Δ. Σκάλκος: 1,04 δισ. απο ΕΤΠΑ και 250 εκατ. από ΕΚΤ+ μόνο για δράσεις Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης

Ο κ. Σκάλκος επικεντρώθηκε σε ορισμένες από αυτές λέγοντας χαρακτηριστικά:

• «Δράσεις Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ). Στο πλαίσιο των στρατηγικών ΒΑΑ μπορούν να συνδυαστούν διαφορετικές δράσεις και χρηματοδοτικά εργαλεία-Ταμεία, στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδίου τοπικής ανάπτυξης (δράσεις ενίσχυσης επιχειρηματικότητας, δράσεις κοινωνικής συνοχής, μικρές υποδομές). Μόνο για τις δράσεις της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης πρόκειται να κινητοποιηθούν δημόσιοι πόροι ύψους 1,047 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και περίπου 250 εκατ. ευρώ από το ΕΚΤ+ (σημειώνεται ότι στο ΕΣΠΑ 2014-2020 χρηματοδοτήθηκαν επενδύσεις σε ΟΧΕ-ΒΑΑ συνολικού ύψους 777 εκατ. ευρώ).
• Αστικές αναπλάσεις και αξιοποίηση του δημόσιου χώρου προς όφελος των κατοίκων. Περιορίζομαι να αναφέρω το εμβληματικό έργο της β΄ φάσης της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου που θα υλοποιηθεί από το νέο Πρόγραμμα Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΠΕΚΑ) του ΕΣΠΑ 2021-2027, προϋπολογισμού 255 εκατ. ευρώ.
• Μικροκινητικότητα και Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας(δίκτυα ποδηλατοδρόμων, κ.λπ.). Από τα νέα Περιφερειακά Προγράμματα (ΠεΠ)προβλέπονται δράσεις προώθησης της ηλεκτροκίνησης μέσω καθαρών αστικών μεταφορών και της μικροκινητικότητας, συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ.
• Προώθηση των «καθαρών» μεταφορών και της ηλεκτροκίνησης. Μέσα από το νέο Πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027» και με προϋπολογισμό 250 εκατ. ευρώ, προβλέπεται η αναβάθμιση των αστικών μεταφορών με καθαρά λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ πιλοτικά θα επεκταθούμε αρχικά σε 10 ακόμη πόλεις.
• Εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτήρια, επιχειρήσεις και νοικοκυριά (περίπου 680 εκατ. ευρώ, αλλά και 1,4 δις ευρώ από το Σχέδιο Ελλάδα 2.0).
• Η ψηφιοποίηση 315 Δήμων της χώρας μέσα από το πρόγραμμα των Έξυπνων Πόλεων, συνολικού προϋπολογισμού 230 εκατ. ευρώ (Ανταγωνιστικότητα 2021-2027)».

Στη συνέχεια ο κ. Σκάλκος υποστήριξε πως «δεν φτάνουν όμως μόνο οι ολοκληρωμένες δημόσιες πολιτικές και η επαρκής χρηματοδότηση. Εξίσου αναγκαίος όρος αποτελεσματικής υλοποίησης των δράσεων είναι η ενδυνάμωση των δικαιούχων τους και ο αποτελεσματικός συντονισμός όλων των εμπλεκομένων φορέων. Για το σκοπό αυτό προχωρήσαμε, στο πλαίσιο του σχεδιασμού των νέων Προγραμμάτων ΕΣΠΑ και σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη δημιουργία ενός υπο-προγράμματος ενδυνάμωσης της θεσμικής ικανότητας (capacitybuilding) των δικαιούχων του ΕΣΠΑ, ως μέρος του νέου τομεακού Προγράμματος της Τεχνικής Βοήθειας, αυξημένου προϋπολογισμού (αρχικής τάξεως 100 εκατ. ευρώ), τόσο για μεγάλους φορείς και οργανισμούς του Δημοσίου, όσο και για τους Δήμους της χώρας που υλοποιούν σχέδια Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων και Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΟΧΕ-ΒΑΑ).

Ακόμη, η εμπειρία της εφαρμογής των χωρικών επενδύσεων κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο ανέδειξε τις αδυναμίες που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε. Παράλληλα εκπονήθηκε ειδική μελέτη για τις ΟΧΕ (που ανατέθηκε το 2019 από την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ και τα συμπεράσματά της έχουν ήδη διαχυθεί μέσω του Δικτύου των ΟΧΕ) και υπογράμμισε τα τρωτά σημεία της εφαρμογής των χωρικών επενδύσεων, ανάμεσά τους την έλλειψη συνεκτικής στρατηγικής και ρεαλιστικού οράματος καθώς και τη σημασία του αποτελεσματικού συντονισμού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Διότι το βασικό πλεονέκτημα των ΟΧΕ που δεν είναι άλλο από την «από τα κάτω» προσέγγιση απαιτεί την κατάλληλη πολυ-επίπεδη συνεργασία. Προκειμένου λοιπόν να ενισχύσουμε το συντονισμό των χωρικών επενδύσεων στη νέα προγραμματική περίοδο προχωρήσαμε στη σύσταση ειδικής μονάδας με αντικείμενο το συντονισμό των χωρικών επενδύσεων στο πλαίσιο της επίσης νεοσύστατης Ειδικής Υπηρεσίας Υποστήριξης των Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ)και η οποία εντάσσεται οργανικά στην Εθνική Αρχή Συντονισμού στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Τέλος και σε ότι αφορά στη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, η ενεργή διαβούλευση των περιφερειών με τους ΟΤΑ α΄ βαθμού για κάθε ζήτημα που αφορά χωρικές επενδύσεις αποτελεί πλέον υποχρέωση των περιφερειακών αρχών, υποχρέωση που διασφαλίζεται από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ενώ στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027αναβαθμίζεται το Εθνικό Δίκτυο Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης- και με τη θεσμικά κατοχυρωμένη πλέον συμμετοχή της ΚΕΔΕ- προκειμένου να λειτουργήσει αποτελεσματικά στην ανταλλαγή και διάχυση καλών πρακτικών αλλά και τη διαμόρφωση συν-αντίληψης για τα ζητήματα της χωρικής ανάπτυξης.

Με αυτές τις σύντομες παρατηρήσεις ολοκληρώνω την τοποθέτησή μου επισημαίνοντας για ακόμη μία φορά τον κρίσιμο ρόλο των πόλεων στην περιφερειακή ανάπτυξη αλλά και την καθοριστική συμβολή της Πολιτικής Συνοχής στην ενίσχυση των έξυπνων, βιώσιμων και ανθεκτικών αστικών περιοχών».