Η Χαρά Ανάποδα

Πρόσφατα έφτιαξα ένα video. Έμπνευσή μου ήταν ο Tony Hsieh και το βιβλίο του “Delivering Happiness” όπου προς το τέλος του λέει πως αν αρχίσουμε να ρωτάμε τον εαυτό μας γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε και σε κάθε απάντηση που προκύπτει συνεχίζουμε να ρωτάμε γιατί, αργά ή γρήγορα θα πέσουμε όλοι μας πάνω στην ίδια απάντηση. Κάνουμε ό,τι κάνουμε για να νοιώσουμε χαρούμενοι. Όλοι μας κυνηγάμε τη χαρά ή όπως αρέσει σε μένα να λέω, όλοι επιδιώκουμε μια μορφή συναισθηματικής διαστολής.

Το ότι κυνηγάμε τη χαρά το καταλαβαίνω. Εκείνο που καταλαβαίνω όμως επίσης, είναι ότι έχουμε δημιουργήσει – έχουμε δημιουργήσει επαναλαμβάνω -  μία συνθήκη “if… then” που πρέπει να ικανοποιηθεί για να νοιώσουμε τη χαρά οπότε αναπόφευκτα ρωτώ:  Όταν πετύχω όσα θέλω, ποιος θα με κάνει να νοιώσω χαρούμενος; Ποιος θα μου το επιτρέψει; Ποιος θα μου πει “μπράβο παιδί μου, τώρα μπορείς να είσαι χαρούμενος”; Η μόνη απάντηση που μπορώ να καταλήξω, είναι Eγώ. Εγώ θα μου επιτρέψω να νοιώσω χαρούμενος γιατί θα έχω ικανοποιήσει το “if” της συνθήκης που έφτιαξα, θα έχω αποδείξει την αξία μου, οπότε μετά - “then” δηλαδή - θα μπορώ να νοιώσω χαρούμενος, επιτυχημένος κ.τ.λ.  

Οπότε ρωτώ ξανά: Γιατί πρέπει να έχω δημιουργήσει μία συνθήκη η οποία πρέπει να ικανοποιηθεί για να νοιώσω χαρούμενος; Γιατί φτιάχνω κλειδωμένες πόρτες και μετά ψάχνω τα κλειδιά να τις ξεκλειδώσω για να νοιώσω χαρά; Και έστω ότι η απάντηση σε αυτά είναι “επειδή μου αρέσει να φτιάχνω πόρτες και μετά να ψάχνω τα κλειδιά”, εγώ θα κάνω μία νέα ερώτηση: Γιατί τότε δε δοκιμάζεις να φτιάξεις τις πόρτες που θες όντας ήδη χαρούμενος; Γιατί πρέπει να φτιάξεις τις πόρτες χωρίς χαρά και μετά να βρεις τα κλειδιά που τις ξεκλειδώνουν για να νοιώσεις χαρά και δεν το κάνεις όλο αυτό με ορμητήριο μια κατάσταση συναισθηματικής διαστολής; Ξεκίνα, δηλαδή, να φτιάχνεις τις πόρτες αν αυτό θες, ξεκίνα να βάζεις στόχους, αλλά μην περιμένεις να τους πετύχεις για να νοιώσεις χαρούμενος. Αφού εσύ είσαι που αδειοδοτείς, που επιτρέπεις στον εαυτό σου να νοιώσει χαρούμενος όταν τους πετυχαίνεις, μπορείς να είσαι χαρούμενος από τη στιγμή που θα βάλεις τους στόχους και μετά να επιδιώξεις την επίτευξή τους, έτσι δεν είναι; Άλλωστε οι πιθανότητες να τους πετύχεις αν ήδη νοιώθεις καλά, είναι σαφώς μεγαλύτερες αφού οι έρευνες είναι ξεκάθαρες στο ότι  μόνο όταν νοιώθουμε καλά το σώμα και το μυαλό μας δουλεύουν βέλτιστα.

Αυτά είπα στο video και κατόπιν στο section με τα σχόλια, άρχισαν πολύ όμορφες συζητήσεις όπου πρακτικά η μόνιμη απορία ήταν αυτή: Πως γίνεται να νοιώσω χαρούμενος χωρίς λόγο; Πως γίνεται να βιώνω συναισθηματική διαστολή χωρίς αιτία; Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι πάντα η ίδια: Η χαρά είναι εδώ, τώρα, εμπρός σου και κατοικοεδρεύει στο απλό και συνάμα εκπληκτικό γεγονός ότι είσαι εδώ, ζωντανός/ ή και μπορείς να βιώσεις την ύπαρξή σου. Σταμάτα τις ιστορίες που τρέχουν μέσα στο κεφάλι σου. Όταν ήμασταν παιδιά ενώ δεν είχαμε κανένα έλεγχο του τι θα φάμε, πότε θα κοιμηθούμε, τι θα κάνουμε, που θα πάμε κ.τ.λ. μπορούσαμε και ήμασταν χαρούμενοι χωρίς κανένα λόγο και έπρεπε να έρθει κάποιος για να μας κάνει δυστυχισμένους. Τώρα που μεγαλώσαμε, μορφωθήκαμε, μαζέψαμε εμπειρίες και έχουμε πολύ περισσότερο έλεγχο όμως, είμαστε δυστυχισμένοι και πρέπει να έρθει κάποιος ή κάτι για να μας κάνει χαρούμενους. Τι πήγε τόσο στραβά με εμάς; Γιατί πρέπει να υπάρχει κάτι που εξαιτίας του θα είμαι χαρούμενος; Γιατί δε σταματάμε ποτέ την ψυχαναγκαστική σκέψη και τις ταινίες που αδιάκοπα προβάλλουμε μέσα στο μυαλό μας; Γιατί η χαρά να ετεροπροσδιορίζεται; Πως γίνεται να περιμένουμε να βιώσουμε το βασικό στόχο πίσω από ό,τι κάνουμε –τη χαρά - προσπαθώντας να ελέγξουμε εκείνο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε; Το εξωτερικό περιβάλλον δεν ελέγχεται παρά μόνο προσωρινά και με τεράστια κόστη.

Όσο η χαρά μας θα ενώνεται με εξωτερική επίτευξη και με “if… then” που θα βρίσκονται έξω από εμάς, είμαστε καταδικασμένοι να μην τη βιώνουμε παρά μόνο ευκαιριακά ή τυχαία. Η χαρά ακολουθεί τη συνειδητοποίηση ότι αυτό που είναι έξω από εμάς δεν μπορεί να επηρεάσει εκείνο που είναι μέσα μας εκτός και αν εμείς του το επιτρέπουμε. Η χαρά είναι εσωτερική υπόθεση και ελέγχεται εσωτερικά. Έχουμε την απόλυτη ελευθερία να επιλέγουμε και να ελέγχουμε τις ανταποκρίσεις μας στα εξωτερικά ερεθίσματα και εκεί ακριβώς κρύβεται όλη η δύναμη και όλο το μεγαλείο του είδους μας. Η μόνη έξοδος κινδύνου δείχνει προς τα μέσα!

Εις το επανιδείν.

Υ.Γ.

Αν θέλετε μπορείτε παρακάτω να δείτε το βίντεο.