Ανοδικά ο κλάδος της ναυτιλίας - οι προκλήσεις και η βασική ατζέντα σήμερα

Η KPMG στην Ελλάδα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας “The Future of Shipping“ για το τρέχον έτος, στην οποία καταγράφονται οι νέες τάσεις και οι προκλήσεις που καλείται ο κλάδος της ναυτιλίας να αντιμετωπίσει.

Στόχος της έρευνας είναι η περιγραφή των πτυχών του θαλάσσιου εμπορίου, η κατανόηση του ρόλου και της θέσης των Ελλήνων πλοιοκτητών στην παγκόσμια αγορά και η πρόβλεψη ανάπτυξης του κλάδου με βάση τους δείκτες των ναύλων.

Εστιάζοντας στην ελληνική αγορά, η Έρευνα εντοπίζει βασικούς παίκτες ανά κατηγορία και χωρητικότητας στόλου και παραθέτει τα μεγέθη τους. Επιπροσθέτως, παρουσιάζει βασικές τάσεις και προκλήσεις του κλάδου, ολοκληρώνοντας με στοχευμένες αναλύσεις για την πράσινη ναυτιλία, καθώς και τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στον κλάδο.

Η ναυτιλία ξεχωρίζει έντονα στο παγκόσμιο εμπόριο καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 90% σε χωρητικότητα και 50-60% σε αξία, ενώ ο παγκόσμιος στόλος αυξήθηκε σχεδόν κατά 40% την τελευταία δεκαετία.

Η ανοδική πορεία στον κλάδο αναμένεται να συνεχιστεί παρά τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει, όπως γεωπολιτικές διακυμάνσεις, ανισορροπίες προσφοράς και ζήτησης, ελλείψεις σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό. Καθώς όμως η ανάπτυξη της ναυτιλίας σχετίζεται άμεσα με την παγκόσμια οικονομία, παράγοντες όπως οι εμπορικοί περιορισμοί, η κλιματική αλλαγή και οι γεωπολιτικές αναταραχές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις προβλέψεις.

Οι ναύλοι επέστρεψαν σε κανονικά επίπεδα μετά τις μετα-πανδημικές διακυμάνσεις, οι οποίες σημείωσαν τιμές ρεκόρ σε πολλές κατηγορίες φορτίου, από τις αρχές του 2024, όμως αυξήθηκαν και πάλι κυρίως λόγω των περιορισμών στις διαδρομές.

Η Ελλάδα κατατάσσεται σταθερά ως ο παγκόσμιος ηγέτης σε βασικές μετρήσεις, αντιπροσωπεύοντας το 17,4% του παγκόσμιου στόλου βάσει χωρητικότητας. Ο μέσος όρος ηλικίας των ελληνόκτητων πλοίων είναι χαμηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο και ενώ η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από την Κίνα και την Ιαπωνία σε ελεγχόμενο DWT, εκπέμποντας λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από τις δύο χώρες (στοιχεία UNCTAD – 2022).

Οι βασικές τάσεις για τον κλάδο είναι:

• Απανθρακοποίηση και ενεργειακή μετάβαση προς καθαρότερη ενέργεια
• Ψηφιοποίηση για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και προσαρμογή στο μεταβαλλόμενο παγκόσμιο τοπίο
• Δημιουργία ανθεκτικότητας «από το σχεδιασμό», για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του ρίσκου
• Βελτιστοποίηση εφοδιαστικής αλυσίδας
• Τόσο ο κλάδος της ναυτιλίας όσο και τα λιμάνια παρουσιάζουν δυναμικό χαρακτήρα μετασχηματισμού των λειτουργιών τους προκειμένου να προσαρμοστούν στις αναδυόμενες και μεταβαλλόμενες διαρκώς προκλήσεις
• Προσαρμογή στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και στα νέα πρότυπα κατανάλωσης

Οι βασικές προκλήσεις για τον κλάδο είναι:

• Οι πολιτικές αναταραχές που διαταράσσουν τις ναυτιλιακές διαδρομές και μεταβάλλουν τις αλυσίδες εφοδιασμού
• Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και η πρόκληση για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας
• Η ταχεία τεχνολογική αλλαγή και ικανότητα προσαρμογής
• Η έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών λόγω των δύσκολων συνθηκών εργασίας και του αναδυόμενου ρόλου της τεχνολογίας
• Τέλος, η ελληνόκτητη ναυτιλία συνολικά συνεχίζει να θέτει κανόνες στην αγορά και να είναι απαραίτητη στην παγκόσμια οικονομία.