Κάνε το βίο σου βιώσιμο!

Τι είναι όμως το ανθρακικό ή αλλιώς περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα; Πρόκειται για το σύνολο των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων (συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του άνθρακα και του μεθανίου) που παράγονται από το lifestyle μας. Το μέσο αποτύπωμα άνθρακα για ένα άτομο στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 16 τόνοι ανά χρόνο, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στον κόσμο. Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, οι κατά κεφαλήν εκπομπές αερίων θερμοκηπίου είναι περίπου 7,77 μετρικοί τόνοι ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το μέσο αποτύπωμα άνθρακα είναι πιο κοντά στους 4 τόνους το χρόνο. Για να καταφέρουμε όμως να μην ξεπεράσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 2℃, το μέσο παγκόσμιο αποτύπωμα άνθρακα ετησίως πρέπει να πέσει κάτω από 2 τόνους έως το 2050.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, στην Ευρώπη το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι οικονομικοί τομείς με τη μεγαλύτερη ευθύνη για τις περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ήταν πρώτα-πρώτα τα νοικοκυριά με ποσοστό 24%, η μεταποίηση με 20%, η ενέργεια (ηλεκτρισμός, παροχή φυσικού αερίου) με 19%, η γεωργία με 13% και οι μεταφορές-αποθηκεύσεις με 10%.

Με λίγα λόγια, μέσω της καταναλωτικής μας συμπεριφοράς, είμαστε ατομικά υπεύθυνοι για το 72% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: είμαστε σε θέση να περιορίσουμε το ατομικό μας αποτύπωμα άνθρακα στο ελάχιστο, και αν ναι, πως μπορεί να γίνει αυτό;

Πιο φιλικοί στο περιβάλλον

Η κα Ελένη Πετρά, Επιστημονική Υπεύθυνη του Έργου Positive Sustainable Lifestyle (PS Lifestyle) για το Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά” μας μίλησε για έναν σύγχρονο και έξυπνο τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ταξινομήσουμε τις καθημερινές μας συνήθειες σε επιβλαβείς ή μη για το περιβάλλον. Πώς; Μέσω ενός απλού τεστ που εντάσσεται στο ευρωπαϊκό έργο PSLifestyle. Όπως μας αναφέρει, τo νέο ευρωπαϊκό Horizon2020 έργο PSLifestyle που ξεκίνησε τον Οκτώβριο 2021 προσπαθεί παρέχοντας τα κατάλληλα εργαλεία, να κλείσει το χάσμα μεταξύ λόγων και έργων, δηλαδή της λεκτικής ευαισθησίας για το κλίμα και της ανάληψης ατομικής δράσης. Έτσι, γνωρίζοντας καλύτερα τις συνήθειές μας που βλάπτουν το περιβάλλον, μπορούμε να κάνουμε μικρά αλλά σταθερά βήματα για τη μείωση των ρύπων που παράγουμε. Το συγκεκριμένο έργο αφορά 4.000.000 άτομα σε 8 χώρες (Φινλανδία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιταλία, Τουρκία και Σλοβενία) που συμμετέχουν στο PS Lifestyle και στην προσπάθεια υιοθέτησης ενός πιο αειφόρου τρόπου ζωής.

Έργο και δράση

Το PSLifestyle, μας λέει η κα Πετρά, είναι μια κοινοπραξία 16 συνολικά εταίρων με το Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά" και την Ένωση Καταναλωτών “Η Ποιότητα της Ζωής” - ΕΚΠΟΙΖΩ να αποτελούν τους Έλληνες εταίρους του έργου. Στόχος τους είναι αφενός η προσαρμογή του Lifestyle Test στα ελληνικά δεδομένα και αφετέρου η διάδοση και προώθησή του στους Έλληνες πολίτες. Η προσαρμογή του εργαλείου πραγματοποιήθηκε μέσω τριών κύκλων βιωματικών εργαστηρίων (Living Labs) που διοργανώθηκαν μεταξύ Μαΐου 2022 και Ιουνίου 2023 σε 16 ευρωπαϊκές πόλεις. Στην Ελλάδα τα εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν σε Αθήνα, Ξάνθη και Πάτρα και συγκεντρώθηκαν συνολικά περισσότερα από 200 άτομα. Στα εργαστήρια αυτά, τα άτομα που συμμετείχαν συνεργάστηκαν μεταξύ τους ώστε από κοινού να συμβάλλουν στην περαιτέρω βελτίωση του Lifestyle Test δίνοντας χρήσιμες ιδέες και συμβουλές για τη βελτίωση της εφαρμογής όσον αφορά τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις, τις προτεινόμενες δράσεις, αλλά και την εμφάνισή του.

Τι είναι το Lifestyle test

Μέσω του Lifestyle Test απαντάμε σε μια σειρά ερωτημάτων που σχετίζονται με την ενεργειακή κατανάλωση της κατοικίας μας, τον τρόπο μετακίνησής μας, τη διατροφή μας, τις επιλογές μας σε φαγητό, τη διαχείριση των υπολειμμάτων τροφών, αλλά και τον τρόπο που κάνουμε τις αγορές μας.

Η σειρά των αποτελεσμάτων

Στα αποτελέσματα εμφανίζεται το ανθρακικό μας αποτύπωμα στις 4 βασικές κατηγορίες ερωτήσεων, δηλαδή στις ενότητες: σπίτι, μετακίνηση, φαγητό και προϊόντα αγορών, ανά έτος με βάση τις απαντήσεις που έχουμε δώσει. Κάποια αποτελέσματα εκπλήσσουν ευχάριστα αφού στο τεστ εμφανίζεται ότι ο μέσος Έλληνας έχει ανθρακικό αποτύπωμα, 6000 Kg CO2, όταν ο Φιλανδός έχει 9300 Kg CO2 και ο Γερμανός 8800 Kg CO2.

Do και Don’t

Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε όμως για να μειώσουμε το ατομικό ανθρακικό μας αποτύπωμα;

Στο PSLifestyle υπάρχουν χρήσιμες συμβουλές για μια πιο βιώσιμη καθημερινότητα. Να μερικές χρήσιμες συμβουλές:

Φαγητό

• Καταναλώνουμε τοπικά και εποχικά προϊόντα.
• Μειώνουμε όσο γίνεται την κατανάλωση κρέατος και επιλέγουμε ζωικά είδη που προέρχονται από βιώσιμους τρόπους εκτροφής και αλιείας.
• Αποφεύγουμε τα προϊόντα με υπερβολική πλαστική συσκευασία.
• Αγοράζουμε και να μαγειρεύουμε όσο φαγητό πραγματικά χρειαζόμαστε.

Ένδυση

• Αν και μακριά από την κουλτούρα μας, η αγορά μεταχειρισμένων ρούχων θα μπορούσε να είναι μια απάντηση στο θέμα των απορριμμάτων ένδυσης.
• Προσπαθούμε να επιλέξουμε ρούχα που έχουν φτιαχτεί υπεύθυνα, όπως για παράδειγμα από ανακυκλωμένο υλικό ή με οικολογικό σήμα.

Μετακινήσεις

• Προτιμούμε τις αστικές συγκοινωνίες
• Μετακινούμαστε με ποδήλατο -όπου είναι εφικτό και ασφαλές.
• Αν βέβαια πρέπει να οδηγήσουμε, τότε επιλέγουμε να οδηγούμε οικολογικά.

Ηλεκτρική ενέργεια και σκουπίδια

• Χαμηλώνουμε τη θέρμανση κατά 1°
• Δεν αφήνουμε τη βρύση να τρέχει χωρίς λόγο.
• Επιλέγουμε να κλείνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές αντί να τις έχουμε στην αναμονή.
• Αφήνουμε το κινητό μας στην πρίζα έως ότου φορτίσει.
• Επιλέγουμε προϊόντα υψηλής ενεργειακής απόδοσης με το σήμα «Α» (ενεργειακή ετικέτα της ΕΕ).
• Περιορίζουμε τα απορρίμματά μας.