Μελέτη ΕΜΠ: Ποιο μέσο θέρμανσης συμφέρει περισσότερο φέτος τον χειμώνα

Σύμφωνα με τη μελέτη, «πρωταθλητές» -ως η ακριβότερη μορφή θέρμανσης- είναι τα τζάκια και οι ηλεκτρικές αντιστάσεις, ενώ η φθηνότερη λύση είναι οι αντλίες θερμότητες, που κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικό είναι ότι τα τζάκια (κλειστού ή ανοικτού τύπου) και οι αντιστάσεις στοιχίζουν περίπου διπλάσια από ότι ένας συνήθης καυστήρας πετρελαίου, ενώ οι αντλίες θερμότητας μόλις στο 38-61%.

Το φυσικό αέριο βρίσκεται μεταξύ 0,098 και 0,111 ευρώ. Από την άλλη, οι λέβητες βιομάζας στα 0,137 ευρώ.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα συμβατικά στερεά καύσιμα, όπως είναι τα καυσόξυλα και τα πέλλετ ξύλου, οι τιμές πώλησής τους μπορεί να παρουσιάζουν μια μείωση της τάξης του 10% και 25%, συγκριτικά με τη σεζόν 2022-2023, ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση.

Στη σύγκριση των επιμέρους λύσεων θέρμανσης φέτος σε σχέση με πέρυσι, προκύπτει ότι όλες -εκτός από το πετρέλαιο- είναι φθηνότερες.

Στο Διάγραμμα 1 αποτυπώνεται το κόστος ωφέλιμης θερμικής ενέργειας ανά είδος θερμικού συγκροτήματος. Ειδικότερα, παρουσιάζεται τόσο το καθαρό κόστος της ωφέλιμης θερμικής ενέργειας σε €/kWhth όσο και το σύνολο των φόρων & τελών, αναλόγως με το είδος καυσίμου ή την χρησιμοποιούμενη ηλεκτρική ενέργεια. Ως εκ τούτου, η συνολική τιμή του κόστους ωφέλιμης θερμικής ενέργειας προκύπτει στο διάγραμμα ως το άθροισμα του καθαρού κόστους, της φορολόγησης και των λοιπών επιβαρύνσεων.

Όλοι οι σχετικοί με τα μοναδιαία κόστη θέρμανσης υπολογισμοί έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς την τετραμηνιαία κατανάλωση καυσίμου/ηλεκτρικής ενέργειας ενός μέσου νοικοκυριού με θερμικές ανάγκες που προσεγγίζουν τις 3.000 kWhth/4μηνο (Βασικό Σενάριο), ή ισοδύναμα τις 4.500 kWhth/σεζόν (όπου χειμερινή σεζόν = 6 μήνες: Οκτ.23 - Μαρ. 24).

Σε σχέση με τον υπολογισμό του κόστους της ωφέλιμης θερμικής ενέργειας σε €/kWhth των εξεταζόμενων συστημάτων θέρμανσης με ηλεκτρική ενέργεια, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι έχουν ληφθεί υπόψη και οι 4-μηνιαίες καταναλώσεις ηλεκτρικού ρεύματος του νοικοκυριού και για άλλες χρήσεις εκτός θέρμανσης. Σε αυτό το πλαίσιο, μια τυπική τιμή για τη μηνιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας μιας κατοικίας εμβαδού 120m2 θεωρείται ότι είναι οι 300 kWhel, αριθμός που αντιστοιχεί σε 1.200 kWhel ανά τετράμηνο (πάγιες καταναλώσεις).

Τέλος, παρατίθεται το κόστος ωφέλιμης θερμικής ενέργειας σε €/kWhth ενός συνήθους συγκροτήματος λέβητα – καυστήρα πετρελαίου όπως αυτό θα διαμορφωνόταν στην περίπτωση που ένα μέσο νοικοκυριό (οικογένεια με 2 τέκνα) είναι δικαιούχος επιδόματος θέρμανσης για τη σεζόν 2023-2024.

Πιο συγκεκριμένα, το βασικό ποσό του επιδόματος θέρμανσης για τη σεζόν 2023-2024 έχει επίσημα καθοριστεί στα 350 ευρώ (Κοινή Υπουργική Απόφαση ΓΔΟΥ 125/2023 - ΦΕΚ 6238/Β/30-10-2023), παραμένει δηλαδή σταθερό σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν 2022-2023.

Ο υπολογισμός του επιδόματος για κάθε δικαιούχο γίνεται μέσω του πολλαπλασιασμού του ποσού βάσης (350 ευρώ) με ένα προκαθορισμένο συντελεστή επιδότησης ανά οικισμό στον οποίο βρίσκεται η κύρια κατοικία του. Ο ονομαζόμενος ως «συντελεστής βαθμοημέρας» μπορεί να πάρει τιμές από 0,12 μέχρι 1,62, αποτελώντας αντιπροσωπευτικό δείκτη των κλιματικών συνθηκών που επικρατούν σε κάθε περιοχή της χώρας. Έπειτα, το ποσό του επιδόματος, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά τον πολλαπλασιασμό με το συντελεστή κάθε περιοχής, θα προσαυξάνεται κατά 20% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του δικαιούχου .

Για την χορήγηση του επιδόματος ισχύουν κριτήρια: α. Εισοδηματικά και β. Ακίνητης Περιουσίας. Σημειώνεται πως για όσους δικαιούχους εγκατέλειψαν την περίοδο 2022-2023 το φυσικό αέριο ως μέσο θέρμανσης και χρησιμοποίησαν το πετρέλαιο ή άλλα μέσα, πλην φυσικού αερίου, καθώς επίσης και για όσους υπέβαλαν την περίοδο 2022-2023 αιτήσεις για την είσπραξη επιδομάτων θέρμανσης, αλλά την περίοδο 2021-2022 δεν είχαν υποβάλει αιτήσεις και δεν έλαβαν επιδόματα, τα ποσά του επιδόματος δεν θα διπλασιάζονται όπως γινόταν πέρυσι. Αντίθετα, για τις δύο παραπάνω κατηγορίες δικαιούχων θα ισχύσουν υψηλότερα εισοδηματικά όρια, ίδια πλέον με όλους τους άλλους δικαιούχους.

Όπως σημειώνει το ΕΜΠ η μικρή αύξηση της τάξης του 10%-15% που παρατηρείται, σε σχέση με πέρυσι, στην τιμή του πετρελαίου θέρμανσης σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση των τιμών TTF κατά τη διάρκεια όλου του 2023, έχει ως αποτέλεσμα το κόστος θέρμανσης μέσω συστημάτων φυσικού αερίου (λέβητας συμπύκνωσης Φ.Α.) να είναι φθηνότερο από εκείνο που χαρακτηρίζει τα συστήματα πετρελαίου (συνήθης λέβητας πετρελαίου). Επιπροσθέτως, οι λέβητες συμπύκνωσης Φ.Α, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, θεωρούνται ως η πιο οικονομικά αποδοτική επένδυση προς αντικατάσταση των συμβατικών συστημάτων θέρμανσης με συνήθη λέβητα πετρελαίου, ανεξαρτήτως του ύψους των ετήσιων θερμικών αναγκών ενός μέσου νοικοκυριού.

Η διαμορφωθείσα αυτή συνθήκη δεν ίσχυε κατά την χειμερινή σεζόν 2022-2023 εξαιτίας των σταθερά πολύ υψηλών τιμών του TTF (Title Transfer Facility ή Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων), που είχαν άμεση επίδραση και στην τελική τιμή χρέωσης του Φ.Α. στην Ελλάδα, το κόστος του οποίου ήταν κατά 70-80% υψηλότερο συγκριτικά με τη φετινή χειμερινή περίοδο 2023-2024. Παρόλα αυτά, η ευρεία διακύμανση που παρατηρείται, από το 2021 και έπειτα, στις τιμές του TTF είναι ένα κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να ανατρέψει ανά πάσα στιγμή τα δεδομένα. Συνεπώς, το υπαρκτό ρίσκο που συνοδεύει την επιλογή ενός συστήματος θέρμανσης με λέβητα συμπύκνωσης Φ.Α. για την ικανοποίηση των θερμικών αναγκών ενός μέσου νοικοκυριού είναι κάτι που οφείλει και πρέπει να επισημανθεί, δεδομένων των ευμετάβλητων συνθηκών που επικρατούν στην αγορά Φ.Α. μέχρι και σήμερα.

Έπειτα και παρά τη διατήρηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας σε υψηλά επίπεδα (παρόμοια με τα περσινά), τα συστήματα θέρμανσης με αντλίες θερμότητας μεσαίων και υψηλών θερμοκρασιών τεχνολογιών θέρμανσης Φ.Α. ως προς το κόστος ωφέλιμης θερμικής ενέργειας (€/kWhth). Ταυτόχρονα, οι αντλίες θερμότητας μεσαίων θερμοκρασιών (LWmax = 60°C) φαίνεται να είναι μια εξίσου οικονομικά αποδοτική πρόταση, προς αντικατάσταση του υφιστάμενου λέβητα πετρελαίου, η οποία ανταγωνίζεται επάξια τα αντίστοιχα συστήματα Φ.Α. ως προς τα έτη απόσβεσης. Όσον αφορά δε τις αντλίες θερμότητας υψηλών θερμοκρασιών (LW > 70°C) εμφανίζονται ως οικονομικά συμφέρουσες λύσεις κυρίως για ετήσιες θερμικές ανάγκες που ξεπερνούν τις 9.000 kWhth. Ωστόσο, το στοιχείο του ρίσκου υπάρχει και στις τεχνολογίες θέρμανσης που χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα μιας και από 01/01/2024 αναμένονται τα νέα τιμολόγια ρεύματος (μπλε, πράσινου και πορτοκαλί χρώματος) μαζί με την επαναφορά της ρήτρας αναπροσαρμογής η οποία πλέον θα ονομάζεται «Μηχανισμός Διακύμανσης».

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα συμβατικά στερεά καύσιμα, όπως είναι τα καυσόξυλα και τα πέλλετ ξύλου, οι τιμές πώλησής τους μπορεί να παρουσιάζουν μια μείωση της τάξης του 10% και 25%, συγκριτικά με τη σεζόν 2022-2023, ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση.

Στον Πίνακα που ακολουθεί, τα μοναδιαία κόστη θερμικής ενέργειας (€/kWhth) που υπολογίστηκαν στην παρούσα μελέτη για τα διάφορα συστήματα θέρμανσης (χειμερινή σεζόν 2023-2024) συγκρίνονται με τα αντίστοιχα της χειμερινής σεζόν 2022-2023 (βλ. μελέτη ΕΜΠ - Δεκέμβριος 2022). Και στις 2 περιπτώσεις, οι θερμικές ανάγκες τετραμήνου ανέρχονται σε 3.000 kWhth/4μηνο (4.500 kWhth/σεζόν).

Σημειώνεται ότι η μελέτη εκπονήθηκε από το Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων του ΕΜΠ σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θερμικών Διεργασιών και λαμβάνοντας υποστήριξη από το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ.

Δείτε ολόκληρη τη μελέτη ΕΔΩ