Πολλά έχουν ειπωθεί για την οικογενειακή επιχείρηση στην Ελλάδα που αναμφίβολα ως μικρή - μεσαία επιχείρηση αποτελεί την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, στηρίζοντας διαχρονικά επαγγελματίες και εργαζόμενους.
Οι παράγοντες και οι οπτικές που θα μπορούσε να θέσει κανείς επί τάπητος είναι πολλές. Από την οικογενειακή επιχείρηση της κρίσης έως αυτή της οικονομικής άνθισης.
Από την ολιγομελή παραδοσιακή επιχείρηση σε αυτή που ποντάρει στην εξωστρέφεια και την τεχνολογική αναβάθμιση.
Κατά γενική ομολογία όμως, οικογένεια και οικογενειακή επιχείρηση αλληλοεπιδρούν σε μια εποχή όπου οι στάσεις, οι αντιλήψεις και οι ρόλοι εντός της οικογένειας αναπροσδιορίζονται και η εργασία επηρεάζεται από τις διαδοχικές κρίσεις.
Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως ένα 77% αναγνωρίζει τη συμβολή των οικογενειακών επιχειρήσεων στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και θεωρούν ότι αυτές αποτελούν ασφαλή επιλογή απασχόλησης για τα μέλη της οικογένειας.
Αυτό καταγράφεται - μεταξύ και άλλων χρήσιμων συμπερασμάτων - στην μεγάλη έρευνα του ΕΚΚΕ με την υποστήριξη της Υδρογείου Ασφαλιστικής. Βασικό ζητούμενο για τις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα φαίνεται στις μέρες μας πως είναι μεταβίβαση στην επόμενη γενιά...
Ανθεκτικότητα... αλλά ο ανταγωνισμός πια είναι μεγάλος
Σχεδόν οι μισοί ερωτώμενοι (49%) θεωρούν ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις υπήρξαν ανθεκτικές στις πρόσφατες κρίσεις. Πολύ μεγαλύτερο είναι το ποσοστό εκείνων που συμφωνούν ότι οι επιχειρήσεις αυτές δυσκολεύονται να επιβιώσουν, σε συνθήκες μεγάλου ανταγωνισμού (77%).
Παράλληλα, με την ποσοτική έρευνα διενεργήθηκαν προσωπικές συνεντεύξεις και focus groups με ιδιοκτήτες και εργαζόμενους οικογενειακών επιχειρήσεων που έχουν την έδρα τους στην Αττική και εκπροσώπους φορέων και επαγγελματικών οργανώσεων, στις οποίες μετέχουν και οικογενειακές επιχειρήσεις.
Ανάγκη για στήριξη από Πολιτεία
Στην ποιοτική έρευνα επισημάνθηκε ότι, παρά την αξία που δημιουργούν για την ελληνική οικονομία, οι οικογενειακές επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν καμία ειδική στήριξη από την πολιτεία όπως, για παράδειγμα, προγράμματα επιχειρηματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης, κυρίως προς τις νέες γενιές που καλούνται να αναλάβουν τις επιχειρήσεις αυτές στη φάση της διαδοχής.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα επεσήμαναν ότι, συχνά, οι οικογενειακές επιχειρήσεις προτιμούν να δίνουν εργασία στα οικογενειακά μέλη ακόμα και όταν αυτά δεν διαθέτουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες κάτι που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία της επιχείρησης.
Μεγαλύτερη ευελιξία στην κρίση
Επισημάνθηκε, επίσης, ότι στις περιόδους κρίσης, που τα λειτουργικά έξοδα εκτοξεύονται, τα κέρδη περιορίζονται και η αγοραστική δύναμη μειώνεται κατακόρυφα, οι οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να ανταποκριθούν λόγω της φύσης τους και της δυνατότητας να περιορίσουν για κάποιο διάστημα τα έσοδα που αποδίδουν στην οικογένεια, προκειμένου να επιβιώσει η επιχείρηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, σε σχέση με την επίδραση της οικογενειακής επιχείρησης στη λειτουργία και τη σχέση της οικογένειας, αναφέρθηκε ότι η εξισορρόπηση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής με κάποιες διευκολύνσεις που μπορεί να έχουν οι εργαζόμενοι - μέλη της οικογένειας (ωράριο, απουσίες για ασθένεια, φροντίδα παιδιών, κλπ.) είναι ευκολότερη στο πλαίσιο της οικογενειακής επιχείρησης.
Συνέχεια της οικογένειας για την γυναίκα;
Ωστόσο, οι γυναίκες επωμίζονται επιπλέον υποχρεώσεις, συχνά χωρίς συγκεκριμένο μισθό και εξασφάλιση, και έτσι προκαλείται μία σύγχυση του ρόλου τους τόσο στην οικογένεια όσο και στην επιχείρηση. Σε κάθε περίπτωση, η γυναίκα καλείται να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της στην οικογενειακή επιχείρηση με μεγαλύτερη αφοσίωση από έναν τρίτο υπάλληλο, καθώς η επιχείρηση είναι συνέχεια της οικογένειας, αναφέρει η εν λόγω έρευνα.
«Πονοκέφαλος» η διαδοχή
Η διαδοχή είναι ένα θέμα που απασχολεί όλες τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Συμμετέχοντες στην έρευνα ανέφεραν ότι η οικογενειακή επιχείρηση, εφόσον πηγαίνει καλά, είναι μία λύση επαγγελματικής αποκατάστασης, αλλά μόνο ως προσωπική επιλογή των ίδιων των διαδόχων.
Η πρότερη εργασιακή εμπειρία του διαδόχου, εκτός της οικογενειακής επιχείρησης αλλά και η σταδιακή ανάθεση ευθυνών και αρμοδιοτήτων στον/ στην διάδοχο πριν την αποχώρηση της «ηλικιωμένης» γενιάς, μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες μιας επιτυχημένης διαδοχής.
Σχόλια