Εσείς ποιες αρετές θα ξεχωρίζατε σε έναν CEO; [Μέρος Β]

Δείτε επίσης: Εσείς ποιες αρετές θα ξεχωρίζατε σε έναν CEO; [Μέρος Α]

Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που απειλεί μία επιχείρηση είναι η ροπή στη στασιμότητα και τον εφησυχασμό, είτε αφορά στον οργανωτικό ιστό και στους ανθρώπους της, είτε στο μοντέλο λειτουργίας της, είτε στην ικανότητα να παράγει νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί ένα τέτοιο φαινόμενο είναι να διαθέτει ο CEO αποφασιστικότητα και τόλμη για αλλαγές.

Οι αλλαγές δεν είναι εύκολες διότι συνεπάγονται τη κατάργηση δεδομένων ισορροπιών και ενός οικείου modus operandi, γίνονται δε πραγματικά δύσκολες όταν αποφασίζονται σε περιόδους κατά τις οποίες δεν συντρέχει κάποιος ειδικός λόγος. Οι αλλαγές προκαλούν αναστάτωση, ανασφάλεια και ανησυχία σε ολόκληρη την οργάνωση και, σχεδόν πάντα, εστίες αντίστασης που αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα και με τους κατάλληλους χειρισμούς, είναι πιθανό να δημιουργήσουν επικίνδυνες δυσλειτουργίες.

Παρόλα αυτά, αν ο CEO θέλει πραγματικά την εξέλιξη της επιχείρησης του, κάτι που πρέπει να θεωρεί ως βασική αποστολή του, τότε η επιλογή που έχει είναι να τη κρατά σε εγρήγορση, δημιουργώντας μία κουλτούρα «διαρκούς αλλαγής» που θα βασίζεται στο αξίωμα ότι όλα μπορούν να γίνονται με ένα καλύτερο τρόπο, πιο ποιοτικό, πιο παραγωγικό, πιο καινοτόμο, πιο εναρμονισμένο με τις συνθήκες της εποχής και τις απαιτήσεις της αγοράς. Αυτές οι μικρές, συνεχείς και συστηματικές αλλαγές είναι συνήθως αρκετές για να βοηθήσουν στην εδραίωση αυτής της κουλτούρας και να προετοιμάσουν την επιχείρηση για μεγαλύτερες και πιο ριζικές αλλαγές όταν κάποια στιγμή χρειασθεί.

Η καθημερινότητα μίας επιχείρησης είναι πιεστική για αυτό και είναι λογικό να απορροφά την ενέργεια μας. Τα θέματα που είναι σε εκκρεμότητα ή σε εξέλιξη πρέπει να τακτοποιούνται και τα προβλήματα να λύνονται, διαφορετικά παραμονεύουν δυσάρεστες συνέπειες. Συνεπώς η προτεραιότητα του CEO είναι να εξασφαλίζει καθημερινά την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης και την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων στο τέλος του χρόνου. Είναι όμως αυτό αρκετό;

Οπωσδήποτε όχι. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, η βιωσιμότητα και μακροημέρευση της κάθε επιχείρησης ξεπερνά κατά πολύ τον παρόντα χρόνο. Όσο και αν είναι απαραίτητα τα καλά αποτελέσματα στο τέλος της κάθε χρονιάς και η άμεση επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν στη καθημερινότητα, εκείνο που βαραίνει περισσότερο είναι η στρατηγική πορεία της επιχείρησης, δηλαδή η πορεία της σε βάθος χρόνου.

Η αντιμετώπιση του μέλλοντος απαιτεί από τον CEO στρατηγική σκέψη, την ικανότητα δηλαδή να ξεπερνά το σήμερα και να εστιάζει στο αύριο, προσδιορίζοντας και αναλύοντας τις κρίσιμες παραμέτρους που θα καθορίσουν την μακροπρόθεσμη εξέλιξη της επιχείρησης. Αυτές οι παράμετροι αφορούν τόσο την ίδια την επιχείρηση και το επίπεδο λειτουργίας της, όσο και τους κινδύνους, τις ευκαιρίες και τις τάσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον της, εθνικό και διεθνές. Από αυτήν την διαδικασία ανάλυσης θα προκύψουν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι και η στρατηγική που θα τους υπηρετεί.

Ο καθορισμός των μακροπρόθεσμων στόχων και της αντίστοιχης στρατηγικής είναι μία από τις κορυφαίες και πλέον κρίσιμες αποστολές του CEO γιατί σφραγίζει σε μεγάλο βαθμό την μοίρα της επιχείρησης. Ακατάλληλοι στόχοι ή/και στρατηγική σημαίνουν εσφαλμένη τροχιά, που με τη σειρά της μεταφράζεται σε κατασπατάληση ζωτικού χρόνου και πόρων. Σε μία τέτοια περίπτωση και καθώς τα πάντα εξελίσσονται, είναι πολύ πιθανό η επιχείρηση βρεθεί εκτός κούρσας ή να χάσει σταδιακά την ανταγωνιστική της ικανότητα και να συρρικνωθεί σε ένα μέγεθος ευάλωτο ή στη χειρότερη περίπτωση αδιάφορο σε σχέση με τις απαιτήσεις της αγοράς.

Ο CEO είναι ο επικεφαλής, το σημείο αναφοράς όλων των ανθρώπων της επιχείρησης, για αυτό κάποιες πτυχές του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του γενικότερα, έχουν ιδιαίτερη σημασία προκειμένου να εδραιωθεί η ηγετική παρουσία του.

Στο πρόσωπο του πρέπει να αντανακλάται η σπουδαία αρετή της ακεραιότητας, στοιχείο απαραίτητο για να οικοδομηθούν και να συντηρηθούν σε βάθος χρόνου σχέσεις εμπιστοσύνης. Η ακεραιότητα ισοδυναμεί με κάτι πιο σύνθετο από την απλή εντιμότητα, όχι ότι αυτή δεν είναι από μόνη της μια πολύ σημαντική αρετή. Κατά την δική μου αντίληψη, η ακεραιότητα μοιάζει περισσότερο με μια ομπρέλα που από κάτω της συνυπάρχουν, πέρα από την εντιμότητα, το περί δικαίου αίσθημα και η ειλικρίνεια. Είναι δε τόσο σημαντική που πιστεύω ότι είναι σε θέση να ορίσει το ηθικό ανάστημα της ίδιας της επιχείρησης και το αντίστοιχο αποτύπωμα της στους ανθρώπους της και στη κοινωνία γενικότερα.

Μαζί με την ακεραιότητα χρειάζονται ακόμα δύο σημαντικές αρετές: η αντοχή και το σθένος. Η πρώτη δεν αφορά μόνο στη σωματική, αυτή δηλαδή που σχετίζεται με την αντιμετώπιση της φυσιολογικής κούρασης από τις πολλές ώρες δουλειάς, τις ατελείωτες συσκέψεις και τα συνεχή ταξίδια. Αφορά και στη ψυχοπνευματική αντοχή για να μπορεί να αντιμετωπίζει με καθαρό μυαλό και συναισθηματική ισορροπία τα συνεχή προβλήματα, τις αναποδιές, την πιθανή αμφισβήτηση, τις ματαιώσεις και τις αποτυχίες που μοιραία προκύπτουν, όπως επίσης την πίεση για γρήγορες λύσεις και αποτελέσματα. Η δεύτερη, το σθένος, είναι μια ιδιαίτερη και σπάνια σε αξία αρετή. Είναι αυτή που θα του επιτρέπει να παίρνει δύσκολες και συχνά δυσάρεστες αποφάσεις, να πηγαίνει αταλάντευτος κόντρα στο ρεύμα, να μπαίνει μπροστάρης στα δύσκολα, οδηγώντας με πειστική σιγουριά την επιχείρηση στο μέλλον.

Άραγε, μπορεί να φανταστεί κανείς πόση ψυχική δύναμη χρειάζεται να διαθέτει ο επικεφαλής ώστε να παραμένει σταθερός και προσηλωμένος στην πορεία που έχει χαράξει, γνωρίζοντας ότι η μακροημέρευση της επιχείρησης εξαρτάται εν πολλοίς από τις αποφάσεις του και ειδικότερα από εκείνες που είναι δύσκολο, ίσως και αδύνατον, να δώσουν σε σύντομο διάστημα απτά αποτελέσματα;

Όσοι είχαν ή έχουν αυτή την εμπειρία μπορούν στα σίγουρα να το πιστοποιήσουν.