Στα «απόνερα» του Daniel: Πώς θ' αναπληρώσουμε το έλλειμμα από το ΑΕΠ της Θεσσαλίας

Οι προβλέψεις και οι εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου αποτυπώνονται και στον Προϋπολογισμό που κατατέθηκε. Την ίδια ώρα όμως, πολλοί άνθρωποι σε περιοχές της Θεσσαλίας καλούνται να χτίσουν την ζωή τους από την αρχή...

Ανατρέχοντας στην πρόσφατη έκδοση της «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» υπογραμμίζεται πως η καταστροφή από την καταιγίδα Daniel αποτέλεσε ένα ιστορικό σημείο καμπής.

Η χώρα μας για πρώτη φορά χτυπήθηκε με τέτοια σφοδρότητα από την κλιματική κρίση. Ανθρώπινες ζωές χάθηκαν, χιλιάδες συμπολίτες μας απώλεσαν μέσα σε μια στιγμή την περιουσία τους και τον βιοπορισμό τους.

Σημαντικές αστικές και περιφερειακές υποδομές αποσαθρώθηκαν, ενώ η οικολογική ισορροπία της περιοχής διαταράχθηκε σημαντικά.

Ταυτόχρονα, δέχτηκε ισχυρό πλήγμα ένα σημαντικό τμήμα του παραγωγικού ιστού της πατρίδας μας, καθώς το αγροτικό ΑΕΠ στη Θεσσαλία προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ και αποτελεί το 14% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στη χώρα από γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία.

Ενδεικτικά, η Θεσσαλία παράγει το 1/3 των βασικών δημητριακών της χώρας και άνω του 50% των βασικών οσπρίων, είναι πρώτη σε παραγωγή βιομηχανικών φυτών (βαμβάκι, τομάτες) και παράγει το 19% των κτηνοτροφικών φυτών και το 36% του πρόβειου κρέατος, ενώ πρέπει να υπογραμμιστεί ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη μελισσοκομική περιφέρεια.

Η Θεσσαλία, επίσης, επηρεάζει την παραγωγική ικανότητα και άλλων Περιφερειών και κλάδων της οικονομίας, καθώς τροφοδοτεί με ζωοτροφές την κτηνοτροφία και με πρώτες ύλες τη βιομηχανία της μεταποίησης, σύμφωνα με την CEO του Οργανισμού, Έφη Λαζαρίδου.

Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας

Όπως εξηγεί αναλυτικά ο Οργανισμός «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά», βασικός στόχος πρέπει να είναι η αναπλήρωση του ελλείμματος που θα προκύψει από το αγροτικό ΑΕΠ της Θεσσαλίας και με στόχο την αποτροπή κάθε ενδεχομένου...επισιτιστικής κρίσης!

Αναλυτικά:

Η αγροδιατροφή: γεωργία και ο κλάδος του τροφίμου αποτελούν τον 2ο μεγαλύτερο εργοδότη στη χώρα μετά τον τουρισμό με συνολική συνεισφορά στο ΑΕΠ που πλησιάζει το 9%.

Η Θεσσαλία αποτελεί μία από τις βασικές περιοχές γεωργικής παραγωγής στη χώρα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2020 το αγροτικό ΑΕΠ στη Θεσσαλία προσέγγισε το 1 δισ. ευρώ και αντιστοιχούσε στο 14% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στη χώρα από γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία. Σε εθνικό επίπεδο, η Θεσσαλία παράγει το 1/3 της χώρας σε βασικά δημητριακά, είναι πρώτη στην παραγωγή βιομηχανικών φυτών, όπως βαμβάκι και τομάτες, παράγει το 19% κτηνοτροφικών φυτών και αποτελεί τη μεγαλύτερη μελισσοκομική περιφέρεια.

Είναι προφανές ότι οι η πρόσφατη καταστροφή πλήττει σημαντικά το ΑΕΠ της Θεσσαλίας, μέσω τόσο του προκαλούμενου ελλείμματος στη γεωργική παραγωγή όσο και της συνεπακόλουθης υποχώρησης της μεταποιητικής, αλλά και γενικότερα οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας στο τρόφιμο, λόγω έλλειψης πρώτων υλών, καταστροφής εξοπλισμού και εγκαταστάσεων.

Τι πρέπει να γίνει:

Σύμφωνα με τον Οργανισμό, αντιμετώπιση της άμεσης απειλής εσωτερικής μετανάστευσης και ερημοποίησης των περιοχών που πλήγηκαν.

Υπάρχει σοβαρή και άμεση απειλή εσωτερικής μετανάστευσης. Ειδικά για παραγωγούς και κατοίκους που βρίσκονται σε παραγωγικές ηλικίες και πλήττονται για δεύτερη φορά, έχοντας ήδη βιώσει την καταστροφή μετά τον κυκλώνα Ιανό.

Όπως αναφέρει, είναι επιτακτική, εθνική προτεραιότητα να εξασφαλίσουμε την επιβίωση των κοινοτήτων της υπαίθρου που στηρίζουν την επισιτιστική επάρκεια της χώρας. Σε αυτή την κατεύθυνση, χρειάζονται ουσιαστικά μέτρα, προκειμένου οι κάτοικοι να παραμείνουν στον τόπο τους και να συνεχίσουν την επαγγελματική και παραγωγική τους δραστηριότητα.

Πέρα από τις αυτονόητες αποζημιώσεις και την αποκατάσταση των υποδομών (δημόσιων, επαγγελματικών, κατοικιών), είναι κρίσιμο να γίνει αξιολόγηση, πρόβλεψη και ενδεχόμενος επανασχεδιασμός του αναπτυξιακού μοντέλου της περιφέρειας της Θεσσαλίας, αλλά και συνολικά στην επικράτεια, με βάση τα Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και τις προβλέψεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Αυτό μπορεί να επιφέρει ανάγκη για περαιτέρω υποδομές (αντιπλημμυρικά κ.α.), αλλά και ενδεχόμενη ανάγκη για μετεγκατάσταση αγροτικών εκμεταλλεύσεων και μεταποιητικών επιχειρήσεων σε ασφαλέστερες περιοχές.

Επιπλέον, είναι αναγκαίο να γίνει συντονισμένη προσπάθεια χρηματοδότησης της επανεκκίνησης της αγροτικής οικονομίας με συνδυαστικές πρωτοβουλίες, σύγχρονα αναπτυξιακά εργαλεία και επιδοτήσεις που θα συνδράμουν στην αποκατάσταση των ζημιών, τον εκσυγχρονισμό και την τεχνολογική αναβάθμιση της παραγωγικής διαδικασίας, αλλά και την ουσιαστική θωράκιση από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.

Επιπλέον, είναι αναγκαία η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των κοινοτήτων που έχουν πληγεί, προκειμένου οι άνθρωποι να διαχειριστούν τις συνέπειες της τραγικής αυτής συνθήκης, να ενδυναμωθούν και να επανεκκινήσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα με το βλέμμα στο μέλλον.Για όλα τα παραπάνω, είναι αναγκαία η συνεργασία πολιτείας, θεσμικών φορέων, χρηματοδοτικών φορέων, κοινωνίας των πολιτών, επιχειρήσεων, συνεταιρισμών, αυτοδιοίκησης.

Ανάγκη για πρωτοβουλίες σε

• Εκπαίδευση και διάχυση σε κλιματικά έξυπνες πρακτικές ανά κλάδο προτεραιότητας σε κάθε περιφέρεια.
• Οριζόντια εκπαίδευση παραγωγών σε θέματα προετοιμασίας, πρόληψης, αντιμετώπισης και διαχείρισης φυσικών καταστροφών όσον αφορά το ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, τον εξοπλισμό και τις επαγγελματικές υποδομές τους.
• Προώθηση της συνεργατικής κουλτούρας με την ενδυνάμωση των ήδη υπαρχόντων ομάδων παραγωγών και συνεταιρισμών και την ένταξη περισσότερων παραγωγών σε αυτούς, καθώς και την στήριξη δημιουργίας νέων. Με τον τρόπο αυτό, θα εξασφαλιστούν οικονομίες κλίμακος, θα δημιουργηθούν ασφαλέστερες οικονομικές και εμπορικές συνθήκες και θα αναπτυχθούν περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης.
• Επανασχεδιασμό του συστήματος γεωργικών ασφαλίσεων, ώστε να δίνει έμφαση όχι μόνο στη διαδικασία των αποζημιώσεων, αλλά και στην προώθηση των ενεργειών πρόληψης των καταστροφών.

Τι ανάγκες έχει ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας

Όπως εξηγεί ο Οργανισμός, ειδικής μέριμνας οφείλουν να τύχουν οι κτηνοτρόφοι, προκειμένου να μην οδηγηθούν στην εγκατάλειψη του επαγγέλματος. Ειδικά όσοι για δεύτερη φορά πλήττονται μέσα σε λίγα χρόνια. Σημειώνεται ότι ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας της Θεσσαλίας τροφοδοτεί με 19,4% του πρόβειου γάλακτος και 13,7% του αιγείου γάλακτος (ΕΛΣΤΑΤ, 2019) την παραγωγή φέτας, ενός προϊόντος-πρεσβευτή της χώρας. Οι πρωτοβουλίες είναι σκόπιμο να περιλαμβάνουν:

• Άμεση κτηνιατρική μέριμνα και παροχή ζωοτροφών στις πληγείσες εκμεταλλεύσεις όπου επέζησε ζωικό κεφάλαιο, προκειμένου αυτό να διασωθεί. Ελλοχεύουν κίνδυνοι από το στρες των ζώων και από ασθένειες, λόγω των δυσμενών συνθηκών που επικρατούν ακόμη.
• Αναπλήρωση ζωικού κεφαλαίου και ζωοτροφών σίτισης του για ικανό χρονικό διάστημα, ώστε να επανεκκινήσουν οι πληγείσες φάρμες. Είναι ανάγκη να αξιολογηθεί άμεσα η δυνατότητα αναπλήρωσης με εντός Ελλάδας αγοραπωλησίες ή να διερευνηθεί ενδεχόμενο διακρατικών συμφωνιών για διευκόλυνση εισαγωγών ζωικού κεφαλαίου από όμορες χώρες.
• Συμβουλευτική υποστήριξη τόσο σε τεχνικά θέματα στην εκτροφή (ευζωία / αναπαραγωγή / γαλακτοπαραγωγή) όσο και στην επιχειρηματική διαχείριση των εκμεταλλεύσεων, προκειμένου να καταστούν γρήγορα οικονομικά βιώσιμες.
• Ίδρυση και λειτουργία οργανωμένων κτηνοτροφικών πάρκων.

Δράσεις για την μελισσοκομία

Στο ίδιο πνεύμα, ο κλάδος της μελισσοκομίας είναι στρατηγικού ενδιαφέροντος και απαιτούνται συστηματικές επενδύσεις για τον πλήρη μετασχηματισμό του

Σύμφωνα με τον Οργανισμό, η Θεσσαλία ως η μεγαλύτερη μελισσοκομική περιοχή της χώρας οφείλει να λάβει συνολική υποστήριξη, προκειμένου να επανεκκινήσουν οι μελισσοκομικές εκμεταλλεύσεις και να υποστηριχθεί η αποκατάσταση του οικοσυστήματος. Οι πρωτοβουλίες είναι σκόπιμο να περιλαμβάνουν:

• Άμεση μέριμνα και συμβουλευτική για τη διάσωση των εναπομεινάντων μελισσοσμηνών.
• Αποκατάσταση μελισσοκομικού κεφαλαίου σε συνεργασία με μελισσοκόμους που δεν έχουν πληγεί, εφαρμογή τεχνικών βασιλοτροφίας για πολλαπλασιασμό των μελισσοσμηνών και βελτιστοποίηση της ανθεκτικότητας και του γενετικού υλικού.
• Υποστήριξη με μελισσοτροφές και εξοπλισμό παραγωγής τους, όπως ζυμωτήρια.
• Συμβουλευτική υποστήριξη τόσο σε τεχνικά θέματα όσο και στην επιχειρηματική διαχείριση των εκμεταλλεύσεων, προκειμένου να καταστούν γρήγορα οικονομικά βιώσιμες.
• Υποστήριξη για την ανάπτυξη και σύγχρονη λειτουργία συνεργατικών σχημάτων, προκειμένου να λειτουργήσουν οι παραγωγοί συλλογικά και να δημιουργηθούν οι συνθήκες για επιχειρηματική ανάπτυξη τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και κλαδικό.
• Ίδρυση και λειτουργία οργανωμένων μελισσοκομικών πάρκων.