ROMA GALLERY: Μια έκθεση για το Πάσχα ως "πέρασμα" στη σύγχρονη προσέγγιση της βυζαντινής τέχνης

Και αυτές τις ημέρες, τις ημέρες του Πάσχα, που στα Εβραϊκά σημαίνει διάβαση και πέρασμα, επανέρχονται σε μια ιδιαίτερη συνάντηση εικαστικών στη Roma Gallery.

Με επίκεντρο το πέρασμα του Στέλιου Φαϊτάκη στην εικαστική ζωή του τόπου που σφράγισε πρόωρα με τον χαμό του στις 6 Οκτωβρίου του 2023, σε ηλικία μόλις 47 ετών, μια επταμελής ομάδα Ελλήνων δημιουργών, όλοι προερχόμενοι από τη γενιά του, συναντιούνται στη Roma Gallery για να τον τιμήσουν με τρόπο εικαστικό, αν όχι πνευματικό.

Βέβαια τα έργα τους στην έκθεση δε συνιστούν αποκλειστικά ένα είδος αφιερώματος, αλλά φωτίζουν τις κοινές τους ρίζες, αναδεικνύουν τον τρόπο µε τον οποίο οι σύγχρονοι καλλιτέχνες αξιοποιούν μορφολογικά ή και εννοιολογικά τα στοιχεία της ζωγραφικής μας κληρονομιάς και παράδοσης.

Μάλιστα οι καλλιτέχνες Κώστας Λάβδας, Μανώλης Μπιτσάκης και Φίκος ζωγράφισαν έργα ειδικά για την έκθεση που φέρει τον τίτλο "Θητεία".

Περιδιαβαίνοντας την έκθεση "Θητεία"

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της έκθεσης, ο Λάβδας του αφιερώνει μία μνημειακή σε διάσταση σύνθεση που εδράζεται σε γεωμετρικές φόρμες και απηχεί το πνεύμα του επαναστατημένου ανθρώπου, το ίδιο που ύμνησε κι ο Φαϊτάκης. Ο Μπιτσάκης συναντά τον Φαϊτάκη στο παράδοξο στοιχείο, παραπέμποντας σε εικόνες - οράματα των μυστικών ή σε συναξάρια αγίων, ενώ ο Φίκος τον εξεικονίζει σε μια εικόνα μαχητή με στολή νίντζα μέσα σε χρυσό κάμπο μιας και o Φαϊτάκης αγαπούσε και ασκούνταν συστηματικά στις πολεμικές τέχνες.

Σε άχρονο τοπίο τοποθετεί τις κατακερματισμένες φιγούρες της και η Georgia Fambris που εξιδανικεύει το σώμα μέσα από ανίερους υπαινιγμούς. Εξίσου αυθαίρετα, ο Νίκος Μόσχος αλιεύει από τη χριστιανική εικονογραφία το θέμα του «Ευαγγελισμού της Θεοτόκου», αποδίδοντας όχι τη σεπτή μορφή της, αλλά έναν καθημερινό άνθρωπο ως οντότητα ανήμπορη μπροστά σε όσα τον υπερβαίνουν.

Την τέχνη της χαρακτικής αντιπροσωπεύει με τρεις συνθέσεις ο Φώτης Βάρθης, αντλώντας από τη δεξαμενή της παράδοσης. Το στέρεο βυζαντινό σχέδιο που έχει κατακτήσει, δίνει φωνή σε λαϊκά παραμύθια, χωρίς να είναι ξεκομμένο από τους ρυθμούς της σύγχρονης ζωής.

Στοιχεία της λαϊκής παράδοσης οικειοποιείται και η Ιωάννα Καφίδα ως μέσο για να αφηγηθεί τη δική της «Βαϊοφόρο». Ένα ζωγραφικό εργόχειρο, το οποίο ανήκει στο δίδαγμα μίας τεχνουργίας με λαϊκό χαρακτήρα.

Στο σήμερα και στη Roma, ο Φώτης Κόντογλου έχει ισχυρή παρουσία με τη μορφή ενός στρατιωτικού αγίου από την Περίβλεπτο του Μυστρά. Οι εργασίες συντήρησης και καθαρισμού εικόνων που ανέλαβε ο ζωγράφος στην καστροπολιτεία το 1936, έδωσαν τη δυνατότητα να ολοκληρώσει την προσάρτηση τύπων της βυζαντινής τέχνης στο προσωπικό του ιδίωμα. Όμως ο ζωγράφος δεν έκανε μόνο αγιογραφία. Εξίσου αγαπούσε ταξιδευτές και κουρσάρους και μάλιστα έγραψε βιβλίο γι’ αυτούς με τίτλο «Αδάμαστες Ψυχές».

Ο σπουδαίος καλλιτέχνης και στοχαστής που ανακάλυψε το κοίτασμα της βυζαντινής ζωγραφικής, τόλμησε κάτι μοναδικό στον καιρό του: να στριμώξει την κοσμικότητα μέσα στα ρούχα της πνευματικότητας, να καθαγιάσει τον πειρατή, τον πολεμιστή, τον δολοφόνο. Από τη συλλογή του Διονύση Φωτόπουλου, κεντρική θέση στην γκαλερί καταλαμβάνει ο «Λουίζος Μαρότος».

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι Φαϊτάκης πέρα από ένας ιδιότυπος πιστός που έδειξε καθημερινούς πολίτες ως μακελάρηδες, φωτοστεφανωμένους εξεγερμένους σε μια κόλαση που ανοίγεται στους δρόμους των μεγαλουπόλεων, με το αίσθημα του ζωγράφου που πιστεύει, δήλωνε «Μου αρέσει η ιδέα του να μιλάω μια καλλιτεχνική γλώσσα που έχει βαθιές ρίζες... και στο τέλος της μέρας εξακολουθεί να είναι μία μορφή θρησκευτικής τέχνης που προσωπικά την χρησιμοποιώ γι' αυτό ακριβώς που είναι, ανεξάρτητα από το θέμα της».

Το πνεύμα του ζωγράφου απηχεί το έργο με τίτλο «Για τη βελτίωση της γεωργίας» που, για πρώτη φορά, παρουσιάζεται στο ελληνικό κοινό.

Διάρκεια έκθεσης: 23.04.2024 – 25.05.2024

Roma Gallery: Ρώμα 5, 10673, Αθήνα.

Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00 – 20:00, Τετάρτη, Σάββατο 10:00 – 16:00

Σε επιμέλεια του Ιστορικού Τέχνης : Γιώργου Μυλωνά

Ελεύθερη είσοδος