Ως Καλλιστώ κάνουμε ότι είναι δυνατό προς την κατεύθυνση της προστασίας των οικοσυστημάτων και των δημόσιων αγαθών. Στηρίζουμε τις προσπάθειες για προστασία του νερού ως δημόσιο αγαθό, την προστασία των ορεινών όγκων της χώρας που απειλούνται από την αθρόα τοποθέτηση Αιολικών Σταθμών κ.α..

Η ομορφιά της φύσης

Η επαφή του ανθρώπου με την φύση και την άγρια ζωή είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία, καθώς αποτελούν το «κοινό μας σπίτι». Εμείς στην Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση Καλλιστώ έχουμε ως στόχο να προστατέψουμε το περιβάλλον και να βελτιώσουμε τις συνθήκες συνύπαρξης του ανθρώπου και της άγριας ζωής.

Καλούμε τους πολίτες να αντιληφθούν και να προσεγγίσουν την ομορφιά της φύσης, την αξία της ποικιλίας, το δικαίωμα στη ζωή. Τους καλούμε να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των μεγάλων περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων της εποχής, με γνώμονα την προστασία της φύσης και της άγριας ζωής.

Περιβάλλον ένα δημόσιο συλλογικό αγαθό

Τα επόμενα 10 χρόνια αναμένονται εξαιρετικά κρίσιμα και για αυτόν τον λόγο χρειάζεται όλοι και όλες να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για την προστασία του περιβάλλοντος, ως δημόσιου – συλλογικού αγαθού.

Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι σε διάφορες περιοχές της χώρας οι πολίτες κινητοποιούνται και δημιουργούν τοπικά περιβαλλοντικά κινήματα ενάντια στην καταστροφή του τόπου όπου ζουν. Ευελπιστούμε τα επόμενα χρόνια τα κινήματα αυτά να διευρυνθούν, να μεγαλώσουν, και να συνδεθούν, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την βελτίωση της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Εμείς θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό τους.

Ο κ. Ιάσων Μπάντιος, Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Καλλιστώ.

ΑΡΧΕΛΩΝ

Διάδραση με τα παιδιά και τους νέους

Η περιβαλλοντική δράση του ΑΡΧΕΛΩΝ για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας χρονολογείται από το 1983 και βλέπουμε ότι μέσα σ' αυτές τις δεκαετίες πολλά άλλαξαν στο παράκτιο περιβάλλον της χώρας μας, αναφέρει η Διευθύντρια του ΑΡΧΕΛΩΝ, Δάφνη Μαυρογιώργου. «Το ενδιαφέρον των ανθρώπων για το περιβάλλον ήταν μεγάλο τις δεκαετίες του '80 και του '90, όμως παράλληλα τα χρόνια αυτά η ανάπτυξη του τουρισμού και των υποδομών ήταν ταχύτατη, άρα η προστασία της φύσης προχώρησε με μικρά και διστακτικά βήματα. Ο ΑΡΧΕΛΩΝ προσελκύει κάθε καλοκαίρι περίπου 500 εθελοντές από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συμμετέχουν με ενθουσιασμό στα 8 προγράμματά μας για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας στα 100 χλμ ακτής που είναι παραλίες ωοτοκίας της Καρέττα στη χώρα μας».

«Τα προγράμματά μας είναι διεθνή, όμως, από τις αρχές του 2000, οι συμμετοχές των Ελλήνων άρχισαν να αυξάνονταν σταθερά», εξηγεί η Δάφνη Μαυρογιώργου. Το 2019 οι ελληνικές συμμετοχές κάλυψαν το 15% των εθελοντών στα προγράμματα, ποσοστό που δείχνει σε κάποιο βαθμό μία αύξηση του ενδιαφέροντος για το περιβάλλον στην ελληνική κοινωνία. Επίσης, τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες φοιτητές που συμμετέχουν ως εθελοντές ή κάνουν πρακτική άσκηση στον ΑΡΧΕΛΩΝ έχουν αυξηθεί, όπως φάνηκε και στην πρόσφατη διαδικτυακή ημερίδα που διοργάνωσε ο ΑΡΧΕΛΩΝ με 130 εγγεγραμμένους. Το ενδιαφέρων των Ελλήνων εκπαιδευτικών για τις περιβαλλοντικές δράσεις μας επίσης έχει αυξηθεί.

«Οι συμμετοχές στις εκπαιδευτικές δράσεις στο Κέντρο Διάσωσης ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2022 – 2023, φθάνοντας τους 12.000 μαθητές και εκπαιδευτικούς. Συμμετείχαν 245 τάξεις σχολείων από την Αττική που επισκέφθηκαν το Κέντρο δια ζώσης και 97 σχολεία από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα που συμμετείχαν σε ζωντανή διαδικτυακή ξενάγηση», εξηγεί η Άννα Κοντολέων, Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Δράσεων του ΑΡΧΕΛΩΝ. «Επίσης, φαίνεται ότι πολλές επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα είναι πιο πρόθυμες να ενημερωθούν και να συνεργαστούν για την σωστή συμπεριφορά όλων στις παραλίες ωοτοκίας και αυτό πιστεύουμε ότι θα έχει πολύ θετικά αποτελέσματα».

Μια κοινωνία ανθρώπων που κατανοεί

«Αυτό που κάνουμε είναι ότι ενημερώνουμε υπεύθυνα για τους κινδύνους, προσκαλούμε τους ανθρώπους σε δράση και μοιραζόμαστε τα αποτελέσματα των προγραμμάτων μας. Το σύνθημά μας είναι «Μπορούμε να ζήσουμε μαζί», και εννοούμε την αρμονική συνύπαρξη της φύσης και των ανθρώπων. Βοηθάμε να εξαλειφθούν οι απειλές και οι θαλάσσιες χελώνες να συνεχίσουν να επιτελούν το ρόλο τους στη φύση, μαζί με μια κοινωνία ανθρώπων που κατανοεί, αποδέχεται και σέβεται», απαντά ο Πρόεδρος του ΑΡΧΕΛΩΝ, Θωμάς Αράπης. «Ο ΑΡΧΕΛΩΝ είναι ένα μεγάλο σχολείο που εκπαιδεύει, όχι μόνο σε θέματα καταγραφής και προστασίας των ζώων, των οικοσυστημάτων, του περιβάλλοντος, αλλά δημιουργεί επίσης συνθήκες και προϋποθέσεις για την ανάπτυξη αξιών, αντιλήψεων και πρακτικών για ένα καλύτερο- βιώσιμο- πλανήτη. Φέτος, σε συνεργασία με την TUI CARE FOUNDATION, αναπτύσσουμε περισσότερο την πιλοτική φάση πιστοποίησης ξενοδοχείων φιλικών προς τη θαλάσσια χελώνα στη Βόρεια Κρήτη. Πιστεύω ότι υπάρχει χώρος για μία καλύτερη περιβαλλοντική κατάσταση στις ακτές», καταλήγει.

Η κ. Δάφνη Μαυρογιώργου, Διευθύντρια του ΑΡΧΕΛΩΝ, η κ. Άννα Κοντολέων, Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Δράσεων του ΑΡΧΕΛΩΝ και ο κ. Θωμάς Αράπης, Πρόεδρος του ΑΡΧΕΛΩΝ.

Να μπορεί η φύση να λειτουργεί

«Ελπίζουμε ότι το μέλλον θα φέρει καλύτερη διαχείριση στις προστατευόμενες περιοχές. Ότι εκεί θα διαμορφωθούν κανονισμοί των ανθρώπινων δραστηριοτήτων γύρω και πάνω στις παραλίες ωοτοκίας που θα επιτρέψουν στη φύση να λειτουργεί, ενόψει μάλιστα και της κλιματικής αλλαγής. Θα θέλαμε να δούμε καλύτερη συνεννόηση μεταξύ αρμοδίων φορέων, καλύτερη επιτήρηση των μέτρων προστασίας, μεγαλύτερη προσπάθεια ανάπτυξης βιώσιμων πρακτικών στον τουρισμό και την αλιεία σε κάθε περιοχή δράσης μας. Θα θέλαμε να δούμε λιγότερα τραυματισμένα ζώα, λιγότερα πλαστικά σκουπίδια στη θάλασσα. Σαν ΑΡΧΕΛΩΝ είμαστε διατεθειμένοι να συνεχίσουμε να συνεισφέρουμε σε όλα αυτά, καταγράφοντας χελώνες και φωλιές, περιθάλποντας τραυματισμένα ζώα, ενημερώνοντας και ευαισθητοποιώντας τους ανθρώπους για τα θέματα προστασίας τους» απαντά ο Θωμάς Αράπης.