Ψηφιακές Πληρωμές: Εφαλτήριο ανόδου capital controls, πανδημία, τεχνολογία - πώς κινούνται οι Έλληνες σήμερα

Σημεία - σταθμοί για την συμπεριφορά των Ελλήνων, η περίοδος των capital controls και μετέπειτα η πανδημία που αποτέλεσαν εφαλτήριο για μια πιο ευρεία χρήση των ψηφιακών πληρωμών.

Σημαντικές χρονικές στιγμές επίσης και το 2017 με την υποχρεωτικότητα των POS αλλά και το 2018 για τους πολίτες - καταναλωτές όσον αφορά το χτίσιμο του αφορολόγητου, στοιχείο που αποδεικνύει πως απαιτούνται και κίνητρα για την μεγαλύτερη απήχηση σε όποια νέα αλλαγή.

Όπως αποτυπώνει ειδική έρευνα από το INEMY – EΣΕΕ για λογαριασμό της Visa, οι πληρωμές με κάρτα έχουν καταστεί ιδιαίτερα διαδεδομένες και περισσότερο συστηματικές στην καθημερινότητα των Ελλήνων καταναλωτών.

Ειδικότερα, οι ψηφιακές πληρωμές αναδύονται ως η προτιμώμενη μέθοδος πληρωμής στην Ελλάδα, μιας και 7 στους 10 καταναλωτές τις επιλέγουν

Άξιο αναφοράς είναι επίσης το στοιχείο πως περισσότεροι από 8 στους 10, παίρνουν μαζί τους κάρτες ή/και ψηφιακό πορτοφόλι, όταν φεύγουν από το σπίτι τους, ενώ 1 στους 3 επιλέγει να έχει μαζί του αποκλειστικά κάρτες ή ψηφιακό πορτοφόλι.

Εκπαίδευση, ηλικία και εισόδημα καθορίζουν τις τάσεις

Όπως εξήγησαν σε ειδική συνέντευξη Τύπου, η κυρία Sevi Vassileva, Γενική Διευθύντρια Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας και Ισραήλ για τη Visa και ο κύριος Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa για την Ελλάδα και η κυρία Βάλια Αρανίτου, καθηγήτρια ΕΚΠΑ και διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ κρίσιμο στοιχείο πάντα είναι η εκπαίδευση, η ηλικία και το εισόδημα όσον την χρήση των ψηφιακών πληρωμών.

Όσο υψηλότερα είναι τα εισοδηματικά κριτήρια για παράδειγμα, τόσο μεγαλύτερη είναι η χρήση. Επίσης, χρειάζεται και περαιτέρω εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα και ενημέρωση για τα εργαλεία που κατέχει ο κάθε χρήστης και την ασφάλεια των συναλλαγών.

Όπως σημείωσε η διοίκηση της Visa, οι επενδύσεις στην καινοτομία και την ασφάλεια συνεχίζονται από πλευράς της εταιρείας.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός όπως επισημάνθηκε ότι το 2022 συστήματα AI και machine learning του οργανισμού «απέτρεψαν» ενδεχόμενα απάτης ύψους 27 δισ. δολ.

Στην πρώτη θέση το 2027

Κατά τις εκτιμήσεις τους, το 2027 οι ψηφιακές πληρωμές θα ξεπεράσουν την χρήση των μετρητών στην Ελλάδα. Στοιχεία όπως το γεγονός ότι σήμερα το 97% είναι ανέπαφες συναλλαγές ή οτι το 15% γίνονται με smartphones συνηγορούν προς αυτό.

Επιπλέον, 1 στους 4 πραγματοποιεί αγορές μέσω των social media σποραδικά, στοιχείο που αποδεικνύει ότι οι Έλληνες υιοθετούν τις νέες τάσεις, ενώ ψηφιακά πληρώνουν κυρίως σε σούπερ μάρκετ, εμπορικά καταστήματα, πρατήρια καυσίμων, παρόχους τηλεπικοινωνιών και στην εστίαση.

Όσον αφορά τη χρήση της κάρτας, το φύλο δεν φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαφοροποίησης – σε αντίθεση με τα ηλικιακά γκρουπ που εμφανίζουν σημαντικές διαφορές.

Η πορεία των μετρητών και γιατί τα χρησιμοποιούμε σήμερα…

Παρότι τα μετρητά αποτέλεσαν την κύρια μέθοδο πληρωμής μέχρι και πριν την πανδημία, αυτό έχει αλλάξει σημαντικά. Συγκεκριμένα, το 48% πλήρωνε με μετρητά «πολύ» και «πάρα πολύ» πριν την πανδημία, ποσοστό που ανέρχεται πλέον σε 30%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η χαμηλή αξία της συναλλαγής αποτελεί το βασικό λόγο πληρωμής με μετρητά για τους 4 στους 10. Οι συμμετέχοντες που έδωσαν αυτή την απάντηση δήλωσαν ότι διστάζουν να πληρώσουν μικρά ποσά με κάρτα, καθώς αυτό τους κάνει να αισθάνονται άβολα, π.χ σε ταξί, περίπτερα κ.α

Άλλες συνήθειες για ψηφιακά πορτοφόλια… ανά ηλικία

Σε σχέση με τα ψηφιακά πορτοφόλια το 23% φαίνεται να τα χρησιμοποιεί «σε κάποιο βαθμό» όταν πραγματοποιεί συναλλαγές, είτε σε φυσικά καταστήματα είτε online.

Ωστόσο, το εύρος της χρήσης των ψηφιακών πορτοφολιών διαφέρει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Οι νεότεροι, ηλικίας 18 – 34, χρησιμοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό 33%, με τους 35 – 54 να ακολουθούν με 25% και τους 55+ να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό 13%.

Ανοιχτοί σε νέες τάσεις και λύσεις πληρωμών

Παρότι ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 29% δήλωσε πως τα μετρητά θα είναι πάντα η προτιμώμενη μέθοδος πληρωμής για τους Έλληνες, ένα 47% παρουσιάζεται ανοιχτό σε νέες λύσεις, εφόσον απλοποιούν την εμπειρία πληρωμής, ενώ το 37% υποστηρίζει πως υπάρχει ανάγκη περαιτέρω εκπαίδευσης στις ψηφιακές πληρωμές.

Σχεδόν 1 στους 4 (24%) πιστεύει ότι οι Έλληνες έχουν γρήγορα και σε μεγάλο βαθμό αγκαλιάσει τις ψηφιακές πληρωμές, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως ένα 5% θα ήθελε να μάθει τον αντίκτυπο των αγορών του στο περιβάλλον.

Online αγορές

Όσον αφορά το online shopping, το 43% , πραγματοποιεί αγορές από το διαδίκτυο τουλάχιστον μια φορά τον μήνα. Μεταξύ εκείνων που βρίσκονται στην ηλικιακή ομάδα των 18-34, το 57% ψωνίζει online τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, και ακολουθούν οι 35 – 53 με ποσοστό 51% και οι 55+ με ποσοστό 26% αντίστοιχα.

Η πληρωμή με κάρτα αποτελεί την προτιμώμενη μέθοδο στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και καταλαμβάνει το 71% του συνόλου των πληρωμών.

Συγκεκριμένα, το 42% επιλέγει την πληρωμή με κάρτα κατά την ολοκλήρωση της παραγγελίας και το 21% επιλέγει πληρωμή με κάρτα κατά την παράδοση. Ψηφιακά πορτοφόλια και άλλοι μέθοδοι πληρωμής αγγίζουν το 8%. Η αντικαταβολή με μετρητά επιλέγεται από το 25%, ενώ οι τραπεζικές καταθέσεις αντιπροσωπεύουν ένα ιδιαίτερα χαμηλό 3%. Επιπλέον, 3 στους 10 καταναλωτές αποθηκεύουν τα στοιχεία της κάρτας τους στο διαδίκτυο. Το 33% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών τείνουν να αποθηκεύουν τα στοιχεία της κάρτας τους online, με το ποσοστό να πέφτει στο 25% στα άτομα ηλικίας 35-54 ετών.

Social media: Πεδίο κυρίως για νεότερους

Σε σχέση με τις αγορές που γίνονται μέσω των social media, 20% των ατόμων ηλικίας 18-34 πραγματοποιούν αγορές κάθε μήνα. Όσοι ανήκουν στο ηλικιακό γκρουπ 35-45 αγοράζουν σε μηνιαία βάση από τα social media σε ένα ποσοστό 13% ενώ το ίδιο ισχύει μόλις για 5% των ατόμων άνω των 55 ετών.

Ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa στην Ελλάδα, δήλωσε: «Το τοπίο των πληρωμών έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα πως οι ψηφιακές πληρωμές ταυτίζονται με την ευκολία και την ασφάλεια για τους περισσότερους καταναλωτές. Είναι εξίσου ενθαρρυντικό να παρατηρούμε ότι οι Έλληνες δηλώνουν ανοιχτοί στο να υιοθετήσουν τις νέες τάσεις πληρωμών, αρκεί αυτές να απλοποιούν και να αναβαθμίζουν τις εμπειρίες πληρωμών. Η Visa παρέχει τις πιο αξιόπιστες λύσεις πληρωμών. Αναμένουμε περαιτέρω ενίσχυση των ψηφιακών πληρωμών μέσα στον επόμενο χρόνο, εν τω μεταξύ όμως θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε μαζί με τους συνεργάτες μας, την κυβέρνηση και κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να εξασφαλίσουμε πως όλοι θα μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα μεγάλα οφέλη που φέρνουν οι ψηφιακές πληρωμές στην οικονομία και την κοινωνία».

Η Βάλια Αρανίτου, καθηγήτρια Οικονομικής Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ δήλωσε: «Η έρευνα αποκαλύπτει ότι συντελείται ένας σημαντικός μετασχηματισμός στον τρόπο συναλλαγών σήμερα σε σύγκριση με την προ-πανδημίας περίοδο. Πλέον οι κάρτες και το ψηφιακό πορτοφόλι αποτελούν τον κυρίαρχο τρόπο πληρωμών για τους Έλληνες καταναλωτές. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι τα μετρητά έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική κοινωνία. Υπάρχουν τρεις βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες που εμφανίζουν καταλυτική επίδραση στη χρήση ή όχι πλαστικού χρήματος: η ηλικία, το εισόδημα και το μορφωτικό επίπεδο. Οι νεότεροι, εκείνοι που έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και εκείνοι που ανήκουν στις υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες επιλέγουν εμφανώς λιγότερο τα μετρητά. Αναφορικά το φύλο, φαίνεται ότι δεν καταγράφονται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Εξαίρεση αποτελεί το ψηφιακό πορτοφόλι που φαίνεται να χρησιμοποιείται περισσότερο από τους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες.»