Οι ελληνικές επιχειρήσεις το 2024: Ευκαιρίες, προκλήσεις και στρεβλώσεις...

Μόλις χθες, αποδείχθηκε στην πράξη πως η επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα, μετά από σχεδόν 14 χρόνια, προσελκύει νέους επενδυτές (οι οποίοι επενδύουν μόνο σε διαβαθμισμένης υψηλής ποιότητας ομόλογα), κάτι που σηματοδοτεί την είσοδο του ελληνικού χρέους σε μία νέα περίοδο.

Το ευνοϊκό προφίλ αποπληρωμής του χρέους της Ελλάδας διατηρεί τη ζήτηση καθώς μειώνει τους κινδύνους αναχρηματοδότησης του.

Εν τέλει, η υπερκάλυψη για το 10ετές ομόλογο ήταν μεγάλη: Το Ελληνικό Δημόσιο θα αντλήσει 4 δισ. ευρώ καθώς οι προσφορές που υπεβλήθησαν στο βιβλίο προσφορών ξεπέρασαν τα 35 δισ. ευρώ.

Για πρώτη φορά οι θετικές εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας υπερβαίνουν τις αρνητικές: 1 στις 2 επιχειρήσεις αύξησε τον τζίρο της το 2023

Από την άλλη πλευρά, σε γενικές γραμμές, η οικονομία και οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης όπως αντανακλάται στην αντίληψή τους για την υφιστάμενη κατάστασή τους, όσο και στις προσδοκίες τους για το μέλλον.

Αυτό είναι ένα από τα μηνύματα του ΣΕΒ κατά την παρουσίαση αναλυτικής έρευνας για τις επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία. Όπως επισημαίνεται:

«Σε ένα κόσμο με διαρκείς ανατροπές, η Ελλάδα εμφανίζεται ως νησίδα σταθερότητας και προοπτικής και οι επιχειρήσεις είναι μέρος της λύσης στις αναπτυξιακές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής. Σήμερα, οι επιχειρήσεις δείχνουν συγκρατημένη αισιοδοξία. Για να γίνει ένα άλμα προς τα εμπρός, πρέπει να αντιμετωπιστούν παλιές και νέες προκλήσεις, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για την Πολιτεία. Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν πως πρέπει να εξελιχθούν ακόμα πιο γρήγορα, να γίνουν πιο προδραστικές και να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές αλλαγές και στην βιώσιμη ανάπτυξη. Το κράτος βελτιώνεται, αλλά πρέπει να κινηθεί πιο αποτελεσματικά στις μεταρρυθμίσεις αφαιρώντας στρεβλώσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος».

Η αισιοδοξία των επιχειρήσεων

Αξιοσημείωτο είναι πως οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τη δική τους οικονομική πορεία είναι στο υψηλότερό τους σημείο από το 2017. Μία στις δύο επιχειρήσεις αύξησε τον τζίρο το 2023 (το υψηλότερο ποσοστό της περιόδου 2017-2023) και το ίδιο εκτιμάται και για το 2024.

Γιατί θα αυξηθεί ο τζίρος το 2024

• Οι κύριοι λόγοι για αύξηση του τζίρου μιας επιχείρησης σήμερα, σύμφωνα με την έρευνα είναι η εκτίμηση περί αύξηση τον κλάδο.
• Ο δεύτερος βασικότερος λόγος θεωρείται οι νέες συνεργασίες και ο τρίτος η γενικότερη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης στη χώρα. Ακολουθούν:
• Διεύρυνση χαρτοφυλακίου προϊόντων & υπηρεσιών
• Επενδύσεις που έχουν γίνει σε Έρευνα & Ανάπτυξη (R&D)
• Επενδύσεις που έχουν γίνει στις εγκαταστάσεις (π.χ. αύξηση δυναμικότητας)
• Αύξηση των εξαγωγών
• Αύξηση των τιμών πώλησης των προϊόντων
• Επενδύσεις που σε ζητήματα ψηφιακής & πράσινης μετάβασης

Ανθρώπινο δυναμικό... και ψηφιοποίηση

Από την άλλη πλευρά, ωριμάζει η αντίληψη των επιχειρήσεων για τις ευθύνες τους να γίνουν πιο προδραστικές, και αναγνωρίζουν πως πρέπει να επιταχύνουν και να εξελιχθούν ακόμα πιο γρήγορα. Αντιλαμβάνονται ότι η ανταγωνιστικότητα συνδέεται και ενισχύεται από την επένδυση σε ανθρώπους/κατάρτιση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις νέες αγορές.

Όπως αναφέρει ο ΣΕΒ, το 60% κρίνει πως πρέπει να δώσει βαρύτητα στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και το 41% κρίνει πως πρέπει να δώσει βαρύτητα στην ψηφιοποίηση της επιχείρησης.

Απαιτούνται και αλλαγές - μόνιμος «πονοκέφαλος» η φορολόγηση

Αναγκαίες βέβαια είναι και οι αλλαγές - βελτιώσεις που απαιτούνται, σύμφωνα με τις επιχειρήσεις. Ειδικότερα, το 67% των επιχειρήσεων θέλει περισσότερη διαφάνεια και αντιμετώπιση διαφθοράς, το 67% μεγαλύτερη φορολογική ανταγωνιστικότητα, το 54% σύγχρονη λειτουργία δημόσιας διοίκησης, το 52% φορολογική ανταγωνιστικότητα για την εργασία, και το 52% αποτελεσματική λειτουργία θεσμών.

Στις απαραίτητες βελτιώσεις για τις επιχειρήσεις το 64% θέτει το σταθερό φορολογικό πλαίσιο, το 54% ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, το 44% την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, το 42% τον περιορισμό της πολυνομίας, και το 40% χρηματοδοτικά εργαλεία & επενδυτικά κίνητρα).

Την ίδια ώρα, οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν την ανάγκη αυτο-βελτίωσης (το 59,9% την εκπαίδευση και εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού, το 41,3% την ψηφιοποίηση της λειτουργίας και των διαδικασιών, το 35,8% την ανάπτυξη νέων αγορών, και το 30% δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών R&D).

Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι η ανταγωνιστικότητα τους ενισχύεται επενδύοντας στον ανθρώπινο παράγοντα και το 84% αναγνωρίζουν τη φορολόγηση της εργασίας ως το μεγαλύτερο εμπόδιο στη βελτίωση των απολαβών των εργαζομένων.

Στο «παιχνίδι»... και η Τεχνητή Νοημοσύνη

Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν πως η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θα μετασχηματίσει την εργασία και την παραγωγή αλλά ελάχιστες επενδύουν ή σκοπεύουν άμεσα να το κάνουν. Συγκεκριμένα, το 80% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η ΤΝ θα αναβαθμίσει το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά το 20% των επιχειρήσεων θα επενδύσει στο άμεσο μέλλον, και μόλις το 12% επενδύει ήδη στην τεχνητή νοημοσύνη.

Η βιωσιμότητα στο επίκεντρο

Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι τα ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον και ότι είναι αρκετά σύνθετα. Δεν τα εντάσσουν στη στρατηγική τους αλλά υπάρχει και σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι η κρίσιμη ραχοκοκαλιά της οικονομίας και αποτελούν πλέον την κατηγορία που εμφανίζεται αντιμέτωπη με τις σημαντικότερες προκλήσεις, παρότι η πορεία τους διαφαίνεται θετική.

Το ζήτημα του κόστους ενέργειας αναδεικνύεται ως η μεγάλη πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης και ζητείται παρέμβαση από πλευρά της Πολιτείας.