Financial Greeks: Πόσα γνωρίζουν οι Έλληνες για τα οικονομικά;

Σε μία εποχή κατά την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σημαντικές προκλήσεις σε πολλούς τομείς, η ανάγκη λήψης ορθών αποφάσεων στον τομέα των οικονομικών είναι πιο σημαντική από ποτέ.

Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός, ο οποίος ορίζεται από τον ΟΟΣΑ ως “ένας συνδυασμός οικονομικής επίγνωσης, γνώσης, δεξιοτήτων, στάσεων και συμπεριφορών, που είναι απαραίτητες για την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων”, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις καθημερινές δραστηριότητες και τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό ατόμων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σχετικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί έχουν διαπιστώσει χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας, σε ολόκληρο τον κόσμο. Τι ισχύει, λοιπόν, για την Ελλάδα;

Οι Financial Greeks, μια κορυφαία συνεργατική πηγή χρηματοοικονομικών πληροφοριών στη χώρα μας, δημιούργησαν μια νέα έρευνα με τίτλο “Χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός στην Ελλάδα 2024”. Το report βασίζεται στα συμπεράσματα δημοσκόπησης που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό των Financial Greeks σε πανελλαδικό δείγμα, εμβαθύνοντας στις οικονομικές συνήθειες, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός στην Ελλάδα και ρίχνοντας φως σε βασικούς τομείς που επηρεάζουν την ατομική οικονομική ευημερία. Αναλύονται διάφορες πτυχές του οικονομικού προφίλ των Ελλήνων, συμπεριλαμβανομένων παραγόντων που επηρεάζουν τη γνώση και τις επενδυτικές συμπεριφορές, την κατανομή του εισοδήματος και την οικονομική ευρωστία, ενώ αποκαλύπτονται πληροφορίες για το πώς οι Έλληνες διαχειρίζονται τα οικονομικά του νοικοκυριού τους, ποιος λαμβάνει τις οικονομικές αποφάσεις, αν και με ποια συχνότητα αποταμιεύουν, αν έχουν δάνεια, πόσο και πού επενδύουν.

Κάποια από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας αναδεικνύουν τα εξής:

• Το οικονομικό τοπίο στην Ελλάδα αποκαλύπτει μια κουλτούρα σποραδικής αποταμίευσης (το 47% αποταμιεύουν όταν μπορούν να το κάνουν και όχι σε τακτική βάση).
• Τα νεότερα άτομα και οι γυναίκες επιζητούν περισσότερο την καθοδήγηση ενός επαγγελματία, ενώ οι μεγαλύτερες γενιές και ο ανδρικός πληθυσμός εμπιστεύονται περισσότερο την κρίση τους ή δέχονται συμβουλές από τους κοινωνικούς τους κύκλους.
• Παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες επιδεικνύουν εμπιστοσύνη στην κρίση τους, 4 στους 10 απάντησαν λάθος σε απλές ερωτήσεις σχετικά με βασικές οικονομικές έννοιες.
• Το επενδυτικό προϊόν που τρομάζει περισσότερο τους Έλληνες είναι τα κρυπτονομίσματα (το 32,48% των συμμετεχόντων δεν θα επένδυαν ποτέ σ’ αυτά).
• Ο δεύτερος πιο σημαντικός λόγος για να μην επενδύσει κάποιος σε ένα προϊόν είναι η έλλειψη γνώσης και όχι η έλλειψη πόρων. Ο πρώτος πιο σημαντικός είναι το ρίσκο.
• Οι Έλληνες δηλώνουν σε μεγάλο βαθμό χωρίς χρέη και επιδεικνύουν απροθυμία έναντι των δανείων ακόμη κι όταν κάνουν μεγαλεπήβολα σχέδια για το μέλλον (ο τραπεζικός δανεισμός ανέρχεται τρίτη ανάμεσα στις επιλογές τους).

Σημαντικό εύρημα του report είναι το γεγονός ότι όσο λιγότερες είναι οι γνώσεις γύρω από τα οικονομικά προϊόντα και τις έννοιες, τόσο πιο διστακτικοί είναι οι Έλληνες να επιδιώξουν και να επιτύχουν μια καλή εικόνα στα οικονομικά τους(εξοικονόμηση, διαχείριση, επενδύσεις, έλεγχος δανεισμού κ.ά.). Ιδιαίτερα διαφωτιστική είναι η διαπίστωση πως η έλλειψη γνώσης είναι πιο σημαντικός παράγοντας στις επενδύσεις από την έλλειψη πόρων.

Ακόμη, επισημαίνονται περαιτέρω προκλήσεις, όπως οι διαφοροποιήσεις με βάση το φύλο ή τον τομέα απασχόλησης στη λήψη ορθών οικονομικών αποφάσεων, καθώς και οι φόβοι γύρω από τους επενδυτικούς κινδύνους.

Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προκλήσεων προτείνονται κινήσεις, δίνοντας έμφαση στην προώθηση της χρηματοοικονομικής παιδείας στην εκπαίδευση, καθώς και σε στοχευμένες πρωτοβουλίες για συγκεκριμένες δημογραφικές ομάδες. «Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός δεν είναι απλά μια δεξιότητα. Στον κόσμο των προσωπικών οικονομικών και της επιχειρηματικότητας, είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει πόρτες προς την ανεξαρτησία, την ασφάλεια και ατελείωτες ευκαιρίες. Με την απόκτηση γνώσεων, οι άνθρωποι αποκτούν επίσης την αυτοπεποίθηση για να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, να ονειρεύονται, να επιτυγχάνουν τους χρηματοοικονομικούς τους στόχους και, τελικά, να παίρνουν στα χέρια τους το χρηματοοικονομικό τους μέλλον”, σημειώνει ο Χρήστος Τσούνης, ιδρυτής των Financial Greeks.

Η έρευνα και ο συντονισμός του report πραγματοποιήθηκε από το Found.ation για λογαριασμό των Financial Greeks, ενώ η δημοσκόπηση από την Palmos Analysis. Το πλήρες report διατίθεται για download στα ελληνικά και στα αγγλικά από αυτόν τον σύνδεσμο.